Katalog

Bir yol haritanız olmalı Yazar okuma, okuma The Paris Review’de uğraşında apayrı nitelik taşır. yıllarca sürdürülen yazar Bir yazarı / yapıtını okumaya söyleşilerinden yapılan başladığınızda, bu yöneliminizi derlemenin yer aldığı, daha de amaçlandırdığınızı önce iki cilt olarak yayımlanan görürsünüz. Yazmanın başka iki kitabın tümleyicisi olan yazarlardan öğrenilebilecek bir Yazarın Yol Haritası (Çeviren: uğraş olduğunu söylemek size Perihan Sevde Nacak, Timaş çok yeterli gelmeyebilir. Yayınları) kitabı, yazı Ama okudukça, yazarların yolculuğunuzda kendinize keşfine çıktıkça bunun gerçekliğini eminim ki bakışınızı görmenize kapı aralıyor. Okurken / yazarken göreceksiniz. Ünlü edebiyat dergisi kendi yol haritanızı çizmenize olanak sağlıyor. azma süreci, yaratma eylemi, okuma uğra- rek yazmaya yöneliriz. Birtakım işaretlerdir bizi ilkten yazarlık yol haritalarını içtenlikle anlatmalarıyla beni şı üzerinde düşünürken yola çıkış öyküme dö- uyaran, yönlendiren. İz sürercesine sözcüklerin ardı- kendilerine çektiler. Bazen bir yüzleşme öyküyle kar- Y nüyorum ister istemez. Birbirine açılan kapı- na takılıp gideriz. şılaştığımı, bazen de yeni olanın keşfinin ne anlama lar gibiydi her biri… Adeta keşif yolculuğu da diyebi- Yazıyorsanız eğer, bir yol haritanız olmalıdır gene gelebildiğini belirtmeliyim. lirim buna. de. Nerede, neyi, nasıl yaşarsınız… Ne okur edersi- Başka yazarların yaşam / yazı deneyimlerine dön- V. S. Naipaul’un şu düşünceleriyle karşılaşınca, du- niz… Yaşantı zenginliğinizin ırmakları nereden çıkıyor mek her zaman ufuk açıcı olmuştur. Burada söyle- ralamıştım ilkten: “Benim gibi uzaklarda, bir koloni ül- nelere akıyor… Yazının sizden istedikleri hayatınızda şilerini okuduğumuz her bir yazarın öylesine bir zen- kesinde doğduysanız her şeyi öğrenmeniz lazım. Yaz- ne kadar var… Bunlara açtığınız yerlerde neleri / na- ginliğini bize taşıdığını belirtmeliyim. mak benim için araştırma ve öğrenme süreciydi.” sıl kotarıyorsunuz… Yazıda inanç, tutkudan söz eden Munro şunu diyor- Uzak yerlerde büyümenin gerçekliğidir bu. O ne- Yazmanın başka yazarlardan öğrenilebilecek bir du: “Bir heyecan ve inanç dürtüsü var ki onsuz çalışa- denle tutunursunuz sizi var edebilecek şeylere… Be- uğraş olduğunu söylemek size çok yeterli gelmeyebi- mıyorum.” Orhan Pamuk ise şunu söylüyordu oradaki nim edebi bağlanmam, yol haritamın biçimlenmesi lir. Ama okudukça, yazarların keşfine çıktıkça bunun söyleşisinde: “Kendimi adadığım şey bir sanata ya da böyle olmuştur. gerçekliğini eminim ki göreceksiniz. zanaata bağlılıktan çok daha fazlası, bu bir odada yal- Okumanın yaratıcılığı ortaya çıkarıp geliştirdiğine Kendi payıma okurluk yolum yaşama yolumun ışıl- nız kalmaya bağlılık.” Marquez’in değindiği, yazarken, inanırım. Nasıl okuyabileceğini öğrendikçe bu yolun dağı olmuştur hep. Gitmeyi öğrenmemden yeryü- “Herkesin meselesi kendi biçimini yaratır sonuçta” bel- biçimlendiğini söyleyebilirim. Sonrasında, adeta ken- zünün keşfine dönük her bir şey için başlangıçlarımı ki de sizin yazı yolculuğunuzda kendinize bakışınızı da dinizi “görev”lendirerek yazar okumasının keşfine çı- oluşturduğunu söylemeliyim. görmenize kapı aralar diye düşünüyorum. 3 karsınız. Nasıl okuduğunuz önemlidir. Yazarlık rotanı- Yazar okuma, okuma uğraşında apayrı nitelik taşır. Bu iki kitabın tümleyicisi Yazarın Yol Haritası’nı okur- zı belirleyendir bu. Bir yazarı / yapıtını okumaya başladığınızda, bu yö- ken görüp gözlediğim de bu oldu sevgili okurum: Okur- Arayışın, düşünmenin, çalışmanın sonucunda ora- neliminizi de amaçlandırdığınızı görürsünüz. Hele not ken / yazarken kendi yol haritanızı çizmek. n ya varırsınız. Marquez’in “doğru tonu keşfetmek” de- alarak okuyorsanız, öyle bir kıyıya varırsınız ki; öğ- 1 diği de budur. O sese eriştiğinizde ise oturur durdu- renme, anlamanın ötesine geçerek yazmanın hazzını, Yazarın Odası, I. Kitap / Çeviren: Öznur Ay- raksız yazarsınız. anlatmanın büyüsünü keşfeder, dert edindiğiniz me- man / Timaş Yayınları / 300 s. / 2009. Yazmak için yalnızlığı seçeriz. Bir tür kapanma is- selelerin anlatılmaya değerliğini görürsünüz. Yazarın Odası, II. Kitap / Çeviren: Mehmet Emin teğidir bu, kendimizle baş başa kalma durumu. Ünlü edebiyat dergisi The Paris Review’de yıllarca Baş / Timaş Yayınları / 330 s. / 2017. 2 Açtığınız o “yer”den “dış”a dönme… “Iç”te oluşan- sürdürülen yazar söyleşilerinden yapılan derlemenin Ernest Hemingway, T.S. Eliot, Rebecca West, lardan yola çıkarak hatırlamanın labirentlerinde ge- yer aldığı Yazarın Odası, 2017’de iki cilt olarak Türk- William Faulkner, Graham Greene, Truman Capo- 1 zinme hali… Kaçınılmaz bir şeydir bu yazan için. çede yayımlanmıştı. Söyleşilerine yer verilen yazar- te, Stephan King, Gabriel Garcia Marquez, ; Sa- 2 İçinde olduğumuz okuma uğraşı, kıyısında (hep ve ların çoğunun yazıya / okumaya / yazarlığa ve yaşa- ul bellow, Toni Morrison, Raymond Carver, Orhan her zaman) beklediğimiz yazma arzusunu besler, uyan- ma ilişkin söyledikleri beni onların yazarlıklarına dö- Pamuk, Ezra Paund, Philip Roth, Paul Auster, Ha- dırır, bir zaman sonra da çekip alır içine. Usulca oraya nük yeni yolculuklara çıkardığını söylemeliyim. ruki Murakami, Alice Munro. 3 döner, yeni dünya yaratmaya başlarız. Öyle ki; mesafeli durduğum Paul Auster, Toni Mor- Yazarın Yol Haritası / Çeviren: Perihan Sevde Kendi “saklı”mıza bakarak / görerek, hissede- rison, Alice Munro bu söyleşilerde dile getirdikleriyle, Nacak / Timaş Yayınları / 382 s. / 2023. ÉMILE AJAR’DAN (ROMAIN GARY) ‘ONCA YOKSULLUK VARKEN’ aşamı boyunca farklı seslerin ardın- yat tarihine damgasını vurur. yalınlığıyla kurgusunun merkezine alıyor. da kalemini sağaltan, Fransız yazını- Onca Yoksulluk Varken’de Paris’in bir ke- Göçmenler, kâğıtsızlar, firariler, suçlular ve Y nın oyunbaz ismi Romain Gary, Gon- nar mahallesinde, fahişelerin sersefil ço- olağan şüphelilerle örülü, çetin fakat court Edebiyat Ödülü’ne Cennetin Kökleri’yle cuklarına bakarak geçimini sağlayan Ma- korunaklı bir dünyanın yüksek seslerinin değer görülmesinin ardından, özgünlüğünü ve dam Rosa’nın, şefkate ve ilgiye hasret küçük ortasında atan küçük bir kalbe kulak veriyor. yaratıcılığını kaybettiği eleştirisi üzerine bu Momo’yla kurduğu derin bağın çocuğun gö- Onca Yoksulluk Varken, Gary’den sarsıcı kez Émile Ajar mahlasıyla yazdığı romanı On- zünden tüm gerçekliğiyle aktarılıyor. bir yapıt. n ca Yoksulluk Varken’le aynı ödülü ikinci kez Gary, Yahudi soykırımından sağ kurtu- kazanır ve gizemi ancak yıllar sonra, intiharı- lan emekli hayat kadını Rosa’yla göçmen Onca Yoksulluk Varken / Émile Ajar nın ardından çözülen bu oyunla jüriyi, eleştir- Momo’nun hikâyesini, yersiz yurtsuzluğu, ku- (Romain Gary) / Çeviren: Işık Ergüden / men ve okuyucuları şaşkına çevirerek edebi- şaklararası uçurumu ve savaş travmalarını tüm Sel Yayınları / 190 s. 16 Mart 2023 4