Katalog

MERHABA 887’den başlayarak Bozkır, Sı- 1kıcı Hikâye, Sürgünde, Kara Ke- şiş, Edebiyat Öğretmeni, Tiyatro- dan Sonra ve 1892 tarihli 6 No- lu Koğuş gibi yeni Rus aydınlarının çevrelerindeki dünyayla ilişkisinin daha belirgin sorgulandığı, özellik- Dünyada ve Türkiye’de ikiz romanları le de yeni orta sınıf çalışanlarının kişisel dünyalarının gerçekçi dille İkiz romanları tarihsel akış içinde en çok İkinci Dünya Savaşı sonrası karşımıza çıkıyor. Bunun sosyo-politik gün ışığına çıktığı öykülerin yayım- nedenleri olabileceği gibi psikolojik sorunlar içermesi de ilgi duyulmasının bir başka nedeni olabilir. lanmasıyla ortaya çıkmıştı. Hayatın değerini ve aydınların sürekli de- ğişen toplum içindeki rolünü sor- ocuk romanlarında ikiz kahra- gulayan öyküleriyle sesini duyur- manların popüler olduğu dö- muştu. 1905 Rus Devrimi’nden bi- nem İkinci Dünya Savaşı son- le önce öldü ama ona giden yolun rasıdır. Savaşın ardından dar- Ç sahnesinde belirmişti ve onun o madağın olan dünya toplum- ünlü tiyatro düsturuna uygun ola- ları, kaybettikleri insanlarının eksiğini ta- rak, sahnede bir kere beliren tüfek, mamlamak için yeni bir çözüm arayışına oyun bitmeden patlayacak de- girmişler ve çoğalmayı teşvik eden poli- tikalar uygulamışlardır. mekti. Modern öykünün kurucusu Savaş öncesi başka bir politika Hitler Anton Çehov kapağımızda. tarafından uygulanmıştır: İnsan harala- Sabri Gürses’in yazısı... rı. Elbette bu süreç, sadece Almanya’ya Üçüncü sayfamızda, ikiz roman- değil, tüm insanlığa pahalıya patlamış- larının tarihsel akış içinde en çok tır. Taş üstünde taş kalmamış bir Avru- İkinci Dünya Savaşı sonrası karşı- pa ve 60 milyondan fazla ölüme yol aç- mıza çıktığını imlediği “Dünyada ve mıştır bu düşler. Türkiye’de ikiz romanları” başlıklı ya- Savaş bitmiş, yeni bir dünya düzenine zısıyla Necdet Neydim yer alıyor. doğru giderken yeni bir toplum yarat- Korkmaz Alemdar, M. Sinan rafından paylaşılmıştır) Cahit Uçuk, An- zer sürecin Türkiye’deki gerçekleşme mak ve bunun için çoğalmak önem ka- Niyazioğlu’nun Alfabe ve Matbuat: dersen Onur Listesine ilk aday göste- durumu nasıldı dersek bu konuda ilginç zanmıştır. Üremeyi hızlandırmak için tek Türkiye’de Alfabe Devrimi ve Mat- rilen yazarımızdır. Eflatun Cem Güney bir tanıklığı paylaşmak isterim: çocuk yerine ikiz doğurmak daha işlev- buat Rejimi (1928-1939) adlı ince- de ilklerdendir ve yaptığı masal der- sel bulunmuş ve ikiz doğuranlar teşvik lemeleriyle bu adaylık söz konusu ol- TÜRKİYE’DE İKİZ ROMANLARI lemesini merceğe alıyor. edildiği gibi maddi manevi desteklen- muştur. Bu adaylıklarla ilgili yanlış bili- VE SİNEMA Hüseyin Peker, Ümit Yıldırım’ın miştir. Bunun için romanlar yazılmış, da- nen şey, seçimin Andersen seçici kuru- Türkiye’de Cahit Uçuk’tan sonra derlediği, Abdülkadir Budak’ın elli hası bu romanlar filme de aktarılmış ve lu tarafından yapıldığıdır. (muhtemelen) ilk ikiz romanını 1980’de yılı aşan şiir serüvenine ilişkin ya- konu daha da cezbedici kılınmıştır. IBBY’ye (International Board on Bo- Mehmet Güler yazmış diye düşünüyo- zılan yazılardan bir toplam sunu- oks for Young People) üye her ülkenin rum. İkizler (Özyürek Yayınevi) isimli ro- lan Irmağın Bakışları’nı tanıtıyor. ÜLKELERİN İKİZ ROMANLARI temsilci kurumu aday belirler ve öne- man yazarın bir tanıklığı ve gözlemi so- Büşra Uyar, Ali Artun’un Antik İlk romanlar genel olarak yazıldığı ül- rir ve bu aday çoğunlukla değişmeden nucu ben bu konuyu yazmalıyım deme- Yunan’dan ortaçağa, Rönesans’tan kenin kahramanı gibi yansımıştır. Ro- onur listesinde yer alır. Aslına bakarsa- siyle oluyor. modernizme erotizmi ele aldığı ki- manların hemen tamamına yakınında nız o yazar, o ülkenin onur yazarıdır. İkiz kardeşlerin kendi aralarındaki tar- tabı Eros ve Sanat: Modernizm Ça- ikiz olmak özendirilmiş ve ikizlerin so- tışmasını gözleyen yazar ilk başta onla- ğında Sanat ve Cinsellik’i inceliyor. runların çözümünde daha başarılı ol- ÇEVİRİ İKİZ ROMANLARI rın ikiz olduğunu fark etmiyor. Bunu an- Erendiz Atasü, Vigdis Hjorth’ün duğu anlatılmıştır. Buna örnek olarak Çeviri çocuk edebiyatında ikizleri ko- ladığında ise olayın ilginçliğinden yola çocukluğunda maruz kaldığı ensest Amerikan İkizleri, Meksika İkizleri, İs- nu alan en ilginç örnek Erich Kaestner’in çıkıp tanıklığını romanlaştırmaya karar yüzünden duygu dünyası kalıcı ya- viçre İkizleri, İrlanda İkizleri, Türk İkizleri İkizler Neyin Peşinde (özgün adı: Das veriyor. Daha ilginç olanı Güler’in roma- ra almış bir kadını yaşadıklarını an- v.s. gösterilebilir. Doppelte Lottchen) isimli romanıdır. Ka- nını filme çekmek istiyorlar ama daha lattığı kitabı Miras’ı merceğe alıyor. Türk İkizleri’ni Cahit Uçuk yazmış- estner bu romanıyla 1960’da Andersen sonra film şirketi bunu yapamıyor. Nilgün Beydilli, Hatice Eğilmez tır. Onun da tanıklığını yaptığı dönem- Madalyası (Ödülü) kazanmıştır. Güler bir başka tanıklığını da şöyle Kaya’nın Yılmaz Gruda’yla yap- de popüler olan bu ikizler romanı yaz- Dönemsel olarak baktığınızda genel paylaştı: “Karşılaştığım ikizlere kitabım- tığı söyleşinin kitaplaştığı, özya- ma yolculuğuna o da katılmış ve bu ro- politikaya uyan bir romandır. Bir yaz dan bahsettiğimde buna hiç ilgi göster- şamöyküsü ve anılar çevresinde manı yazmıştır. kampında karşılaşan iki kız ikizdir ve mediklerini gördüm. İkizlerin kendileri- özellikle Cumhuriyet dönemi Türk Roman yazıldığı dönemde oldukça il- anne babaları ayrıldıkları zaman onla- ni konu alan öykü, roman ve filmlere ilgi tiyatrosu ve edebiyatına da ilişkin gi çekmiş ve Cahit Uçuk bundan cesa- rı paylaşmışlardır. İkiz kardeş oldukları- göstermemeleri ilginç.” ret alarak dönemin İran Şahı’na mek- belgesel derinlikli çalışma San’at nı öğrenen çocuklar aileyi bir araya ge- Kardeş kıskançlığının en yoğun ya- tup yazmış ve Türk İkizleri gibi İran İkiz- Üzre Bir Derûn Söyleşi’yi inceliyor. tirmeye çalışırlar ve sonunda bunu ba- şanabileceği yer sanırım ikiz kardeşlik leri romanı yazmak istediğini iletmiş ve Gamze Akdemir, Leman Dorsay şarırlar. durumu. Bu nedenle kendileriyle yeni- bu teklif şah tarafından olumlu bulunup ile kültür, sevgi, sanat ve tarihle do- Roman aynı zamanda filme de alınır. den karşı karşıya gelmek hoşlarına git- Uçuk, İran’a davet edilmiştir. 1961’de ünlü oyuncu Hayley Mills’in oy- miyor olabilir. lu dolu yaşamının içinden anımsa- nadığı film The Parent Trap (İkiz Melek- dıkları, yaşadıkları, düşündüklerini TÜRK İKİZLERİ, UÇUK VE ler / 1961) adıyla piyasaya çıkar. SONUÇ yazdığı Bu da Benim Hayatım adlı ANDERSEN ÖDÜLLERİ Sinemada ikiz kardeş konulu birçok İkiz romanlarının pek de üzerinde kitabını konuşuyor. Sarayda yaşayıp aynı zamanda İran film çekilmiş ve bu filmlerin bazıları psi- durulmamış bir alan olması oldukça Emek Yurdakul, Feridun Oral’ın Or- İkizlerini yazmaya koyulan Uçuk, bu kolojik ağırlıklı filmler olmuştur. Tut- dikkat çekici. Toplumsal tarihsel olay- manda Dört Mevsim ve Alain Serres’in çalışmasını tamamlayamadan geriye ku Oyunu (L’amant double / 2017), The lar elbette çocuk edebiyatını etkiliyor. Gezegenimi Kurtarmaya Hakkım Var dönmüştür, çünkü İran’da devrim ol- Dark Mirror (1946), Dead Ringer (1964) Oysa dünyada bu konuda çok fazla adlı kitaplarını inceliyor. muş ve şah ülkeyi terk etmek zorunda bunlardan bazılarıdır. çalışma ve uygulama var. Çocuk ede- Vitrindekiler ve Mustafa kalmış; aynı şekilde Cahit Uçuk da ge- Yurtdışındaki ikizler konusundaki ro- biyatını ve sinemasını öksüz bırakma- Başaran’ın hazırladığı Bulmaca ile ri dönmüştür. (Bu öykü Cahit Uçuk ta- man ve film süreçlerine bakarken ben- sak diye düşünüyorum. n düşün trafiği sürüyor! İyi okumalar... l İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına: Alev Coşkun l Genel Yayın Yönetmeni: Arif Kızılyalın l Yayın Yönetmeni: Gamze Akdemir l Tasarım: Bahadır Aktaş, Bahadır Çetinkaya, Burcu Dipli l Grafik: Mehmet S. Aman l Sorumlu Müdür: Özgür Soyer l Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ l İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2, 34381 Şişli- İstanbul l Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0 (212) 343 72 64 l Reklam Genel Müdürü: Esra Bozok l Reklam Rezervasyon: Tel: 0 (212) 343 72 74 Mail: reklam@ cumhuriyet.com.tr l Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. AŞ, Yenibosna Mah. 29 KITAP Ekim Cad. No: 11A/41 Bahçelievler - İSTANBUL. l Yerel süreli yayın l Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir.