Katalog

ARİFE KALENDER’DEN SEÇME ŞİİRLER, ‘KARANFİL FIRTINASI’ ‘Şiir devrim yapmaz ama değiştirir!’ “Ömrümün özeti” sözleriyle nitelediği Karanfil Fırtınası (İmgenin Çocukları Yayınevi) seçkisini, şiirin değiştireceğine inancıyla, farklı bir yel estirmesi, doğayı ve aşkı anımsatması, gittikçe kısırlaşan günlerin renklenmesi umuduyla buluşturduğunu ifade ediyor, şiirde yarım yüzyılı geride bırakan şair Arife Kalender. Seçkiye şiir aldığı kitapları ise şöyle sıralanıyor: “Yeni dosyadan şiirler, Bir Uzun Gökyüzü, Yağmur Sandım Kendimi, Acı Yeşil, Gece Islıkları, Suçlu Fırtınalar, Dil Altı, Deli Bal, Kadın Burcu, Kırmızı Firari, Gül Küstü, Suskun Resimler Durağı, Göçebe Sevinçler, Maviler de Eskidi, kitaplaşmamış ilk şiirler”… Yeni iki kitabı Şiirimizde İmgeler ile Mehmethan Mağarada kısa süre sonra okurlarla buluşacak. doğa görüntüleri, insan çıkmazları GAMZE AKDEMİR şiirimi renklendirdi. Kadın Burcu kitabımda kadının “bir leylâydım, bin ademden/ nice bedensel (kürtaj, doğum, bekâret, mecnun yarattım/ ecel bendim, iksir tecavüz, düşük, gebelik…) temalarını, bendim, huri ben/ merak arkadaşım, son olarak da nesneler (yatak, palto, ateş ruhuma belâ/ göze candım, perde, masa, ayakkabı…) ve nesneleri köre mâna/ gizlendiğim tenhalarım yapan elleri (marangoz, terzi, mezar- buldular/ asi hayvanlarım evcil cı, duvarcı, bahçıvan, kuaför…) Bir odalarda/ tufanlarımdan habersiz Uzun Gökyüzü kitabımda şiirleştirdim. uyudular Şiir, insana en hızlı ulaşan, duy- söktüm mührü kapıdan/ güle gu ve düşünce değişimi yaratan ya- kar’ı sordum, mevsime yalan/ zı alanıdır. Şiir devrim yapmaz. Ufak zakkumdan öz topladım/ süt içtim ufak duygu ve düşünce değişimleriyle sütleğen damarından/ şaşkın gezdim, mevcut olana karşıt ve eleştirel bakış- can kanattım sabaha/ çekildi sis, lar yaratır. Bu yüzden siyasi iktidarlar hükümsüzdür fermanlar (…)” şiirden korkar, şairleri cezalandırır. Deli Bal ‘ŞİİRİMİZ HÂLÂ ARAYIŞ İÇİNDE’ n Karanfil Fırtınası’ndaki şiirleri- n Çağdaş Türk şiirinin bugününü nizde seçimi neye göre yaptınız? nasıl değerlendiriyorsunuz? İncelediğim kitaplarda şairlerin Şirimiz hâlâ arayış içinde. Çağdaş genellikle ilk şiirlerinden sona doğru şiirimizin tarihi çok yeni. Halk ve seçim yaptıklarını gördüm ve ben ter- Divan şiirimizin genellikle Fars sini yapmak istedim. ve Arap şiirinden; çağdaş şiirimizin Son dosyamdaki şiirlerden başla- ği evreleri gördüm, hayatımın izlerini sür- “ayıp, yasak, günah”… Şiirle, toplumsal ise Fransız, Rus, İngiliz şiirinden yarak 1967’de Malatya Turan Emeksiz düm. “Kayısı ağacında sallanır çocuklu- çelişkileri fark ettiğimde tanıştım. etkilendiğini hatta örneklendiğini söyle- Lisesi’nde yazdığım “Anılar” şiirine doğ- ğum” diyen Arife’yi özlemişim. Doğanın sunduğu muhteşem zengin- mek yanlış olmaz. ru yolculuk yaptım. Kitabı, şiirlerimdeki biçem ve tema de- lik ve renkler ortasında yoksulluk niye ki? Kültürümüz, elli sonrasında, askeri İnsanın kendi şiirlerinden seçme yapması ğişimlerini, hayatın evrelerini simgeleme- Sora sora buldum. Bulduklarıma şiirden darbelerin yasak ve baskılarıyla zincirle- çok zor. Karacaoğlan’ın dediği gibi “Han- si açısından mor, kırmızı, pembe olarak yuva kurdum… me ve doğal gelişimini tamamlayamadı. gisinden yad eyleyim gönlümü”… Bendeki üçe ayırdım. Mor bugünkü olgunluk dö- On yıl öncekiyle sonraki şiirler arasında yazılış öyküleri ve okunduğu dönemlerde al- nemimi, kırmızı gençlik, kavga, umut, aşk ‘ŞİİR, YAZANI DA kopukluklar yaşadı. Bir kuşak ötekine dığı eleştirilere göre seçim yaptım. dönemlerimi, pembe ise ilk gençlik yılla- OKUYANI DA DEĞİŞTİRİR!’ yabancılandı. rımı gösteriyor. n Açar mısınız bu tavrınızı, arayışınızı? Seksen ve doksanlarda arabesk ve SÖZCÜK VE İMGELERLE Şiirlerimin her zaman bir derdi, anlamsızlığa varan şiirler yazıldı. Ama DOLU ELLİ YIL! ‘ANA İZLEĞİM, KADIN VE ANALIK’ şikâyeti, özlemi, isyanı oldu. Sözcüklerle günümüzde daha özgün şiirler yazılıyor. n Karanfil Fırtınası ömrünüzün n Şiirin yakın tarihiyle olduğu kadar bağırdım, çığlık attım, kavgaya girdim. Özellikle şair kadınlarda nicel ve nitel de- nasıl bir özeti? Mor, Kırmızı, Pembe baş- uzak tarihiyle de ilgili bir şairsiniz. İlkokul mezunu merhum babam Sa- ğişimler daha fazla. lıklı bölümler yaşamınızda nelere karşı- Özellikle doğa, kadın ve dık Kalender bir gün ba- lık geliyor? aşk temalı şiirlerinizde, ge- na, “Şiirden anlamam ama ‘ŞİİRİM İSYANKÂR, Malatya’da ortaokul 2. sınıfta yazdı- rek halk şiiri gerek antik bence çevresindeki her şe- DİKBAŞLI, KAHIRLI!’ ğım ve şehir gazetesinde yayımlanan dönem şiirlerinden kadim yi yansıtacak kadar şeffaf, n Memleketih manzaralarının, deği- “Kış geldi” başlıklı şiirimin cumhuriyet esintiler taşıyor dizeleriniz. bir su damlası kadar da kı- şen, hastalıklı çağımızın dalgalanmala- savcılığınca “Komünizm propagandası Evet, şiirlerimde doğa gö- sa ve öz olmalı” demişti. rının toplumsal şiirinizdeki yansıları en yapıyor” savıyla kovuşturulması ve son- rüntüsü çoğu kez arka fonu Bugün de bu tanım bana önce neler olsa gerektir?” ra da aklanmasıyla şiire daha farklı açı- oluşturur. Ağacı, kuşu, top- ilginç ve doğru gelir. Bir Şiirimiz de insanımız gibi çoğunlukla dan bakmaya başladım. rağı, rüzgârı insanla özdeş- söyleşide, “Pencereden mutsuz. Şiirimin isyankâr, dikbaşlı ve ka- Karanfil Fırtınası’na o dönemlerden leştirirken hayatın her yö- yola bakarcasına şiiri gö- hırlı bir görüntüsü var. de 2021’de yazdığım şiirlerden de örnek- nüyle bir bütünlük içinde rebilmeliyim” demiştim. Çocukluğumda yoksulluğun getirdiği ler aldım. 12-13 yaşından bu yana şiir yürüdüğünü duyumsatma- Sayfalar dolusu uzun bö- çıkmazları, insanın insana yabancılaşma- yazan, düşünen, araştıran biri olduğu- ya çalıştım. İnsanoğlunun lümlü, uzun dizeli şiirler sını, sömürüyü ve hak arayışını erken öğ- mu sevinerek görüyorum. Yani elli yıldan köklerine inmek, bir mağara de yazmadım uçucu, mırıl- rendim. Göç ve gurbet ezberimdir. fazla süredir sözcük ve imgelerle resmini, kil tableti, çığlığı, tılı şiirler de. Doksanlarda Tarihsel çıkmazlar ve toplumsal olaylar yatıp kalkmışım. ağıtı bulmak istedim. çıkan ilk kitaplarımda im- kadar yeşillenip solan, ölüp dirilen doğa Seçtiklerimle şiir anlayışımı, yaşantımın Kendimden yola çıkarak kadın ve ana- ge ağırlıktaydı ama Delibal kitabımla yeni ortasında birer ot, böcek gibi yaşayan biz- derin izlerini, bu ülkede yaşanan ve bire- lık temaları her yönüyle ana izleğim oldu. bir döneme girdiğimi sanıyorum. lerin her türden aşkları, düşleri, ekmek ve yi etkileyen her olguyu bir bakıma sergile- Kadının sevdiği tüm erkekler tarih boyu Şair incelemelerim ve Almanca şiir çe- emekleri, zalımın zulmü şiirlerimin ana miş oldum. Karanfil Fırtınası’yla yaptığım biraz da onun prangası olmuş… “Uykuda virilerim bana çok şey kattı. Çocukluğum- temalarını oluşturdu. Söyleyecek sözüm yolculukta, genel olarak şiirimizin geçirdi- Sevilen Oğlanlar” şiirimde dediğim gibi dan taşıdığım geniş halk kültürü, felsefesi, vardı ve ilacım da şiirdi. n 22 Temmuz 2021 11