Katalog

EVRENSEL ÇİZGİ USTASI TURHAN SELÇUK SEÇKİSİNİN İKİNCİ KİTABI MANZARA-İ UMUMİYE Ustadan hali pürmelalimiz! Evrensel çizgi ustamız Turhan Selçuk’un çizgilerinden Desen Yayınları tarafından kitaplaştırılan seçkilerin ikincisi Manzara-i Umumiye ismiyle yayımlandı. Selçuk’un toplumsal düzeni hicvederek çizdiği karikatürlerine yer verilen kitaptaki çizgileri, siyasetçileri, göbekli patronları ve sömürü dünyasını merkeze alıyor. Emekçilerin düzen karşısındaki durumunu, ekonomik sistemin halkın üzerindeki etkisini serimleyen seçki, erkin yozlaşan sistemi içinde medyanın düşünce özgürlüğü ve insan haklarına aykırı duruşunu vurguluyor. Sadi Dinççağ yansıması olmalı. yine “1960’ın En İyi Kari- ŞÜKRAN SONER 17 Kasım 1969 katürleri Albümü”, Dioge- çizgileri, 1971’de nes Zürih’te yer alan ikinci Le Monde’da, ünlü karikatüründe ise hal- umhuriyet Kitap 3 Mart 1981’de de kın simge kurtarıcısı, aydın- derginin editörü Pardon’da (Ham- lanmacı savaşçısı, kahrama- Gamze Akdemir, burg) yayımlanmış. nı Abdülcanbaz’ın karşısın- bu kitabın elime Gençlik yıllarımızın daki kurnaz, hilebaz Göz- Culaşmasını sağla- İstanbul sokakların- lüklü Sami, kayığı ile iske- masından sonra, sayfada yer da gazete satan leye indikten sonra, başka- alabilecek vuruş sayısını çocuklarının ha- sına yaramaması için kar- aktardıktan sonra, dayanama- berler üzerinden sı- ton kâğıttan kayığını elin- yıp Turhan Selçuk’un kitapta cak seslenişlerinin deki kibritle yakıveriyor. yer alan çizgilerine ilişkin duy- simgesi, 4 Nisan gularını paylaşırken, gazeteci- 1962’de, YÖN’de ANAYASA, liğin günlük gündem ilişkisinin yayımlanmış kari- BABAYASA! de etkisi ile sayfada karşınıza katürde ise satıcı 3 Eylül 1963 tarihli çıkan karikatürü çok beğendiğini sakla- çocuk balon içinde “Yazamıyor!” hay- Milliyet’te yayımlanmış mamazlık edemedi. kırışıyla alıcısının ilgisini çekiyor. Anayasa kitabının çizgi- Benim ilk seçimim farklı nedenlerle 16 Ocak 1983 tarihli Cumhuriyet’te- sinin altına yerleştirilmiş 32 ve 33. sayfaların bütününü kapla- ki çizgisinde, “Süpermen” adını taktığı “Anayasaya Aykırı yan, 6 Mart 1962’de Milliyet ile 25 Ey- okur koltuğunu televizyona ters çevir- Kanunlar” Babayasa! ya- lül 2003’te Cumhuriyet’te yayımlanmış miş, arkası dönük olarak abajur ışığında zılı uyarı unutulabilir mi? karikatüründen yana olmuştu. gece gazetesini okumayı sürdürüyor. 1961 Anayasası sonra- İstanbul Üniversitesi’nin, tarihi simge Cumhuriyet okurlarının kimlik algıla- sı yıllarda, anayasada yer kapısının önünde boyacılık yapan rının da payı var mıdır? verilmiş özgürlüklerin, bir boyacının altında, “Üniversiteden düşünceden sendikal hak- mezun” yazısı var. İNSANI YUTAN AMPUL! lara, toplumsal demokra- İkinci sayfaya uzanan çizginin 11 Şubat 1983 Milliyet, 1984 World tik örgütlenmelerden sol devamında boyacı işçi sonuç olarak Press Review (New York) seçkisinde ise siyasal örgütlenme hakla- üniversite binasının arka kapısından 4 Ocak 1974 - Barış / 13 Ekim 1982 - Milliyet arka arkaya gelen altı çizgi karenin için- rına yaygınlaştırılmasının çıkmış olarak yalın ayak, ayak izleriy- de ampule dönüşmüş televizyon ekranı ne kadar zorlu bir süreç le kasketli işçi olarak yürüyüşüne de- tarafından yutulan insan anlatılıyor. olduğu unutulmamalı değil mi? mizden manzaralar, gerçekçi hali pür- vam ediyor. Turhan Selçuk’un algısı evrensel Dünya Çocuk Yılı üzerinden 21 Ocak melalimizin yansıtılması değil de nedir? Sonuç olarak Gamze’nin seçkisi yerleşik çizgileri arasında, karton yazı- 1979’ta, Cumhuriyet’te yer almış çizgi- günümüz gündemini daha sıcak lı kâğıttan yapılmış uçaktan atılan bom- lerine gelince, kutlamalara katılan yansıtıyor olması nedeniyle seçilmiş GÖBEKTEN ÇİZGİLER! banın, suda yüzdürülen kâğıttan yapıl- çocukların televizyonlardaki şanslı gö- kare olmalıydı. Ve 4 Temmuz 1958 tarihinde mış kayığı bombalaması çok etkili çiz- rüntülerini yerlerde oturmuş yoksul işçi Sayfaları karıştırdığınızda en çok ulus- Milliyet’te yayımlanan simgesel, gö- gileri ile 25 Haziran 1958’de Dolmuş’ta, çocukların izliyor olmalarıyla, Dünya lararası yayınlarda yer almış seçkilerinin bekli patronun göbeğini sırtında taşıyan 16 Mart 1959’da Il Travaso’da (Roma), Çocuk Yılı’nı duyuran haber üzerinde gündemleri gereği daha bir evrensel algı- işçinin çizgileri... 1960’da Canton 61, “1960’ın En İyi Ka- satış yapmaya çalışan çocuğun koştur- larla buluştuğunu gözlemleyebilirsiniz. Yine 27 Ocak 1960 tarihli Çizimlerde kullanılan hokkalardan rikatürleri Albümü”, Diogenes Zürih’te; macası, bağırışıyla, halıdan Çocuk Milliyet’ten, elini sıktığı işçinin kolunu 7 Eylül 1963’te Milliyet’te, 1965’te de Yılı Kutlama Hatırası panosu önünde mürekkep çeken kalemlerin yakılışında koparan Patron... Can Can Madrid’de boy gösteriyor. fotoğraf çektiren yoksul aile albümün- ısınmak, ne de olsa evrensel sermaye 30 Kasım 1970 tarihli Akşam’da ve bakışının, dünyasının özleminin 12 Nisan 1959 Milliyet’te yayımlanan ve deki kalabalık yoksul çocuklarıyla ülke- 2 Mayıs 1973’te Yenigün’de yayımla- nan, yokuşta bütün ağırlığı ile yuvar- lanmakta olan patronun altında kalma- mak için panikle kaçan işçi... 1965’te Hiyeroglif, 27 Temmuz 1970’te Akşam’da yayımlanan Medar-ı Maişet Motoru” altyazısının üstünde motoru el gücü ile çalıştıran işçinin emeğinin karşılığı meyve su- yunu, yere yatmış musluğun altından akan borudan yastığında keyifle içen göbekli patron... 25 Eylül 2003 6 Mart 1962 Aynı seriden göbek taşına serilmiş Cumhuriyet Milliyet göbekli patronların göbekleri çizgileri.. n 10 15 Temmuz 2021