Katalog

OKURL A R A Edebiyatımızın büyük yazarı Yaşar Kemal’i kaybettik. Cumhuriyet Kitap eki çalışanları olarak onu hep sevgi ve saygıyla anıp hatırlayacağız. Anısı önünde eğiliyoruz. P ayısız yan tasarımdan pek de yeni sayılamayacak bir tanesi: Dergi seçkileri hazırlamak ve bir dizi oluşturmak. Her dergi, az ya da çok bir define adasıdır; koleksiyonunun sayfaları arasında, sonradan kitaplara girmeye hak kazanamamış, eski nüshalarda bekleyişe geçmiş, unutulayazmış çok sayıda önemli parçayla karşılaşılır. Gençlik dönemimden beri, sözgelimi Turgut Çeviker gibi derin kazıcılar kadar olmasa bile, eski dergileri taradım; kimi örnekleri Yenisey adıyla (1970’ler), kimilerini Sandık’tan başlığı altında (1980 sonrası) yeniden dolaşıma soktum gene dergilerde ama! İlk hazırladığım kapsamlı seçki Pazar Postası’ndandı, Gergedan’da (1987), ek olarak yayımlandı. Bir başkası Yön dergisindendi, Cogito’da (1990?) geniş bir bölüm ayrıldıydı. Arada, Kadro dergisinin tıpkıbasımı yapıldığında (1979), önsözü benim yazmam istenmişti. Yaprak dergisinin de tıpkıbasımı gerçekleştirilmiş (Milliyet Sanat tarafından), Varlık kendi seçkisini okurlara sunmuştu bunlar, benim anımsayabildiklerim. Bugün, sözkonusu diziyi kendi hazırlayacağım seçkilerle başlatmak ister(d)im: Yeni Dergi, Fol, P, Sanat Dünyamız, Soyut beşlisiyle. Başka dergileri kazıcılara emanet ederdim, ölçüyü koyarak: Serveti Fünun’dan Yeni Ufuklar’a, Genç Kalemler’den Büyük Doğu’ya, Yeni Mecmua’dan Yazko’lara. “Ölçü” dedim, şöyle: Her derginin ilk ve son sayı (varsa) bildirileri, sonradan üne kavuşmuş parçalardan küçük bir iç seçki, ana gövdeyi sayfalarında kalmış değerli örneklere dayandırarak bütünü kotarmak. Dizin eklenemez mi? Kimilerine belki, çok uzun süre çıkan dergiler ervasız Pertavsız ENİS BATUR Konulara dalıp çıkmak... Edebiyatımızın eleştiri damarı nın güçlü isimlerinden Nurdan Gürbilek’in yeni kitabı “Sessizin Payı” henüz yayımlandı. Gürbilek kitabında, kavramlara ve olaylara edebiyatın içinden bakan denemelerini bir araya getiriyor. Dostoyevski’de adalet, Tosltoy’da vicdan, Orhan Kemal’de merhamet, Coetzee’de utanç, Peyami Safa’da ise kutuplaşma izleklerinin peşinden gidiyor. Gürbilek’in dilinde önemli yer tutan soruları, bu kez güne ve yakın geçmişe çapa atıyor. Gürbilek Eray Ak’ın sorularını yanıtladı. Liz Behmoaras yapıtı “Sen Bir Başka Gittin”, yeni bir hayat arayışına ve geçmişle barışmaya dair bir roman. Mardinİstanbul Paris üçgeninde geçen bir kökenlere yolculuk. Mardin’in bir köyünde doğan, üniversite eğitiminin ardından gittiği Paris’te çalıştığı büyük bir gazetede Ortadoğu ve Türkiye üzerine yazılarıyla kısa sürede tanınan Efrem’in sancılı özüne dönüş öyküsüne odaklanıyor. Gamze Akdemir, Behmoaras’la “Sen Bir Başka Gittin”i konuştu. Eren Aysan’ın ilk romanı “Gece Uyurken”de babası Behçet Aysan’ın Sivas’ta yakılışıyla oluşan trajedinin izleri var. Aysan, daha önce “Bir Eflatun Ölüm”ü yazmıştı. Bu kez de bir romanla “erken ölen şairler antolojisi”nin sayfalarını çeviriyor. Aysan hem “kilitlendiği” hayal odasından bir çığlık atıyor; hem Toplumsal Bellek Platformu’nda biraraya gelen acılı ailelerin hikayelerine Filistin, Amerika, Arjantin ve Lübnan’dan yeni sayfalar ekliyor. Aysan’la Türey Köse romanı üzerine sohbet etti. Bol kitaplı günler... S Bir derin kazıcı: Turgut Çeviker. için güç, çünkü bir başına kitap boyutuna ulaştıklarıma yaptırarak tanık olmuşumdur. Onca yayıneviyle çalışıyorum, bir dolu insan beni son derece muktedir sayar bir de, tasarımı açtığımda gözleri parıldayan yetkiliye rastlamadım. * Bir ‘konu’ya dalmak, aynı bir odaya girmek. ‘İçeri’yle bitmiyor iş, odanın pencerelerinden ‘dışarı’ya da bakılıyor ister istemez. “Büyük Savaş”ın (191418) edebiyat ve sanata yansımalarını işleyen denememi kurarken ve yazarken, okumalara daldım. Yazarken bildiklerimden yararlanırım, her seferinde öğrenmem de gerekir. Kimi kaynaklara uğrayadurayım, yanda bir çıkma düştüm kâğıda (“Yurtseverlik ve Şiir”), bir başka deneme konusu çıkageldi (Apollinaire’in gazete yazılarında İstanbul mahreçli haber ve anekdotlar), yetmiyormuş, çatısını çıkarıp dehlizlerine dalmakta gecikmediğim ortaboy (büyük olasılıkla) bir metin projesi: Oktay Rifat TURHAN GÜNAY eposta: [email protected] [email protected] twitter: www.twitter.com/CumKitap İlhan Berk Cemal Süreya “Fânus” tetiklendi: Enis Behiç Koryürek’in savaş şiirlerine göz atayım derken, nasıl ıskalamış olduğumu anlamadığım, açıkçası gecikmiş keşfimin yüzümü kızarttığı Vâridâtı Süleyman’ın kuyusuna yöneldim genişçe bir alana daha açılarak. Süreç beni hem beslemiş, hem kutlu kılmıştır. Her savruluş bir ürün getirmeyebilir, öylesi bir kural yoktur, ama kıvanç sağlar: Eli boş çıkılmaz oradan. Ürünlere gelince, irili ufaklı yıldızlardan, gezegen ve uydulardan mürekkep takımadalar belirir beyazda. Sınırsız evrenin içinde sınırlı, ufarak evrenler. Çatarak geçiyor ömür. * 1893’te, Tevfik Fikret “safi Türkçe” ile şiir yazılamayacağını düşünüyordu, yalnız değildi: Başta Cenap ve Hâmid, çağdaşlarının çoğu bu düşünceyi paylaşıyordu. 1922’de, Yahya Kemal. Dergâh yazılarında, aruz ile hece arası, vezinsiz şiir yazılamayacağı inancındaydı; Nâzım 20 yaşındaydı. 1956’da, Sermet Sami’ye “Oktay Rifat da, Orhan Veli de cahil ve geri kimseler” dediğinde, Orhan Veli öleli altı yıl olmuş, Perçemli Sokak yayımlanmıştı. 1972’de, Dağlarca, kendisiyle yapılan bir söyleşide, II. Yeni şairleriyle ilgili görüşleri sorulduğunda “bunlar genç arkadaşlardır” demişti: “Daha ortaya asıl yapıtlarını koymadılar”. Ece Ayhan, Cemal Süreya, Turgut Uyar, Edip Cansever, Ülkü Tamer, İlhan Berk asıl yapıtlarının çoğunu yayınlamışlardı. Şairin kendisine ve zamanına hapsolması kaçınılmaz mıdır? Sanırım, en temel korkuları: Değişim. n İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına Orhan Erinç t Genel Yayın Yönetmeni: Can Dündar t Yayın Yönetmeni: Turhan Günay t Sorumlu Yazı İşleri Müdürü: Abbas Yalçın t Görsel Yönetmen: Dilek Akıskalı t Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. t İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2, 34381 Şişli İstanbul, Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0 (212) 343 72 64 t Baskı: DPC Doğan Medya Tesisleri, Hoşdere Yolu, 34850 Esenyurt İSTANBUL. t Cumhuriyet Reklam: Genel Müdür: Özlem Ayden t Genel Müdür Yardımcısı: Nazende Körükçü t Reklam Koordinatörü: Hakan Çankaya t Reklam Müdürü: Ayla Atamer t Tel: 0 (212) 251 98 74750 (212) 343 72 74 t Yerel süreli yayın t Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir. C U M H U R İ Y E T K İ T A P S A Y I 1 3 0 7 5 M A R T 2 0 1 5 n S A Y F A 3