Katalog

Sevgi SOYSAL KİTABI ‘İsyankâr Neşe’ Seval Şahin ve İpek Şahbenderoğlu’nun hazırladığı “İsyankâr Neşe”, Sevgi Soysal’ın sadece eserlerini değil edebiyatımızdaki yerini de tartışan makaleleri içeriyor. AYLA DURU KARADAĞ B azı yazarlar ya da bazı kitaplar vardır; elimize geçtiğinde hayranlık ve geç kalmışlık hissederiz. Satırlarının arasında koşarak kaybolur, bulunduğumuz zaman ve mekâna yabancılaşırız. Etkisinden sıyrılmak ve gerçek dünyaya dönmek hem zor hem de üzücü olur. Alıp götürmüştür, ağlatmıştır, güldürmüştür, kanayan yaralarını göstermiş kendi yaralarımızla özdeşlik kurmamıza sebep olmuştur. Sayfaların sonuna gelirken kitabın bitişine üzülür sonunu okumadan da edemeyiz. Üzülerek de olsa kitabın sonuna koşar, peşi sıra aynı yazarın bir başka kitabına yöneliriz. Bazen ilk kitapta aldığımız tadı ikinci kitapta bulamayız ve hayal kırıklığı yaşarız. Lakin öyle yazarlar da vardır; bütün eserlerini bitirir zorlu bir yolculuğa çıkarız yazdığı daha başka eserleri bulmak için. Dergileri, gazeteleri, röportajları kovalar, eğer hayattaysa yeni çıkacak kitabını sabırsızlıkla bekleriz. Sevgi Soysal bu tür yazarlar arasına dâhil edilebilir. Soysal, genç yaşında arkasında romanlar, öyküler, çeviriler, gazete ve dergi yazıları, radyo konuşmaları bırakarak aramızdan ayrıldı. Mücadeleyle geçmiş hayatından kareler yansıdı eserlerine; kadınları ve kadınlık hallerini anlattı derinlikli metinlerinde. Bununla sınırlamadı yazınını; darbe döneminin ezilmişlerini, yan yana yürüdüğü erkekleri okuduk kitaplarından. Sevgi Soysal’ı salt hüzün olarak görmek de haksızlık; en sıkıştığımız anda “umut etmek”, “barış”ı kurmak için mücadeleye devam azmi verdi. Sevgi Soysal’ın insanları tanıdığımız, gerçek insanlardı. Hayatlarının bizimle temas eden noktaları vardı ve bu birbirinden uzaklaşan, kutuplaşan topluluklar için çok değerliydi. Karakterlerinin psikanalizini yaparken çok başarılı olan yazar sokaklardan, kuytudaki evlerden, Adana’nın sıcağından, Ankara’nın ayazından ama en çok da insandan, bütün bu hengâmede hayatta kalması mucize olan insanlarından beslendi. Bencilce almadı; aldığından çoğunu verdi, bıraktı insanlarına. Kurgu eserlerindeki canlılığın bir sebebi de budur; sadece Şafak’taki karakterlere baksak dahi sayfalara elimizi uzatsak adeta dokunabileceğimiz karakterlerle karşılaşırız. Sahneler gündelik hayatımızda yaşadığımız ya da yaşayabileceğimiz sahnelerdir. İnsanlar bazen bize benzer bazen en yakınımızda olanlara. Sevgi Soysal’ın karakterlerine, karakterlerin acılarına, hayatlarına dokunmak yazara dokunmak gibidir adeta. Tanıyan (ya da okuyarak “tanışan”) herkesin gözünde, hatırasında Sevgi Soysal’ın hüzne bulaşmış tebessümü vardı, vardır. Güçlü dili, kendine has üslubuyla öyküler anlattı. Kitaplarını ardı ardına koşar adım okumamızın sebebi Sevgi Soysal’ın “İsyankâr Neşe”sini görmemiz, bundan ilham ve güç almamızdı. Zaman zaman okurun ihmaline uğrasa dahi er geç hak ettiği yere gelecektir. Sevgi Soysal edebiyatına, diline ve samimiyetine inananlar günbegün artacak, direnmenin sembolü olan bu isim bizim de zorbalıklara karşı koyabilmemizin inşasında ve ilhamında bir parça olacak. Kasım ayında Sevgi Soysal’ı ve yazınını derinlemesine inceleyen, Seval Şahin ve İpek Şahbenderoğlu’nun hazırladığı bir kitap, İsyankâr Neşe adıyla yayımlandı. Eserinin tek tek incelendiği kitapta öykülerinin her biri için de bir makale var. Sadece eserlerini değil Sevgi Soysal’ın edebiyatımızda durduğu, durması gereken yeri de tartışan makaleler bu güçlü ismi etraflıca ele alıyor. Soysal’ın yazınındaki farklılaşmanın dönemin Türkiyesi’yle eşzamanlı oluşunun sebeplerini, kadın mücadelesindeki konumunu, eserlerindeki güçlü dili, biyografik unsurları ve bu kısa yazıda anlatılamayan Sevgi Soysal ve yazınıyla ilgili çok şey bulunuyor kitapta. n İsyankâr Neşe/ Hazırlayanlar: Seval Şahin, İpek Şahbenderoğlu/ İletişim Yayınları/ 536 s. KItap 10 Aralık 2015 5