Katalog

Anket Çocuk ve gençlik edebiyatı yazarlarına sorduk... Çocuk ve gençlik edebiyatı yazarlarını öteki yazarlardan ayıran ve büyük emek içeren etkinlikler üzerine yaptığımız anket gösteriyor ki bu etkinlikler yazarları motive etse de onlar için yorucu. SİMLÂ SUNAY Ç ocuk ve gençlik edebiyatı yazarları olarak bizler yazmak dışında pek çok farklı etkinlikler, eylemler de sergiliyoruz; imza, söyleşi, atölye, fuar katılımları, sosyal etkinlikler, okul etkinlikleri, yaratıcı yazar eğitimleri, yaratıcı okuma eğitimleri ve daha pek çoğu... Bu etkinlik eylemleri ister istemez bir “yazar profili / kimliği” de oluşturuyor (mu)? Yazarı motive ettiği gibi gündelik hayatını ve yazma eylemini de etkiliyor (mu)? Daha çok çocuk ve gençlik edebiyatı yazarı olmakla ilgili, “yazmak dışı emek” üzerine tartışmak için önce mevcut durumu tespit etmemiz /anlamamız gerekiyor. Acaba yazarlar ne düşünüyor? Bu konuda önce bir soruşturma yapmayı düşünmüştük ancak daha çok yazara ulaşabilmek için “yine yazar olmakla ilgili, yazmak dışındaki emekleri” hakkında anonim bir anket yaptık ve Türkiye genelinden 72 yazara ulaştık. Anketimizi 62 kadın ve 10 erkek yazar yanıtladı. Katılanların çoğu İstanbul’da yaşıyor, bunun dışında İzmir, Ankara, Antalya, Adana, Eskişehir ve Mersin’den de katılım sağlandı. Katılımcılarımız 29 ile 85 yaş aralığında, çoğunluğu ise 38 ile 57 yaş aralığında. Bu yazarların % 43’ü mesleğini icra etmekte ve yanı sıra yazarlık yapıyor, % 22’si sadece yazarak hayatını kazanıyor. % 15’lik bir kısmı da emekli olup yanı sıra yazarlık yapmakta. Bu yazarların mesleklerine baktığımızda en büyük dilimi % 24 ile öğretmenler oluşturuyor. Bunun dışında meslek dağılımı çok geniş; doktor, mühendis, mimar, pedagog, akademisyen, senarist, editör, yayıncı gibi pek çok farklı meslekten katılımcı olması dikkat çekici. EMEK TÜRLERİ Yazarlarımızdan “Hangi etkinliklere katılıyorsunuz?” sorumuzda şu tercihleri çoklu olarak işaretlemelerini istemiştik: İmza günlerine katılıyorum / Söyleşilere (kitapevi, kütüphane vb...) gidiyorum / Okul etkinliklerine (imzasöyleşi) katılıyorum / Kitap fuarlarına katılıyorum / Atölye (okul, kurum vb.) yapıyorum / Yaratıcı yazarlık eğitimi (okul, ku rum vb.) veriyorum / Yaratıcı okuma eğitimi (okul, kurum vb.) veriyorum / Diğer. Katılımcıların % 93’ü okul etkinliklerinde bulunuyor. % 90’ı kitap fuarlarına katılıyor. % 85’i imza günlerine gidiyor. % 75’i söyleşilere (kitabevi, kütüphane vb...) gidiyor. % 64’i atölye yapıyor. % 32’si yaratıcı yazarlık eğitimi veriyor. Sadece % 15’i yaratıcı okuma eğitimi düzenliyor. Bunlar dışında çocuk kitabı yazma ve eğitmen eğitimi gibi farklı emek türleri de “diğer” tercihinde dikkat çekenlerden. “Etkinliğinizi genellikle kim düzenliyor?” sorumuza ise en yüksek yanıt %73,6 ile “yayınevim” oldu. Öteki yanıtları grafikten görebilirsiniz: Etkinliğinizi genellikle kim düzenliyor? 72 cevap YAZMAK DIŞI EMEK VE TELİF SÖZLEŞMESİ İLİŞKİSİ “Telif sözleşmelerinizde etkinliklere katılmanıza dair bir madde bulunuyor mu?” sorumuza yanıtlar şu şekilde geldi: Sözleşmelerimde etkinliklerime dair madde var. Katılım oranım önceden belirlenmiş. Bu nedenle bağlıyım, diyenler %1,4. Sözleşmelerimde etkinliklerime dair madde var. Ama katılım oranım bana bağlı, bir yaptırım yok, diyenler % 26,4. Sözleşmelerimde etkinliklere dair madde yok. Sadece bana bağlı, diyenlerse % 72,2 oranında gözlendi. YAZMAK DIŞI EMEK SÜRELERİ Yazarların etkinliklere ne kadar sıklıklarda katıldıklarına dair şu grafiklere bakabiliriz: İmzasöyleşiokul etkinlikleri: Katıldığınız kitap fuarı sayısı: Kitap fuarlarına katıldıkları gün sayısı ise şöyle; katılımcılarımızın yaklaşık % 59,7’si tek bir kitap fuarına birden fazla gün katılıyor, % 37,5’i sadece bir gün katılıyor ve her gün katılan oranı % 2,8. YAZMAK DIŞI EMEK, SEYAHAT VE MEKÂN İLİŞKİSİ Yazarların % 70’e yakını hem şehir dışındaki etkinliklere hem de şehir içindekilere katılıyor. Sadece yaşadığı şehirdekilere katılanlar ise çok düşük bir oranla %10. Yazarların katıldıkları etkinliklerin büyük çoğunluğunu yaklaşık % 60’lık bir oranla özel okullar oluşturuyor. Sadece devlet okullarına gidenler % 8,5 oranında kalıyor. Bununla beraber özel ve devlet okullarına eşit oranda gidenler 72 kişilik yanıtta 37 kişi olarak gözleniyor. Yazarlardan kitabevinde imza gününe katılanların oranı ise % 40. Bunun dışında AVM’lerde etkinlik düzenleyenlerin oranı % 11, müzelerde % 4 ve STK’lardaysa % 25’lerde. Ankete katılan yazarlarımız çok düşük bir oranda (%1) da olsa belediyelerle ve kütüphanelerde de etkinlik yapıyor. YAZMAK DIŞI EMEK VE GELİR İLİŞKİSİ “Ücretsiz etkinliklerinizin artması çalışma yaşamınızı / gelir durumunuzu olumsuz etkiliyor mu (serbest çalışanlar)?” sorumuza % 51 evet ve % 49 hayır tercihi yapılmış. Atölye yapan yazarlarımızın % 73’ü hiçbir ücret almıyor. Bununla beraber yazarlarımızın % 91,5’i etkinliklerin kitap satışını artırdığını düşünüyor, geri kalanı ise tam aksi görüşte. GÖNÜLLÜLÜK Etkinliklere gönüllü olarak katılanların oranı % 86, gönüllü olmayanlar ise toplam sayının % 14’ünü oluşturuyor. “Etkinliklerin ‘çocuk ve gençlik edebiyatı yazarı’ olmanın bir ‘gerekliliği’ olduğunu düşünüyor musunuz?” soru muza ise yazarlarımızın % 57’si evet demiş, geri kalanı hayır diye yanıtlamış. ETKİLENİM Etkinliklerin yazarların gündelik hayatını, yazma olanaklarını ve biçimlerini nasıl etkilediğini anlamak için hazırladığımız kısımda ise Etkinliklerin yoğunluğu hayatımı olumsuz etkiliyor, diyenlerin oranı % 25,4, olumsuz etkilemiyor diyenlerin oranı % 29,6. Etkinlikler yazma olanaklarımı olumsuz etkiliyor, diyenlerin oranı % 24, olumsuz etkilemiyor diyenlerinkiyse % 26,8. Etkinlikler (okurlarla iletişim kurmak) yazma biçimimi (konu seçimi, dil, üslup vb.) olumlu etkiliyor diyenlerin oranı % 23,9, olumsuz etkiliyor diyenlerse daha fazla ve oranı % 26,8. Etkinlikler (okurlarla iletişim kurmak) yazma biçimimi (konu seçimi, dil, üslup vb.) hiç etkilemiyor, diyenler ise büyük çoğunluğu oluşturuyor; oranı % 56,3. “Etkinlikler sizi yazmak konusunda motive ediyor mu?” sorumuza ise katılımcıların % 68’i evet, kalanı da hayır yanıtını vermiş. Anketin en ilginç sonuçlarından biri ise “Etkinlikler sizi yoruyor mu?” sorusuna yüksek bir oranda “evet” denmesi. Bu soruya evet diyenlerin oranı % 64,8. Kalanı ise hayır demiş. Etkinliklerin düzeyi hakkındaki görüşlerine başvurmak için hazırladığımız “Etkinliklerin düzenlenme biçiminden ne kadar memnunsunuz? 1’den 5’e kadar derecelendirebilir misiniz?” sorumuza ise verilen yanıtlardan, orta düzeyde memnun olduklarını anlıyoruz. Cevapların çoğunluğunu 2 ve 3 puan oluşturuyor. YAZARLARIN GÖRÜŞLERİ Anketimizde ayrıca konuya dair görüş ve önerilerini bildirmelerini istediğimiz yazar katılımcıların yanıtlarını sizlerle paylaşmak isteriz. 29 yazarımız görüş bildirmiş ya da teşekkür etmiştir. n “Daha gençken etkinliğe gitmezsem kötü olur sanırdım artık paşa gönlüm ne derse ona uyuyorum.” n “Etkinliklere katılıp çocuklarla birlikte olmaktan büyük keyif alıyorum. Fakat yazmaya zaman ayırmak konusunda sorun yaşıyorum böyle olunca da. Bir de bu süreci öğretmen bir anne olarak yönetmek... Mekanik bir robot gibi görüyorum kendimi bazen. Başkalarını mutlu etmek için yaşayan. Ve nihayetinde ken >> 10 23 Nisan 2020