Katalog

Doğayla kavga... Nereye kadar? Sevgili Ucube, doğadaki yerimizi yeniden anımsatıyor bize. Yaşam kaynağımız, “meyvesi de gölgesi de başkaları için” bizim için olan ağaçların dilini, toprağın sabrını, çalışmanın ve işe yaramanın değerini yeniden keşfetmemizi onca kalabalık ve gürültü içinde aklımızda yer edecek bir incelikle dillendiriyor, tartışıyor. Unutmayalım hayatımız sunulanla yetinmelerimize sığmayacak, verilinin sınırlarına hapsedilmeyecek denli değerli ve anlamlıdır. “İnsan, rakta ve iş yapmanın verdiği hazda sak- satıyor. Anne babanın; “oğlan çocuk”ları Yaman’ın doğumuyla ansızın “büyük” hali- Belki de kendine ne kadar soru lı olduğuna da getiriyor sözü. sorarsa Kahramanınız çocuklarsa o anlatı sü- ne getirdikleri “kız çocuk”ları Yaprak’la iliş- kileri üzerinden toplumsal cinsiyet eşitsiz- O kadar insandır.” recinde büyürler, farklılaşırlar, değişirler. İyi edebiyat yapıtları kahramanların ve ka- liğine derin ve ciddi bir itiraz yükseltirken Ahmet Çuhacı davranışlarımızın nedenlerini, altında ya- rakterlerin yanı sıra okurları da büyütür tanları da sorgulamaya, yüzeysel yargıla- Y. BEKİR YURDAKUL ama duyarlıklarını, soru sorma becerile- malardan, tutarsız yaklaşım ve değerlen- rini, hayallerini, doğaya ve yaşama say- dirmelerden uzak durmaya da çağırıyor. Bir yandan “Başka dünya yok!” der- gılarını azaltmadan, yitirmeden... Sahi, tutarlı davranmayı ne zaman ve ken bir yandan hayat bulduğumuz şu nasıl başarabiliriz? İÇ İÇE İKİ ANLATI savunmasız gezegene yapmadığımı- Örneğin, “hayat normal giderken, zı bırakmıyoruz. “Savunmasız” de- Sevgili Ucube, yazmayı seven günün birinde bir meteor suya düşer... Yaprak’la, ona sataşmaktan bir an ol- mem boşuna değil; yıkıyoruz, kesiyo- O sudan içen herkes birdenbire içinden sun geri durmayan oğlan kardeşi ruz, bombalıyoruz, kırıp döküyoruz, hiç- geçenleri olduğu gibi dile getirir mi?” bir uyarısını dikkate almıyoruz. Yaman’ın çatışmalarıyla açılıyor. Yaka- Değilse aklımızdakiyle söylediğimizin, sını Yaman’dan kurtardığı anlarda yaz- Arada yüz yüze bıraktığı kimi yıkım- söylediklerimizle yaptıklarımızın çeliş- mayı sürdürdüğü anlatının kahramanı ları saymazsak onca saldırımıza karşı memesinin başka bir yolu mu vardır? Tılsım’la da daha açılışta tanışıyoruz. elinde olan ya da geliştirdiği bir savun- Galiba sevgi, sözle değil, ayrılan Roman, iç içe akan iki ayrı yapıt gi- ma mekanizması da yok. Ancak direni- zaman, verilen değerle ölçülüyor. bi görünse de aslında bir bütünün par- yor küllerinden yeniden doğmak, sonu- Sessizce yaşayıp durduklarımızı göz- çaları gibi çıkıyor karşımıza; bir yanda nu hazırlayan “düşman”ına biraz daha Yine insanın, “İyi insanlar ağaçlara ben- den geçirmek, zihin çekmecelerimizde zer./ Ağaçlar güneş altında/ Dimdik du- gerçekliğimiz olay örgüsünün gölgesin- yaşama olanağı sağlamak için... unuttuğumuz sorularımızı o tutsaklıktan de ustaca işlenirken bir yanda da ara- rurlar gün boyu/ Gölgeleri başkaları için- Gezegenin neresine, hangi bölgesine kurtarmak, zamanımızı başkalarının/ yış, direniş ve savunma süreçlerine iliş- baksanız doğal yaşama düşmanlık be- dir/ Meyveleri de…” diye seslenişi ano- erkin dayattıklarıyla değil kendi seçim- nim “eski bir şiir” olarak mı kalmalıydı? kin kafa yormaya, doğanın sundukları- cerileri karşılıyor sizi. Bilimin, sanatın, lerimizle değerlendirmek istiyorsak nın kıymeti üzerine düşünmeye çağırı- Ya da heykel sanatının büyük ustası Meh- edebiyatın, sağduyunun çığlıkları kimi Sevgili Ucube’nin bize de söyleyeceği yor okurunu. kara parçalarında neredeyse hiç duyul- met Aksoy’un, “Yıllardır heykeller yaparım, çok şey var! n Anadolu’nun birçok yöresinde ağaç- bir ağacın doğada ortaya çıkan formunu muyor ya da bölgesel kalan savunma- ların, doğanın korunması için çeşitli ma- yakalayamadım.” Saptaması duyulmama- ların yanında “Sana düşman, bana düş- Sevgili Ucube / Sevgi Saygı / Günı- salsı anlatılardan ve bir kutsallık yak- man, düşünen insana düşman” kâr hır- lı mıydı? Sahi, Albert Camus’nün “Ağaç şığı Kitaplığı / 234 s. / 10+ / 2022. laşımından yararlanılmıştır. Anısı güzel sı temelli saldırganlık küresel boyutlarda vardır, insan var olur.” çağrısında anlaşıl- Şadan Gökovalı’nın çabalarıyla “Ana- bildiğini okumayı sürdürüyor. mayacak ne var? dolu Çınarı” olarak tescillenen Salih- Objektifimizi ülkemize çevirdiğimiz- Yoksa Ahmet Çuhacı’nın, “Ağaç kü- li yakınlarındaki yüzlerce yıllık çınarın de fotoğrafa yansıyan yıkımın çok daha ser, beton küsmez.” uyarısını “küse- küçücük bir dalının bile doğal etkiler belirgin olduğu gözden kaçmıyor. Kes- ni keserim, küsmeyeni severim” diye mi dışında zarar görmeyişinin altında ya- melerin, sökmelerin, kurutmaların yet- anlıyoruz? tan da bu anlatılardır. mediği yerde yangınları çağırıyoruz hırs- Sevgili Ucube’de Derviş dedenin larımızı doyurmaya... HAYATIN GİZİ köyünün yakınlarındaki ormanlık ala- Sözü doğadan, şu yaşlı gezegeni- nın “turizm tesisleri” bahanesiyle yok DOĞANIN DA BİR DİLİ VAR mizin temel varlığı ağaçlardan açma- olmasını önlemek için başvurduğu Nasıl fark etmiyoruz yabancılaşmala- mın bugünkü dayanağı; 2009’da yayım- yöntem de aynıdır. rın yalnızlığı, gitgide yoksunluğu davet lanan ilk çocuk romanı Babam Nere- ettiğini? Ne zaman uzaklaştık doğadan ye Gitti?’den bu yana yazdığı her metni, TUTARLI OLMAK böyle? Doğanın dilini anlamaz, tanımaz, her yapıtıyla hepimizi düşünmeye, so- Sevgili Ucube, Tılsım’ın heyecan dolu okuyamaz olma hallerimizi daha ne ka- rularımızı çoğaltmaya onların izini sür- yolculuğunun mekânı, Yaprak’ın sığınağı dar sürdüreceğiz? meye çağıran Sevgi Saygı’nın yeni yapı- olarak bütün can- Ağacın, toprağın gösterdiği sabrı unut- tı Sevgili Ucube oldu. lılığıyla ormandan tukça mı beton yapılara sıkışmış hayatla- Sahnemizi sıkı dokulu anlatımıyla dol- söz açarken aslın- rımız “hız”a teslim oldu; birbirimize kar- duran bu büyüme öyküsü; aslında bizi da hayatın başka şı anlayışlı olmanın ötelerine savrulduk? doğaya dönmeye, ağaçların dilini yeni- olmazsa olmaz- Oysa doğa; ağacı, yeşili, cümle börtü den öğrenmeye çağırırken, hayatı mutlu larını da anım- böceğiyle çığlık çığlığa sesleniyor bize. bir süreç olarak ele almanın gizinin top- 2 Haziran 2022 16 Desen: HUBAN KORMAN