Katalog

MERHABA apağımızda, kendi yaşamöykü- Ksünden esinle kaleme aldığı, küçük bir kızın duygu yüklü öykü- sünü anlatan, 1971’den Hababam Sınıfı öncü bir bu yana kuşaklar boyu okunmaya devam eden ve 50. yaşını 100. baskı- sıyla taçlandıran klasik- gençlik romanıdır! leşmiş romanı Fadiş’le usta eğitimci yazar Gülten Dayıoğlu yer Hababam Sınıfı gençlik romanı olarak edebiyat dizgesinde yerini almalı ve filmlerin onu tam alıyor. Dayıoğlu ile Fadiş’i merkeze anlamıyla temsil etmediği kabul edilmelidir. alarak yazınını ve süre- gelen projelerini konuş- İlk kitap Stepne takma adıyla yayımla- lik sapması yaşanmıştır. Bu durum sinema tuk. Gamze Akdemir’in “Çocuk, yetişkinlerin nesnesi değil, nır. Ama Ilgaz ikinci kitaba kendi adını koy- metnini eğlenceli hale getirirken metninin ki- söyleşisi... hayatın ve edebiyatın öznesidir.” maya karar verir. İlk kitap çok ilgi görürken taplaşmasına bile razı olmakta zorlanan ve Üçüncü sayfamız- N. Neydim ikinci kitap aynı ilgiyi görmez. İlk kitabın özünü korumaya çalışan Rıfat Ilgaz’ın duru- da, “Hababam Sınıfı ön- yayımlandığı dönemde ilgili çevreler bile şunu sarsmış ve onu çok incitmiştir. cü bir gençlik romanıdır!” ababam Sınıfı, Rıfat Ilgaz’ın kitabın Rusça’dan çevrildiği düşüncesin- Hayatı boyunca filmlerden hiçbirini izleme- başlıklı yazısıyla Necdet Türk edebiyatına armağan et- dedir. Bu nedenle kitaba ilgi çoktur. mesi bu tavrın belirgin yansımasıdır. Neydim yer alıyor. tiği öncü romanlardan biridir; Ayrıca dönemsel bağlamda baktığınız- Alev Coşkun, Prof. Dr. ayrıca gençlik edebiyatının da da Rusçadan çevrilen eserlerin popüler ol- YENİ DİLİN VE METNİN Hikmet Özdemir’in, öncü ilk romanlarından sayıl- duğu bir süreç yaşanmaktadır. Ama bu ilgi TOPLUMSAL YANSIMASI Mustafa Kemal’le Hması gerekir. Öncesinde eği- ikinci kitaba gösterilmez. Bu ihanet belki çok sevilen bir sinema Anadolu’da Yolculuk ve tim amaçlı genç kız romanları yazılmış ol- Yine Ilgaz açısından bakarsak yazar bu sü- metni yaratmış, tiyatrolarda sahnelenmiş- Emekli Tümgeneral sa da eğitim sistemine ve geleneksel yap- reçte kendini metin oluşturmaya zorunlu his- tir ama yazar temel paradigmasına uyum Ahmet Yavuz’un, Baş- macıklıklara (biçimsel saygı) dönük gerçek setmiş, daha sonra yazdıklarıyla özdeşim ku- sağlanmamasını hiç affetmemiştir. komutan-Emsalsiz Lider eleştirel bakışı içeren bir roman kimliğiyle ramamıştır. Üstünde adı yazan eserler sanki Filme alınması sinema dünyasına bir adlı kitaplarını mercek Hababam Sınıfı bunu aşan bir metin olarak ona ait değil gibidir. çok yeni sanatçı armağan etmiş ve onların altına alıyor. edebiyat dizgesinde yerini almıştır. Ilgaz’ın derdi güldürmek değildir, o eleş- temsil ettiği karakterler unutulmazlar ara- Emek Yurdakul, çocuk tirir ve yanı sıra hüzün ile mizah harman- sına girmiş hele filmin müziğini yapan Me- edebiyatında toplum- HABABAM SINIFI’NIN lanarak yer alır eserlerinde. Yazarı roman, lih Kibar’ın bestesi kulaklardan hiç silinme- sal gerçekçi bakış açısı- KİTAPLAŞMA MACERASI şiir gibi edebi türlerde eser vermek için miştir. Kibar bir konuşmamızda müziğin nı benimseyen Michael Ilgaz metni önce bölümler halinde Dol- harekete geçiren itici güç, içinde yaşadı- ritmik ilginçlik taşıdığını hızlı çalındığında Morpurgo’nun Gölge’sini muş dergisinde yayımlamıştır. (Başlangıç- ğı toplumda gördüğü sosyal adaletsizliğe, neşeli bir müzik ortaya çıkarken yavaş ça- inceliyor. ta muhtemelen romanlaştırma fikri yoktu.) cahilliğe, geriliğe, egemen sınıfın yoksul yı- lındığında hüznün yaşandığını söylemişti. M. Sadık Aslankara, Böyle bir macerayı bir önceki yüzyılda ğınları ezmesine duyduğu tepkidir. ‘Öyküyü romanı uçuran Pinokyo yaşamıştır. Kitabın ya- Ilgaz’ın, “Sanatçının öncelik- ÇEVİRİ BİR İHANET EYLEMİ DEĞİLDİR okur...’ başlıklı yazısında, zarı Carlo Collodi metni önce bir le toplumsal bir görevi Tüm bunlar bütünüyle olumlu ve güzel edebiyatın okuyan yaza- gazetede tefrika halinde yayım- vardır ve sanat toplum için olsa da yapılan ihanetin edebiyat ve sine- nı için nasıl bir tutku lamış bitirmiş, okur tepkisi ve ta- yapılmalıdır” dediğini aktarır ma ilişkisi nasıl olmalı ve edebiyatın sine- olduğunu imlediği yazı- lebi gelince metnine devam et- oğlu Aydın Ilgaz. maya aktarımında metnin paradigması- sında okuyucuyu miştir. Kitabın son haline varışı öykü roman uçurtması- Bütün bu anlayışlardan yola na ihanet hakkı verir mi sorularının yanıtını nın kuyruğuna takılmaya üç aşamalı olmuş, sonunda ro- çıktığımızda hem kitabın hem aramaktan alıkoymamalıdır. davet ediyor. man ortaya çıkmıştır. de yazarının sistemle ters düş- Eğer esinleme bir durum vurgulanarak Feridun Andaç, Ilgaz, Hababam Sınıfı’nı yaz- mesi doğası gereğidir. Bu da bunlar yapılırsa en azından bunun bir özür “Okumak, yazmak üzeri- maya 1957’de başlar. Dolmuş ona sansür ve yasaklama ola- olarak yansıması olumlu etki yaratacak- ne aforizmalar (II)” dergisinde Stepne takma adıy- rak geri döner. tır. Yoksa metinleri sinemaya aktarılan ya- başlıklı yazısında, yazı la kısa hikâyeler yazar. Bunların onun metnini ve kim- zarlar kendilerini hep ihanet edilmiş olarak yolunun mektup ve not- Bu hikâyelerin ana konusu okul, liğini etkilemesi söz konusu de- duyumsayacaklardır. larıyla buluşan adımlarını eğitim sistemi ve sistemin kendi ğildir; ama o bir süre sonra onun Hababam Sınıfı dünyadaki örnekleri- paylaşıyor. içinde yaşadığı sorunlardır: tüm düşünsel kimliğini metninden ne de bakarsak Türkiye’de gençlik ve eği- Mesut Örs, Şerafettin Öğretmen öğrenci ilişkisi, öğrenci sosyal (Hababam Sınıfı) ortadan kaldıracak bir ma- tim sorunlarına eleştirel bakan ve eğreti bir Turan’ın Türk Kültür çevre, okul hiyerarşisi, eğitimdeki tutarsız- ceranın tam göbeğinde bulacaktır kendini. eğitim sistemine, insan ilişkilerine, idealize Tarihi kitabını tanıtıyor. lıklar (ezber, kopya, içtenliksiz saygı)... edilen figürlerin uyduruk ya da yapmacıklı- Başak Bekişli, öyküle- METNİN PARADİGMASINA NE OLDU? ğına sert eleştirilerde bulunan bir kitaptır. rinde 1920’ler ile 30’ların MACERAYI BAŞLATANLAR Hababam Sınıfı bir roman olarak ede- Üstelik o dünyanın içinden gelen biri ola- sosyolojik yapısına iliş- VE SONUÇLARI biyat dizgesinde kendi kimliğini ve yerini rak yazar deneyime dayalı birikimini hayat kin keskin gözlemleriy- Hababam Sınıfı, Dolmuş dergisinde bö- ararken (özellikle gençlik edebiyatı ve insana yaklaşımıyla harmanlayarak yan- le tanık eden şair, yazar, lümler halinde yayımlanırken okuyucunun olarak) bir anda temel paradigmasından sıtmıştır. Tüm bu süreç, yaşananların yeni- senarist ve eleştirmen ilgisini çeker ve öyküler çok sevilir. sapılarak salt eğlence gülmeceye dönüşen den ele alınmasını, Hababam Sınıfı’nın ye- Dorothy Parker’ın Toplu Bunu fark eden derginin yayın yönet- bir film metnine evrilmiş (sansürü aşmak niden görünür olmasını (bu kez roman ola- Öyküler’ini irdeliyor. meni İlhan Selçuk öykülerin bütünleştiri- için yapıldığı iddia ediliyor) ve roman, rak) ve toplumsal süreçte tüm yönleriyle nasıl Mustafa Başaran’ın lip yayımlanmasını önerir. (Sanırım kita- edebiyat dilinden sinema diline çevrilirken bir etki yaptığını araştırmayı hak etmektedir. hazırladığı Bulmaca kö- bın serüveni buradan itibaren değişmeye çeviri ihanetine uğramıştır. Kitap, gençlik edebiyatının ilk gerçekçi şelerimizde de düşün başlar.) Bu serüven, çoğu zaman yazarı Kaynak metnin, ne temel paradigması ne ürünüdür ve edebiyat dizgesinde sağlam serüveni sürüyor. mutsuz eden bir yolculuk olmuştur. de figürleri özgün kimlikleriyle yer almış, kim- yeri vardır. n Vitrindekiler yepye- ni bir seçkiyle daha kar- l İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına: Alev Coşkun l Genel Yayın Yönetmeni: Aykut Küçükkaya şınızda. l Editör: Gamze Akdemir l Tasarım: Bahadır Aktaş l Sorumlu Müdür: Olcay Büyüktaş Akça İyi okumalar l Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. l İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2, 34381 Şişli- İstanbul l Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0 (212) 343 72 64 l Reklam Genel Editörden... Koordinatörü: Esra Bozok l Reklam Rezervasyon: Tel: 0 (212) 343 72 74 Mail: reklam@cumhuriyet.com.tr l Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. Aş., Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. No: cumkitap@cumhuriyet.com.tr KITAP 11A/41 Bahçelievler - İSTANBUL. l Yerel süreli yayın l Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir. twitter: www.twitter.com/CumKitap