Katalog

MERHABA apağımızda, özya- şamından izler K taşıyan, bugüne eleştirel yaklaşan, imgeler, hatırlamalar, kabul ve itirazlarıyla bütünlük Çocuk edebiyatında içindeki şiirlerini okuyucu- larla paylaştığı 11. şiir kitabı Gidilmemiş Bir Yol ile şiirde 50. yılını selamla- distopya ve ‘Bulut’ yan Tuğrul Tanyol yer alıyor. Cenk Tuğrul’un söyleşisi ve Bâki Asiltürk’ün yazısı… Distopya gerçekleşemeyen ütopya ya da ters ütopyadır. Ütopya olarak yola Üçüncü sayfamızda “Çocuk edebiyatında çıkarsınız, başaramazsanız distopyaya dönüşür. distopya ve ‘Bulut’” baş- lıklı yazısıyla Necdet Ney- dim yer alıyor. Gudrun “Çocuk, yetişkinlerin nesnesi değil, ha- ilgi alanını oluşturmuştur. Batılı aydının en Pausewang’ın gerçek bir yatın ve edebiyatın öznesidir.” büyük korkusu olan üçüncü dünya savaşı geleceği (geleceksizliği) N. Neydim onun da öncelikleri arasında yer almıştır. anlattığı usta işi yapıtı Die Bilindiği gibi nükleer güç önce savaş gü- Wolke’yi (Bulut) merkeze DİSTOPYA VE ÇEVİRİ cü olarak (atom bombası) ortaya çıkmış ve alan Neydim, yerli edebi- Türkiye’deki çocuk edebiyatı genel an- Japonya’da on yıllar sürecek bir felaketin yatın da bundan esinlen- lamıyla eğitim sisteminin ve buna eklemle- yaşanmasına neden olmuştur. mesi ve yeni girişimlerde nen ebeveyn sisteminin denetiminde oldu- Daha sonra ortaya çıkan enerjinin çok bulunmasını öneriyor. ğu için kendini geliştirebileceği bir alan ya- yoğun oluşu bu gücün enerji sektörün- Zeynel Kıran, evrensel ratmak için çeviriden yararlanır. Merkezde de kullanılması hevesini ortaya çıkarmış ve yazının başyapıtlarından, olmak diye tanımlanır bu durum. temiz çevre ve dünya sloganıyla nükleer “karikatürize ve felsefi bir Yerli edebiyat yeni gelenekler oluşturur- santrallar kurulmuştur. kült!” olarak nitelediği, ken esin kaynağı çeviri edebiyat olmuştur Ancak ütopya beklendiği gibi gitmemiş, Cumhuriyet Kitapları’nca ya da çeviri bu geleneğin oluşmasına ne- önce nükleer atıklar sorun olmuş ve ardın- Server Tanilli’nin çevirisi, den olmuştur yani öncü, tetikleyici bir du- dan sızıntı ve Çernobil Nükleer Santralının Turhan Selçuk’un çizimleri rum söz konusudur. patlamasıyla distopik dünya ortaya çıkmıştır. ile yayımlanan, Voltaire’in, küçük romanı (öykü ya da GUDRUN PAUSEWANG BULUT’UN YAZILMA NEDENİ felsefe masalı) Candide ya da İyimserlik’i inceliyor. VE YAZMA SERÜVENİ 26 Nisan 1986’da, Çernobil’deki re- Adnan Binyazar, Çocuk edebiyatında yer alıp almayaca- aktör kazasından yaklaşık bir yıl sonra, babası da dahil olmak üzere birçok yakı- Işık Öğütçü’nün, baba- ğı bizde tartışıladururken Gudrun Pause- Pausewang’ın bugüne kadarki en başarı- nını kaybetmiştir. Pandemi günlerini yaşa- sının yazdığı mektupla- wang nükleer savaş, üçüncü dünya sava- lı kitabı, Alman Gençlik Edebiyatı Ödülü’nü dığımız şu dönemde anlatılan öykünün hiç rı derleyerek bir kaynak şı endişeleri ve çevre tahribatı sorunları- (1988) aldığı Die Wolke (Bulut) yayımlanır. de yaşanmaz bir öykü olduğunu söylemek kitap olarak okuyucula- nı da ele alan ve bunun dünyayı, özelinde Bu çalışma sadece Almanya’nın orta- mümkün değildir. Kitabın yazıldığı dönem- ra sunduğu Orhan Ke- Almanya’yı nasıl etkileyeceğini evrensel bir sındaki bir reaktör kazası konusunu ele al- de felaket habercisi olarak yorumlanan mal - Eşe Dosta Selam / dil yakalayarak anlatmıştır. Pausewang’ın makla kalmaz, aynı zamanda haberleşme Pausewang aslında bir gerçekliğe işaret Mektuplar’ı irdeliyor. eserleri mutluluk saçan eğlendirici eserler politikasına bilinçaltı bir eleştiri getirir. Bu ediyordu: “Ütopyanın çöküşü.” Nilüfer Altunkaya, Murat değildir. Aksine bütünüyle gerçek bir gele- kitap, Gudrun Pausewang’ın 2006’da filme Felaketlerin gelişi aynı zamanda insan ger- Gülsoy’un gerçekliğin ceği (geleceksizliği) anlatır. alınan tek eseridir. çeğini de ortaya çıkarıyor. Felaket dönemin- sonsuzlukla çarpıştığı de unutulan dayanışma, çocukların hiçlen- öykülerinden oluşan Belir- ÜTOPYA VE DİSTOPYA ÖYKÜ mesi ve terk edilip gidilmesi, insanların bir- siz Bir Ânın Kıyısında’yı Distopya kısaca ters ütopya ya da gerçek- Janna-Berta ve tüm okul Grafenrheinfeld birlerinden haber alamaması ve gelecek kor- değerlendiriyor. leştirilemeyen ütopya demektir. Distopya Nükleer Santralındaki reaktör kazasının te- kusunun tüm topluma hâkim olması. Mahmut Yıldırım, Akın ütopyanın kendi iç sorunlarını görünür kılma tiklediği bir alarmla karşı karşıya kalırlar. Çokuğurluel ile sanal mut- çabasındadır. Bir düş olarak tanımlayabile- Panik patlak verir. Janna-Berta önce evine SONUÇ luluklarla çevrelenmiş ceğimiz ütopyaya karşılık distopya kâbustur koşar burada onu erkek kardeşi Uli bekle- Burada en temel sorun bu kitabın yaşantımızda, konuşma- denilebilir. Ayrıca bu iki alanın varlığı doğası mektedir. Anne babası işte, aynı evde ya- çocuklara ulaşması ve tartışılabilir olması. nın, anlamanın, anlaşılma- gereğidir. Ütopya olmadan distopya olmaz. şayan büyükanne ve büyükbaba ise tatil- Almanca eğitim yapan okullarda uzun za- nın yerini sorguladığı Birbirlerinin varlık nedenidirler. dedir. Kendi başlarının çaresine bakmak mandır uygulama kitabı olan Bulut sadece romanı Şimdi Reklamlar’ı Gudrun Pausewang yazarlığa 1950’le- zorundadırlar. Tüm komşular çoktan kenti okuma kültürü bağlamında değil sosyal ve konuşuyor. rin sonlarında başlamış ve ölümüne de- terk etmiştir. İkisi de bisikletleriyle kaçar. çevresel açıdan bir dönem boyunca oku- Engin Turgut, Emel ğin sürdürmüştür. Eserlerinin sayısı sekse- Sokaklarda kaos hâkimdir. Cinayetler iş- nan ve değerlendirilen bir kitaptır. Ertem’in muzip, güleç, ni geçmiş, önceleri sadece yetişkinler için lenir. Uli kaçarken bisikletinden düşer ve Çocukların hayatın gerçeğinden uzaklaş- ironik, lirik şiirlerinden yazarken sonraki yıllarda çocukları da he- yanından hızla geçen bir arabanın altın- tırılması ve fanusa kapatılması bir seçimdir. oluşan ‘Hu!’yu inceliyor. def kitlesi yapmış ve onlar için yeni bir tü- da kalır. Janna-Berta çaresizdir. Ölen kar- Buna karşı çıkmak anlamsızdır. Ama bu an- Emek Yurdakul, Enid rün kapılarını açmıştır. deşini gömmek için geri dönmek ister ama layışın tüm edebiyata bakış açısını etkileme- Blyton’ın beş kitaplık Pausewang, dünyanın dört bir yanında radyoaktif yağmura yakalanır. si çok sakıncalı hatta tehlikelidir. Sihirli Uzaklar Ağacı seri- öğretmenlik yapmış ve bu sayede çok se- Gözlerini bir hastanede açar ve burada Sonuç olarak distopik romanlar edebiyat sinin ilki, 1939’da basılan yahat etmiştir. Bu yolculuklarında yazıla- arkadaş olduğu bir Türk kızının ölümü de dizgemizde yer almıştır ve işlevsel bir rol Tılsımlı Orman’ı inceliyor. rı için malzemeler toplamış, çevre koru- dahil olmak üzere daha birçok acıya tanık oynamaktadır. Yerli edebiyatın da bundan Vitrindekiler ve Mustafa ma, çevresel riskler daha özelinde nükle- olmak zorunda kalır. Uzun bir süre yakın- esinlenmesi ve yeni girişimlerde bulunması Başaran’ın hazırladığı er savaş ve nükleer enerjinin riskleri onun larının durumuyla ilgili bilgi alamaz. Anne sağlıklı olacaktır. n Bulmaca köşelerimiz düşün serüvenine davet l İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına: Alev Coşkun l Genel Yayın Yönetmeni: Aykut Küçükkaya etmeyi sürdürüyor. l Editör: Gamze Akdemir l Tasarım: Bahadır Aktaş l Sorumlu Müdür: Olcay Büyüktaş Akça İyi okumalar l Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. l İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2, 34381 Şişli- İstanbul l Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0 (212) 343 72 64 l Reklam Genel Editörden... Koordinatörü: Esra Bozok l Reklam Rezervasyon: Tel: 0 (212) 343 72 74 Mail: reklam@cumhuriyet.com.tr cumkitap@cumhuriyet.com.tr l Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. Aş., Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. No: twitter: www.twitter.com/CumKitap KITAP 11A/41 Bahçelievler - İSTANBUL. l Yerel süreli yayın l Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir.