Katalog

155 ‘Balina okyanusa, kuş gökyüzüne neyse insan da düşlerine odur’ “Naime ve İsmail Yılmaz’ın anılarına” 3826 12.12.2015! Evliliğimizin 35. yıldönümü için Nur’la Paris’e gittik. Kentte ölgün bir Noel’e hazırlık süreci vardı; 14 Kasım katliamının neden olduğu hüzünlü bir sessizlik ve eli silahında askerlerin varlığıyla Paris bir film platosunu andırıyordu. Geçen yüzyılda, edebiyatçı sığınağı bellenen Hotel Pont Royal’de kaldık. Artık kapanan Village Voice Kitabevi’nin İngiliz yöneticisi ve bibliyoman Michael Neal’le otelin barında buluştuk. Michael’a 2014 Nobelisti Fransız Patrick Modiano’yu benimsediğimi söyledim. “Tanırım” demişti. “1990’larda senin davetlin olarak İstanbul’a geldiğimde benden bir eski İstanbul rehberi istemişti ve Turkuaz adlı sahaftan ona 1930’lardan bir kent telefon rehberi almıştım…” Kitap İçin’de (05.11.2015), Patrick Modiano’nun bir Osmanlı vatandaşının torunu olmasıyla ilgili araştırmamda, ben de Sahaf Turkuaz’a uğramış ve 1938 İstanbul Telefon Rehberi’nde 11 adet Modiano soyadlı İstanbullu saymıştım. Bizarre? 3827 O hafta Paris’te önemli bir nadir kitap müzayedesi vardı. Moda ikonu YvesSaint Laurent’in partneri ve bibliyofil Pierre Berge’nin (doğ. 1930) koleksiyonundan 188 kitap görücüye çıktı. 1857 ürünü “Madame Bovary”i Gustave Flaubert, Victor Hugo’ya, “Ustama” diyerek imzalamıştı, 340 bin avro’ya satıldı. 2,53,5 milyon avro muhammen bedel biçilen Andre Breton’dan “Nadja”nın manuscript’inin satışını, Fransa Kütüphaneler Genel Müdürlüğü durdurdu. Beş kitap Türkiye’ye geldi ama dahlim yok; ben müzayede kataloğunu edinmekle yetindim. 3828 13.12.2015 gecesi halam Naime Yılmaz’ın (19342015) vefat haberini Paris’te aldık. O, roman karakteri denli renkliydi; sevecendi, cömertti, yaşama sevinci doluydu, harbi ve fevriydi. 1954’de doğan kızı 10 günlükken ölünce kendisini yeğenleri ve yeğenlerinin çocuklarına adamıştı. Birikiminin bir kısmını, kocası rahmetli İsmail Yılmaz’ın vasiyetiyle hayır işlerine yatıracaktı. Şavşat’ın Yavuzköyü’nde, 50 kişilik, yaşlılar Yaşam Yerleşkesi’ni finanse etti. Bu projenin koordinasyonu en büyük yeğeni İlter Turan’a aittir. Halamız ışıklar içinde yatsın; kendisini doğduğu yöreye adayan İlter Ağabey’imize işbu sayfamdan da teşekkür ederim. 3829 14.12.2015! Parisİstanbul uçağına binerken Cumhuriyet gazetesi bulamayaca ğımı biliyordum. Bir Habertürk aldım ve okurum Taha Kıvanç’ın köşesi ne odaklandım. Beni acı bir sürpriz bekliyordu, “Sessiz sedasız bir ölüm” başlıklı paragraf diyordu ki: “Christopher Middleton, hayatının 30 yılından fazlasını ABD’de geçir miş bir İngiliz. Teksas’ta ‘Germanik diller’ hocası olarak üniversitelerde Christopher dersler verdi. İngiltere’de ise edebiyat Middleton çevrelerinde ‘iyi şair’ olarak bilindi. Bir başka şaire kendisinden ‘Zamanımızın önde gelen şairi’ diye söz ettirecek çapta şiirler yazdı. Geçen ayın son günü 89 yaşında vefat ettiğinde, arkasından, sadece Guardian gazetesinde bir yazı çıktı. Middleton’un buraya alınmayı hak eden bir yönü var: Her fırsatta Türkiye’ye gelir, gezer ve izlenimlerini eserlerine yansıttığı gibi edebiyatımızdan çeviriler de yapardı. Özellikle de Oktay Rifat’tan… Oktay Rifat (19141988), Garip şiir akımının en özgün temsilcisidir ama kıymeti bizde bile fazla bilinmez. Oktay Rifat hayranı Selçuk Altun, en sonuncusu ‘Buraları Rüzgâr, Buraları Yağmur’ olmak üzere, romanlarının çoğunun adını onun şiirlerinden yakmıştı. / Oyun yazarı Euripides (MÖ 480406) misafirden haz etmezdi; ömrünün son iki yılını deniz manzaralı bir mağarada, kitaplarıyla tek başına geçirdi. / Nikolay Gogol (18091852) kısa bir süre St. Petersburg Üniversitesi’nde tarih hocalığı yaptı; öğrencilerinden Ivan Turgenev’e (18181883) göre, onun tarihten pek haberi yoktu. / 1987 Nobelisti Joseph Brodsky, 15 yaşından sonra okula gitmedi. / Franz Kafka’nın amcalarından birisi İspanyol demir yollarının genel müdürüydü. / Toscanini 29 yaşındayken “La Boheme”in gala performansını yönetti; aynı operanın 50. yıldönümü konserini de o yönetmişti… seçmiştir.” 3835 “The Blind Eye”dan – Don Pater 3830 Christopher Middleton’ı (19262015) tanır ve severdim. Önemsediğim bir şair ve polyglottu. Bir Türk(iye) dostuydu, her fırsatta İstanbul’a gelirdi. Guardian gazetesinde hakkında anı yazısını yazan dostum şair ve sahaf Marius Kociejowski onun da yakınıydı. Hastalığı hakkında Marius’tan bilgi alırdım, en son, “Kendisine bakan hem son: Balina okyanusa, kuş gökyüzüne neyse insan da düşlerine odur. “The Simpsons” çizgi filminin her hangi bir anekdotu Pessoa’nın “Huzursuzluğun Kitabı”ndan daha etkileyicidir. Kendisine yabancılaşmışların evim diyebilecekleri iki yer: manastır veya sahne. şireye âşık oldu” demişti. (Marius, “Buraları Şairlere ne iş yaptıkları daha doğrusu Rüzgâr Buraları Yağmur”da yer almıyor de enerjilerini neye harcadıkları sorulduğunda ğil). Christopher Middleton’ın İstanbul’daki yanıtları, “yazmamak” olmalıdır. yakınıysa Prof. Clifford Endres’di. Bu yetenekli akademisyen ile eşi Doç. Selhan Endres, ne mutlu bana ki çevirmenim olurlar. 3836 Bülent Korman’a mesaj: Lütfen nazlanmayı bırak ve Oğuz Atay hakkında “özlü” bir kitap yaz! 3831 (G)ECE. (Kendime not: Edebiyat aşkına Bülent 3832 İstanbul’da açılacak ve nostaljik elektrik malzemeleri satacak mağazaya ad önerisi: İSTAMPUL. Korman’a her türlü baskı ve Fenerbahçelilikten başlayan duygu sömürüsünü yap. O, Oğuz Atay’ın “çok yakınıydı” ve çekici bir üslubu var.) 3833 Çirkin renk yoktur; yanlış ton ve yanlış renk kombinasyonları vardır. (Benim 3837 “PAS”tan – Ömer Erdem: kiler: mavi/ siyah, kırmızı/ gri. Sizinkiler?) bir komşu arasam 3834 Küresel kültürazzi: Öncü sanatçı Joseph Cornell (19031972) New York’ta, aynı evde 54 yıl yaşadı ve hiç kent dışına çıkmadı. / Fransız filozof ve bilgin René Descartes (15961650) İsveç’te öldü, Hollanda’da yaşarken 20 yılda 24 kez adres değiştirdi. / Luther, Erasmus, Thomas More ve Calvin cadıların gücüne inanırlardı; Luther, Wittenberg’de birkaç cadıyı bizzat şükürler olsun bulutların yüksekliğine kelebeği suyu incitmeden geçip gitmelerine yağmur ve kar verişlerine bir de dün sabah yine hayli yüksekten uçtular gülüp konuşur gibiydiler aşağıdakilerin hallerine bir komşu arasam bulutlara giderdim bakmayın böyle deri ve kemik olduğuma içim dışım sizden beni de götürün gölgenizde derdim 3838 Sosyal medyanın gazıyla mıdır, “paylaşmak” sözcüğü zırt pırt gündeme geliyor ve pek doğru kullanılmıyor. Örneğin özellikle TV spikerleri, “şimdi aldığımız bir haberi paylaşmak istiyorum” diyor. Bunu derken haberin yarısı kendilerinde kalırken kalanını mı bize sunuyorlar? Doğrusu ne mi? Bence “iletmek”! 3839 “Vahşetin Günlüğü”ndenMehdi Zana: “R.E. adlı bir arkadaşa eğitim sırasındaki ‘vukuat’ı bahane edilerek koğuş gardiyanı tarafından fare yedirilmek istenmişti. Cezaevinde bolca bulunan ve Cirdon denilen büyük lağım farelerinden tutulmuş, fareyi zorla yemesi istenmişti. Yememekte direnen tutuklu dövülmüş ve fare çocuğun ağzına zorla tıkılmıştı. Fare canlı canlı tutuklunun ağzında çırpınırken, dehşetten çıldıran çocuk vahşi sesler çıkararak fareyi çiğneyip yutmuş, ardından gardiyanlar yine keyif olsun diye bir baş soğanı daha zorla yedirmişlerdi. Bu olaydan sonra çocuk psikolojik dengesini yitirmiş ve kriz geçirmeye başlamıştı. Bu ağır krizler sonucunda bayılıyor sara nöbetlerine tutuluyordu. Bu olaydan birkaç hafta sonra da eline geçirdiği bir jiletle boğazını kesip herkesin önünde intihar etmeye kalktı. Kanlar içinde hastaneye kaldırılıp güçlükle kurtarılmıştı çocuk.” (Anımsarsak (k)akademisyen C.Ş.’nin “dışkı yedirmek işkence değil” diye bir tuhaf iddiası vardı. Bu anekdot için bir bilimsel görüşü var mıdır?) 3840 “Tarih Terimleri Sözlüğü’ndenB.S. Baykal, TDK: Tülbent ağası: Padişahın sarık ve çamaşırlarını korumak, temizlemek, gerektiğinde padişahı giydirmek işleriyle uğraşan ve törenlerde sarığı taşıyan görevli. Ulufesiz acemi: Türk töre ve geleneklerini öğrenmek üzere bir süre için Türk aileleri yanına verilen devşirme çocukları. Selâm çavuşu: Törenlerde padişah, sadrazam ve büyükleri ata binip inerken selâmlamak ve alkış tutmak görevini yapan divan çavuşlarından biri. 3841 Büyük Amerikan Şiiri (ABD’den bir edebiyat projesi): 1971’de 102 Amerikan şairi seçildi, her biri “Büyük Amerikan Şiiri”ne bir dizeyle katkıda bulunacaklardı. Philip Dacey’in koordinasyonunda bir liste hazırlandı, sırası gelen şair dizesini yazarak bir sonrakine yolladı. Projenin tamamlanması 6 yıl sürdü. (Enver Ercan ve Yasakmeyve’ye öneri: Benzer bir projeye var mısınız?) 3842 Kitap önerileri: Kırmızı Saçlı Kadın – Orhan Pamuk, YKY / 101 Yapı ve Yer Türkiye – Engin Yenal, YKY / Finneganın Vahı – James Joyce (Çev. Umur Çelikyay), Aylak Adam / Neden – Thomas Bernhard (Çev. Sezer Duru), SEL / Nietzsche’nin Sorrento Yolculuğu – Paolo D’lorio (Çev. Burcu Bilgiç), İş Kültür / Damla Damla Günler III – Adalet Ağaoğlu, Everest / Seyrek Yağmur – Barış Bıçakçı, İletişim / Yalnız Şiir – Şeref Birsel, Ayrıntı / Hayvan Krallığının Kapısında – Amy Hempel (Çev. Ahu Ayan), Alakarga / Cinlerin İstanbulu – Enis Batur, Remzi Kitabevi / Rilke’ye Veda – Stefan Zweig (Çev. Sezer Duru), Edebi Şeyler / Nâzım’ın Evinde Vera’nın Sofrasında – Haz. Arif Keskiner / M. Melih Güneş, MitosBoyut… (i) Orhan Pamuk ile Barış Bıçakçı sezonu novella (kısa roman) ile açtı. Edebiyatımıza >>bu türde kitaplar gerekli. (ii) Arif Keskiner ile Melih Güneş’in 8 3 Mart 2016 KITAP