Katalog

BEHİÇ AK’TAN ‘KARİKATÜR KİTABI 2: YAŞASIN ÇOCUKLAR!’ Dikkat, şehirde çocuk var! Karikatürist, yazar Behiç Ak, 40 yıllık karikatür emeğini yeni bir albümle taçlandırıyor. Günışığı Kitaplığı tarafından yayımlanan Karikatür Kitabı 2 - Yaşasın Çocuklar!, Türkiye’nin 2022 Hans Christian Andersen Ödülü “yazar” adayı Behiç Ak’tan felsefi okumalara göz kırpan özel bir seçki! Günümüz dünyasını çocukların gözünden yorumlayan 143 karikatürün yer aldığı kitabında, çevre duyarlığından salgının zorlu koşullarına, okul yaşamından gelecek kaygısına pek çok temada mizahla felsefeyi harmanlayan karikatürleriyle çocuklara yeni sorular, yeni düşünme yolları sunuyor Behiç Ak. GAMZE AKDEMİR gamze.akdemir@cumhuriyet.com.tr ‘ÖZERK BİR ÇOCUK KAVRAMI ORTAYA ÇIKTI’ n Bilgisayar çağının yaratığı algı ve enerji dağınıklığı... Akıllı telefonlar, tabletler, bilgisayar oyunlarıyla başka- laşan ve/veya heder olan fiziksel oyun- lar, oyun saatleri... Uzun süredir süren bir kuşatılmışlık- tı, olumsuz etkileri oldu/oluyor/olacak! Yetmezmiş gibi çıkagelen salgın ise çocuklara ve ebeveynlere neredeyse başka bir seçenek de bırakmadı... Karikatür Kitabı 2 - Yaşasın Çocuklar!’ı bu bağlamlara yaklaşımı- Kitaptaki çocukların, “Duydun mu, Sokağa çıkamıyorlar, evlerinin önün- gelecek ideallerinde yaşanan bozunu- nızla değerlendirir misiniz? İnsansız insan yapmışlar” ya da de oynayamıyorlar, yürüyerek okulları- ma ilişkin neler söylersiniz? Çocukluk, modern döneme ait bir “Don Kişot’u olmayan bir Yeldeğirme- na gidemiyorlardı. Doğaya ancak oto- kavram. Çocuk odası, çocuk kıyafetleri, Çocukluk döneminde gelecekle ilgili ni ne işe yarar ki?” demesinde bu arayı- mobille ulaştırılabiliyorlardı. çocuk eğitimi, çocuk edebiyatı modern kurulan düşler yaşanılan her ana sızıyor şın izleri var. “Çocuk geçirmez” olarak tasarlanmış yaşamın olmaz ise olmazı. neredeyse. Ama bunların idealler oldu- bir kent planı içinde yaşamaya mahkûm Ortaçağda çocuk, anne babasınınki- ğunu söylemek çok kolay değil. ‘ÇOCUKLAR HÂLÂ edilmişlerdi. ne benzeyen kıyafetler giyen, babasının Çocuklukta gerçek mutluluğun ne BÜYÜK UMUT!’ Tabii ki bunlar çizgilerimin ana ko- yanında çıraklık yapan yetişkinin küçük olduğunu öğrenmiş bir insan, büyüdü- n Denize giremiyorlar, güvenle nuları. “Yeni bir dünya” talebinin ilk halinden ibaretti. Modern yaşamla ğünde mutsuzluklara dayanma gücüne yürüyemiyorlar, okula gidemiyorlar, tohumları mizahta atılıyor sanırım. çocuğa bakış tamamen değişti. Özerk de sahip oluyor. Çocukluğun deneyim- parklarda oynayamıyorlar, birebir bir çocuk kavramı ortaya çıktı. keşfe hasretler... sizliği her şeyin değiştirilebilir olduğu ‘MİZAHA ÇOK İŞ DÜŞÜYOR!’’ Ne yazık ki modern sonrası dönemde Özellikle süregelen salgın ortamın- n Sosyal medyanın hem kaçınılmaz- fikrini oluşturuyor. çocuğa bakışın değiştiğini görüyoruz. da çocuğun, çocukluğun ıskaladıkları- lığına hem de zararlarına işaret eden Çocuk özerkliğini kaybetmiyor belki İnsanın doğa üzerindeki olumsuz na ilişkin neler söylersiniz? Karikatür- karikatürleriniz de hatırı sayılır bir ama tamamen bir tüketiciye dönüşüyor. etkilerinin zirve yaptığı, antroposen lerinizde çocukların çevresine, doğaya oranda yer buluyor kitabınızda. Eğitimdeki deneysellik neredeyse çağ diye adlandırılan günümüzde bu karşı ilgi, sevgi ve farkındalığının yanı Teknolojik buluşlarla yaşadığımız kayboluyor. Muhakeme edilerek bakışa ihtiyaç var. sıra bu tema da öne çıkıyor. çağları etiketlemek insana karşı yapıl- elde edilen bilginin yerini “informati- Doğayı ortadan kaldırırken kendi Sosyal değişimler kuşkusuz karikatü- mış en büyük haksızlık. on” alıyor. varoluş koşullarını da ortadan kaldıran rün en temel malzemesi. Çocuklar İnsan sadece teknoloji üretebilen Artık çocuk, evinde oturan ilişki yeri- insanın deneyimlerine eleştirel bakabil- soru sorma yeteneğini kaybetmedikleri bir yaratık değil. İnsanlar sevgi, saygı, ne iletişim kurmaya hazırlanan, kurslar- mesi hatta her şeye sıfırdan başlamayı için hâlâ “büyük umut” olma özellikle- mutluluk, sosyal ilişkiler, adalet hatta dan kurslara taşınılan, rekabetçi, doğay- göze alması için bu çocuksu deneyim- la ilişkisi koparılmış, muhakeme yete- rini koruyorlar. “Mış gibi yapma” demokratik ve eşitlikçi toplumlar ürete- sizliğe ihtiyacı var. eğitimini neyse ki tamamlamadıkları bilme özelliğine sahip. neğini kaybetmiş bir iktidar sahibi. için saflıklarını kaybetmediler. İnsanlığın ilerlemesi, bu saydığım Tabii bu yanılsamadan hiç de mutlu olmayan, çocuğun üzerine giydirilme- Bilmedikleri konuları biliyormuş gibi niteliklerin geliştirilebilmesiyle olanak- ‘YENİ ÇOCUK ROMANIM yapmaktan çok, artık sorulmayan soru- lı. Teknolojinin gelişmesiyle insanlığın ye çalışılan bu zırhın özgürlük olmadı- BİTMEK ÜZERE’ ğının bilincinde olan ebeveynlerin sayı- ları sorma peşindeler. Gerçekten yanıt gelişmesi paralel değil. Hatta tam tersi. n Türkiye’nin 2022 Hans Christian sı hiç de az değil. arıyorlar. Yetişkinler ne kadar törpülese En büyük teknolojik buluşlar, insan- Andersen Ödülü adayısınız. Bu konu- de hakikaten merak ediyorlar. lığın en geri olduğu savaş dönemlerin- Çocukların “çocuk” olması için daki duygularınızı paylaşır mısınız? mücadele ediyorlar. Ancak doğaya Salgın süreci, çocukların bu süreç de yapılıyor. Benim için en büyük ödül kitapları- yakın, eşitlikçi, paylaşımcı bir dünya- öncesinde de yaşadıkları eve kapanıp Var olan bu ideolojik tarih anlayışı- mın çocuklar tarafından sevilerek okun- ekrana mahkûm olma durumunun nı tersine döndürmek için mizaha çok iş nın içinde çocuklarının özgürleşebilece- ması. Ödül kazanmak kolay ama çocuk- ğini biliyorlar. saçmalığını ortaya çıkardı. düştüğü kanısındayım. ların sevgisini kazanmak çok zor. Çocuklar da doğadan küçük bir ısırık Ancak bir salgında yaşanabilecek n Sıradaki tasarınız? aldıklarında, cennet gibi sunulan sanal bir durumu, çocuklar salgın olmadan ANTROPOSEN ÇAĞ! Çok severek yazdığım yeni bir çocuk âlemden kopmanın arzusuyla yükleniyorlar. da doğal bir süreçmiş gibi yaşıyorlar- n Çizgilerinizde de vurgusunu bu- Yaşasın Çocuklar!, bu bakışın eseri... dı çünkü. lan, çocukların kurdukları düşlerde ve romanını tamamlamak üzereyim. n 8 15 Temmuz 2021