Katalog

ÇAĞDAŞ YAŞAMI DESTEKLEME DERNEĞİ’NDEN (ÇYDD) ‘CUMHURİYET VE LAİKLİK’ Cumhuriyet çınarlarının gözüyle laiklik! ÇYDD’nin Cumhuriyet ve Laiklik başlıklı kitabı on dört değerli yazarın ortak emeğinin ürünü. Kitapta Aysel Çelikel, Emre Kongar, Korkut Boratav, Özer Ozankaya, İbrahim Ö. Kaboğlu ve Taner Timur’un yazıları da yer alıyor. Nergis Mütevellioğlu’nun yayıma hazırladığı kitapta, ülkemizde giderek ağırlaşan bir sorun olan, sıkça bilerek ya da bilmeden çarpıtılan laiklik ilkesinin ne olup ne olmadığı, kimleri koruduğu, çağdaş bir yaşamın ancak Cumhuriyetin temel değerlerine ve laiklik ilkesine bağlı bireylerden oluşan bir toplumda gerçekleşebileceği anlatılıyor. Ve laiklik ilkesiyle eşitlik, yurttaşlık, LAİKLİK, DİN VE VİCDAN HARUN TEPE insan hakları, demokrasi, sosyal dev- ÖZGÜRLÜĞÜNÜN let ve hukuk devleti ilkeleri arasındaki GÜVENCESİ AYDINLANMA KURUMLARI: bağlantılar ortaya konuluyor. Aysel Çelikel, laikliği “aklın CUMHURİYET VE LAİKLİK ÇYDD Başkanı Ayşe Yüksel’in Önsöz’ü, özgürlüğü” olarak tanımlayarak Halkın kendi seçtiği yöneticiler Nergis Mütevellioğlu’nun Sunuş’u ve aklın özgür olması için çağdaş tarafından yönetilmesi ilkesinin ürünü ÇYDD’nin önceki başkanlarından Aysel eğitimin, hukuk düzeninin, sosyal olarak Cumhuriyet ile devletin kurulu- Çelikel’in “Cumhuriyet ve Laiklik” yazı- ve kültürel hayatın ve ekonominin şunda ve işleyişinde dayandığı kuralla- larıyla başlayan kitabın birinci bölümün- din kurallarına göre belirlenmemesi rın belli bir dinin ya da inancın kuralla- de yer alan diğer yazılar şöyle: gerektiğini söylemektedir. rı olmaması ilkesi olarak laiklik, aydın- Korkut Boratav’ın “Aydınlanma, La- Taner Timur, “laikliği mutlak bir lanmanın günümüze miras bıraktığı iklik ve Bilim”, Taner Timur’un “Ay- düşünce özgürlüğü” olarak tanım- iki kurumdur. dınlanma ve Laiklik”, Emre Kongar’ın lamaktadır. Aydınlanma düşüncesi başta din ve “Prof. Bahri Savcı’dan Laiklik Der- Kaboğlu, yurttaşlık, eşitlik ve siyaset ilişkisi olmak üzere birçok si ve Laikliğin Püf Noktası”, Özer laikliği Cumhuriyetin üç temel bi- konuda çeşitli dönüşümlere yol açmış, Ozankaya’nın “Nutuk’ta Laiklik: Türk leşeni olarak görürken, laikliği bu süreç, halkın kendi seçtiği yöneti- Devriminin Bağ Dokusu”, Murat “din ve vicdan özgürlüğünün gü- ciler tarafından yönetilmesi, kilisenin Katoğlu’nun “Cumhuriyet Kuru- vencesi” olarak nitelemekte- toplum üzerindeki mutlak otoritesini cularının Kültür Politikasında dir. Felsefi bakışla laikliğin yitirmesi ve laiklik ilkesine ulaşılmasıy- Sanatın Yeri”. devlet yönetiminin dinsel la sonuçlanmıştır. İkinci bölümde, Harun inançlara göre kurulma- Tebaa olmak, yerini kendi kararlarını ÇYDD Başkanı Ayşe Yüksel Tepe’nin “On Soruda Laik- ması, “bir devlette hukuk- kendisi verebilen özgür bireylere veya lik ve İnsan Hakları”, Birsen sal ilişkilerin düzenlenme- fından baskı yapılmasını engellemek”. yurttaşlara bırakmış, yurttaş olma Gökçe’nin “Cumhuriyet Ka- siyle ilgili bir ilke” olduğu söy- Kitabın ortaya koyduğu bir diğer bilinciyle birlikte hak ve insan hakları zanımları ve Laiklik”, İbrahim lenmektedir. düşüncesi ortaya çıkmıştır. gerçek ise laikliğin, sanıldığı gibi yalnız Kaboğlu’nun “Laiklik: Vicdan, İnanç Emre Kongar, laikliği yararları ya da inanmayanların değil, farklı dinlere ve Din Özgürlüğü Güvencesi Olarak”, TARİHSEL, HUKUKSAL, sağladıkları açısından ele almakta ve veya aynı dinin farklı alt gruplarına Gamze Yücesan-Özdemir’in “Laiklik ve laikliği, bütün dinleri, mezhepleri, her mensup olanların inançlarını özgürce SİYASAL, SOSYOLOJİK, Kadın Hakları: Ne Geçmiş Tükendi Ne türlü inanç ve inançsızlığı koruyan bir yaşayabilmelerinin de en büyük güven- AÇILARDAN LAİKLİK! Yarınlar”, Nergis Mütevellioğlu’nun devlet ilkesi olarak tanımlamaktadır. Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği cesi olmasıdır. “Emekçiler Yoksulluk ve Sosyal Yar- Laikliğin sadece din ve devlet işle- Bu nedenle, günümüz koşullarında (ÇYDD) tarafından yayımlanan ve Ner- gis Mütevellioğlu’nun yayıma hazırla- dımlar” başlıklı yazıları sunuluyor. rinin ayrılması olmadığını, laik devle- ancak laik bir devlet tüm yurttaşlarına Üçüncü bölümde ise Ahmet Yıldız’ın tin, genellikle farkında olunmayan, iki eşit mesafede durabilir ve tüm yurttaşla- dığı Cumhuriyet ve Laiklik isimli kitap- ta, Mustafa Kemal Atatürk’ün kurduğu “Laik Eğitimi Savunmak”, Nurettin önemli görevinin daha olduğunu bize rının temel haklarını eşitçe koruyabilir. n Türkiye Cumhuriyeti’nin ulusal bağım- Abacıoğlu’nun “Laiklik ve Sağlık Hiz- anımsatmaktadır: metleri”, Zülâl Kalkandelen’in “Cumhu- “Çoğunlukta olan inanç sahiplerinin Kitap, İmge Kitabevi’nin Ankara ve sızlıkla beraber en önemli kazanımları- nın başında gelen laiklik ilkesi tarihsel, riyet Devriminin Laiklik İlkesine Yönelti- bu inançta olmayanlara baskısını en- İstanbul şubelerinden (Ankara: 0 312 hukuksal, siyasal, kültürel, sosyolojik len İkinci Cumhuriyetçi Tezlerin Eleştiri- gellemek” ve “inanç sahibi insanlara 419 46 10 - 0312 419 46 11 / İstanbul: ve felsefi açılardan ele alınıyor. si” başlıklı yazıları yer alıyor. din adına, şıhlar, şeyhler, hocalar tara- 0 216 348 60 58) temin edinilebilir. OLYMPE DE GOUGES’DAN ‘KADIN HAKLARI EVRENSEL BİLDİRGESİ’ “Ey erkek, adil olmayı becerebilir misin? Bu 1780’lerde oyun yazarı olarak başladığı soruyu bir kadın soruyor sana! En azından bu kariyerinde siyasi yazılarıyla tanınan Fran- hakkını yok sayamazsın onun. Söyle bana, kim sız filozof, yazar, kadın hakları savunucusu verdi sana benim cinsiyetimi ezen egemenlik Olympe de Gouges, 1789 yılında hakkını? Gücün mü? Yeteneklerin mi? Erkek Hakları Bildirgesi’ne eşdeğer bir Yaratıcının bilgeliğine başvur; eğer cesaretin Kadın Hakları Bildirgesi önerdi ve burada varsa yakınlaşmayı ister göründüğün doğanın tüm erkek ayrıcalıklarının kaldırılması içinde şöyle bir gezin ve senin o baskıcı gücüne çağrısında bulundu. Yapıt, Kafekültür kaynak oluşturabilecek bir örnek bul bana.” Yayınları tarafından Asena Yalınız’ın çevi- Olympe de Gouges risiyle yayımlandı. n 6 19 Ağustos 2021