Katalog

VIGDIS HJORTH’TEN ‘MİRAS’ Aile; ağulu şifa! İskandinav yazar Vigdis Hjorth’ün çocukluğunda maruz kaldığı ensest yüzünden duygu dünyası kalıcı yara almış bir kadının, bu kahredici deneyimi bir ayıp gibi saklamaktan vazgeçip dünyaya haykırsa da iyileşemediğini anlattığı Miras (Çeviren: Dilek Başak / Siren Yayınları); bir aile portresinin arka planını resmediyor ve gerçeklere dayalı bir travma hikâyesi. Yakınlığın ve yakınların açtığı yaraların, bağların ve bağları koparmanın hikâyesi. Tiyatro eleştirmeni Bergljot’un ailesine rağmen sağ kalma, yaşamına sahip çıkma mücadelesinin hikâyesi. Kitap bununla sınırlı kalsaydı, etki ala- kopmayan esaret zincirleri gibi uzayıp gider. Haksızlığa uğrayan kişi, hatanın ya da su- ERENDİZ ATASÜ nı bunca genişlemezdi. Ancak, kitabın işaret Hastalıklı duyguları bastırmanın kişi- çun hangi koşullarda işlendiğini, hafifletici ettiği mesele açıktır: Miras da ensest çev- yi giderek akıl hastalığına bile götürebi- nedenleri kendiliğinden fark edip, özür di- eni temellerime kadar sarsan bir kitap resinde örüldüğü için korkunç bir hal almış leceğini psikiyatri bize söylüyor ve daha lenmemişse bile faili bağışlayabilecek ka- okudum: Miras (Vigdis Hjorth / Çe- duygu çatışmalarının daha yumuşak halleri da önemlisi, hayat gösteriyor! Bastırmak, dar yüce gönüllü olabilir mi? Bviren: Dilek Başak / Siren Yayınları). şu ya da bu kök nedenle neredeyse bütün ai- unutmaya çalışmak ya da geçekten unut- Sorular, aile dramlarında olduğu kadar, Dünya edebiyatını elimden geldiğince iz- lelerde yaşanmaktadır. mak çözüm olmadığına göre?.. aynı toprak parçası üstünde itişen kitleler lemeye çalışıyorum. Kocaman ödüller al- Ailenin sığınma ve dayanışma ortamı, ec- Kabul gören yaklaşımlardan biri kurba- için de geçerli. Miras bütün bu soruları sor- mış, evet yer yer derinlikli pasajlar içerseler zacılık terimiyle “lethal” (yani öldürücü) nın acısını haykırması ve failin suçunu ka- durduğu için önemli bir kitap, tüketim mal- de bir formüle göre yazıldıkları, yazar-oku- dozu da bulunabilen bir ilaca benzer. bul edip özür dilemesi. Peki iki taraf da hem zemesi romanlardan değil, sahici bir roman. ra hemen ifşa olan kof romanlardan sonra, Ailenin aynı zamanda iktisadi bir kurum fail hem kurbansa ne olacak, çoğu ailevi ve Ayrıca… Ukrayna savaşı bağlamında, adı sanı en azından bizde pek duyulmamış olması, duygunun meta ilişkisine dönüşe- silahlı siyasi çatışmada olduğu gibi? Rusya Fedarasyonu’nun bir yetkilisi, bir- bir İskandinav yazarın -Vigdis Hjorth- ai- bilirliği, metanın duygu yaratma gücü, aile Taraflardan biri bütün şahsiyetini, yaşam kaç gün önce Batılıların söylemini Goe- le ilişkilerini deşen ve bu çelişkili ilişkilerle dolambacını katmerleştirmektedir. felsefesini, varlığını bir hatanın ya da su- bells’inkine benzetti. kardeş ya da komşu halkların bitmek bilme- Miras’ta bu durum -neredeyse bir Dos- çun inkârı üzerine kurmuşsa, kendisinin da- Propaganda olarak algılanabilecek bu yen kanlı mücadeleleri arasında uzak bir ko- toyevski romanındaki kadar- metnin doku- yanaksız kalması pahasına suçu kabul edip benzetmeyi, dünya politikasını değerlen- şutluk kuran yapıtı gerçek bir sürpriz oldu. suna sinmiştir. özür dileyebilir mi? dirirken vicdanından başka yön gösteri- Hjorth, Miras’ta çocukluğunda maruz kal- Yakın ilişkilerin çıkmazı ve dramı, çatış- Diyelim ki diledi, karşısındaki haksızlığa cisi olamayan Norveçli bir kadın yaza- dığı ensest yüzünden duygu dünyası kalıcı ya- malar sonucunda beliren olumsuz duygula- uğramanın, kendine acımanın bataklıkva- rın Ukrayna savaşından çok önce kaleme ra almış bir kadının, bu kahredici deneyimi bir rın, temeldeki sevgiyi ve sevilme ihtiyacını ri çekiminden kurtulabilecek mi? Kuru bir alınmış metninde, ülkesinin politikacıla- ayıp gibi saklamaktan vazgeçip dünyaya hay- yok edemeyip sadece üstünü örtmesidir. özür sözü açılan yarayı onarabilir mi? rı için kullanmasına rastlamanın sarsıcılı- kırsa da iyileşemediğini anlatıyor. Dolayısıyla hastalıklı ilişkiler hayat boyu Özür beklentisi örtük bir öç talebi midir? ğı da kaydedilmeli. (s.160) n CAN | ÇAĞDAŞ Öykünün büyük ustası. 1987 Yaşar Nabi Nayır Öykü Ödülü'nü kazanan Patika Cemil Kavukçu’nun ikinci kitabı. Eleştirmen Fethi Naci’nin Kimi kısa kimi neredeyse bir "tam bir anlatı ustası" dediği novella uzunluğundaki bu Cemil Kavukçu, yalın dili, abartısız ve son derece akıcı öykülerinde Kavukçu sıradan insanların günlük yaşamı kadar anlatımıyla bir kez daha bir iç dünyalarına da odaklanıyor. okuma şöleni sunuyor. Öykü | 112 s. Öykü | 112 s.