Katalog

Gönlümde bir yerde, John Steinbeck İyi yazarlar size iyi zamanların güneşi, baharı, yazı gibidirler. Ama size kışı da güz mevsiminin hazanını da gösterirler. Öyle ki iyi yazarlar ömrünüzün dört mevsiminde de sizlerledir her daim. Zamanı geçmeyen yazarlar vardır, bir de zamanı gelen... Her daim okunanla, arada bir okunan demek istemiyorum... Her kuşağın bir biçimde okuduğu, beslendiği yazarlar... Soran, sorgulayan, düşünen, gören, hisseden okur olarak yazarak görmenin yolunu da açan bir yazardır Steinbeck. Bir yeri, o yerin insanını, doğasını anlatırken sizi insanlık meseleleriyle yüzleştirir. FAULKNER, STEINBECK, insanlığa, onun yaşadığı zamana HEMINGWAY, LONDON! dönük bir dünyadır. Yazmayı, yazma Bugün, ABD’de John Steinbeck ne uğraşını öncelemesi de bundandır. kadar okunuyor / ilgi görüyor bilemi- Bakan, gören, yansıtan, sorgula- yorum ama 1950’lerin Türkiyesi’nde yan olması da onun anlatılarını her okurumuzun buluşup tanıştığı yazarı- dem okunur kılıyor. Bu yanını da şöyle mızın o günden beri sürekli okundu- açıklar kendisi: ğunu söyleyebilirim. “Kendimi üç kişiye böldüm. Neye Bunun nedeninin sosyolojik/kültü- benzediklerini bilmiyorum. Biri akıl rel çözümlemesini yapacak değilim yürütüyor, biri eleştiriyor ve üçüncü- ama bir şey var ki Amerikan edebiyatı- sü bu ikisi arasında bağlantı kurma- nın benim gözümde dört “as”ı (Faulk- ya çalışıyor. Bu genellikle kavgaya dö- ner, Steinbeck, Hemingway, London) nüşür ama bütün bir haftanın işi de bu okurumuzca kabul görmüş yazarlar- kavgadan çıkar. Ve bu da kafamda di- dır. Hayata ve insana dair anlattıklarıy- yalog biçiminde sürer. Garip bir dene- la her dem etkileyici olmuşlardır. yimdir bu. Bu tür koşullar altında bu Andığım yazarların her biriyle ilgili adası kurmamın da önünü açtı. da onun bir anlatıcı olarak portresi durum şizofreni belirtisi olabilir ama bir okuma yolculuğumu kitaplara sığdıra- Gazap Üzümleri, Bitmeyen Kavga, zihnimde tamamlanıyordu. çalışma tekniği olarak hiç de kötü bilirim. Yapıtlarıyla nerede/nasıl Altın Kupa, Tatlı Perşembe, Steinbeck Hele o benzersiz anlatısı Köpeğim olduğunu sanmıyorum.” karşılaştığımı, bana ne/ler anlattıkları- okuma yolculuğumun vazgeçilmez Charley ile Amerika Yollarında’yı oku- Steinbeck bize yerlisi olduğu bir nı, duygu/düşünce dünyamı nasıl et- duğumda dönüp Anadolu’yu bir kitapları olmuştu. kileyip “hadi sen de kendi hikâyelerini dünyadan söz eder. Bugün dört kita- Cennet Yolu elimden tutup beni baştan gezerek yazmak duygusuna bının (Al Midilli, Bitmeyen Kavga, yaz” dediklerini uzun uzun anlatabili- dış dünyaya çıkarmış, çevremizdeki kapıldığımı söylemeliyim. rim. Ve elbette ki ilkin Steinbeck’ten Cennetin Doğusu, Gazap Üzümle- aile öykülerini görmeye/anlamaya Steinbeck öyledir. Bir yeri, o yerin başlarım buna. Özellikle de Al Midilli ri) yeni basımını önüme alıp (*) gözden yöneltmişti. Bir bakıma Steinbeck, insanını, doğasını anlatırken sizi insan- ve Yukarı Mahalle anlatılarından. geçirdiğimde bende derin izler bıra- sizi insana doğru yolculuğa gitmeye lık meseleleriyle yüzleştirir. Evet onun On beş yaş Steinbeck’le karşılaş- kan, o günlerde Vahdet Gültekin sürüklüyordu. anlatılarındaki zaman / mekân / insan mak için iyi bir yaş. Öyle ki ardın- çevirisiyle Cennet Yolu adıyla yolculukları sizi kendine çeker, sarsa- O, “küçük insan”ların dünyalarını dan Jack London’a, Hemingway’e ve (Güven Yayınevi, 1959, 462 s.) oku- anlatsa da “büyük sürükleniş”lerin lar, sorar, sordurtur da. Sonra, kendi- Faulkner’a çıkacak yolum. duğum Cennetin Doğusu’nu Roza anlatıcısıydı. nize dert edinirsiniz birçok şeyi de… Hakmen’in çevirisiyle okumaya yöneli- Bitmeyen Kavga ile Gazap Bize anlattığı 1930’ların Amerika- KÜÇÜK İNSANLAR, yorum o günkü heyecanla. BÜYÜK SÜRÜKLENİŞLER Üzümleri’ni okuduğumda iyiden sı, onun vazgeçilmez anlatı yurdu Sa- Benim gözümde Steinbeck’in bu iyiye toplumdaki çelişkilerin, toplum linas Vadisi ve oranın insanları, haya- İyi bir anlatıyı okur katında çekici romanı epik bir anlatıdır. İnsanlığın yaşamımızdaki iyilik ve kötülüklerin ta / insanlığa dair ne çok öyküler taşı- kılan anlatılan hikâyenin yalınlığı, yirminci yüzyılına bir kayıttır. Habil ile dılar bize. sahiciliğidir. Siz orada hem kendinizi farkındaydım. Bu bilinci okuruna aşıla- Kabil’in süren öyküsüdür dillendirilen. bulursunuz, hem de başkalarını. yan bir yazara yolculuğunuz sizi ister Kendisi de yıllar sonra, o geçen Salinas Vadisi’nde geçen bu öykü Dahası iyi bir anlatı sizi başka istemez öyle bir yere taşır. zamanda anlattığı yerleri/insanları yalnızca Hamiltonların değil, biraz dünyalara taşır, gör(e)mediklerinizi hatırlayarak; “Bu devasa ülkeye tekrar da bizim öykümüzdür. YAZARAK GÖRMENİN bir bakmaya ve onu tekrar keşfetmeye gösterir, hissetmediklerinizi hissettirir, Belki de ondandır Steinbeck’in gön- YOLUNU AÇAN BİR YAZAR düşünmediklerinizi düşündürür. karar verdim” diyerek yola düşer... lümüzde bu denli yer etmesi! n Soran, sorgulayan, düşünen, gören, Al Midilli, Yukarı Mahalle, Fareler ve İnsanlar, İnci, Ay Battı, Kasımpatla- hisseden okur olarak yazarak görmenin KENDİNİ ÜÇ KİŞİYE BÖLDÜ! (*) John Steinbeck’in bütün rı, Sardalye Sokağı’ndan sonra Cennet yolunu da açan bir yazardır Steinbeck. İşte John Steinbeck böylesi bir Yolu’yla buluşmam iyiden iyiye beni Nice sonra mektuplarına, yazıya/ yazar: yaşadığını, gördüğünü, hisset- eserleri İletişim Yayınları’nca Steinbeck’e bağladığı gibi, bir okuma hayata dair yazdıklarına kavuştuğum- tiğini yazan, anlatan. Kurduğu dünya yeniden yayımlanmaya başladı. 5 Ağustos 2021 12