Katalog

Japon yazar Kazua İşiguro'dan: Uzak Tepeler Dokunaklı ve yakıcı Uzak Tepeler / Kazua îşiguro ••^fc^M'^ Çeviren: Pınar Besen / Can Yayınlan / 172 s. / 22.000 TL. MUZAFFER BUYRUKÇU "Raşomon" lilmi gösterime girdikten sonra Japonya ile Ügil i gerçekler gündeme gcldi; sokaktaki adamla sanatseverlerin, aydınların kataları Japon gerçeğiyle dolmaya başladı. Gerçi Japonya ve Japonlar hakkında bazı bilgilere sahiptik. Pearl Harbur limanındaki Amerikan donanmasını mahveden onlardı, Kamikaze uçaklarıyla intihar dalışlar ı yapan bizim sivri FIKRA Ahmet Rasim'den S O H B E T DENEME Şehir Mektupları (1,2,3,4) /Ahmet Rasim lllazırlayan: Nuri Akbayar / Arba Yayınlan Arba Yayınlan, Ahmet Rasim'in (çoğu) 1897 1899 yılları arasmda kaleme alınmış ve "Şehir Mektubu" başlığıyla yayırnlanmış yazılarının taınamını iki cilt olarak çıkardı. Fıkrasohbetdeneme karışımı yazılar, o yıllarda Ahmet Rasim'in "Şehir Mektupçusu" olarak anılmasına yol açmıştı. Nuri Akbayar'ın yaytna hazırladığı "Şehir Mektupları" ilk kez 1900'de, sonra 1912 191 î yıllarında yayımlanmıştı. Nuri Akbayar, birinci cildin bajında yer alan "Sunuş" yazısında Ahmet Rasim'in "şaheser"i olarak kabul edilen kitabı için s,unları yazıyor: "Şehir Mektupları'nda îstanbul'un geniş bir panoraması yer alır. Kentteki hayat hem edebiyatçı, hem gazeteci, hem de sıradan bir insan gö/üyle günlük izlenimler halinde yazıya geçirilir. tstanbul gibi karmaşık bir imparatorluk basjicntinde olan biten herşey, içi dışı, girdisi çıktıst, bütün kozmopolitliği ve yerelyerli özellikleri yazarın dikkat süzgecinden bir bir geçer." sineklere de o adı takmıştık onlardı. I lançerleriyle karınlarını deşen ve intihar yüzdesi öteki ülkelere göre pek çok olan, bir bakıma intihar geleneği bulıınan ülke, Japonya'ydı Kadınlan saygılı, güzel, sadık, kiraz çiçeği gibi narindi. Geyşaları, çayhaneleri, hamamlan, kuklaları, oyuncakları, elektronik eşyaları ünlüydü. Erkeldericesurdu, Samuray gücündeydi, çalışkandı, disiplinliydi, İmparatorları ve yurtları için her an ölebilirlerdi. Uzakdoğu'nun Almanyası'ydı. Amerikalılar, Iliroşima'ya Nagaza ki'ye atom bombası atarak emperyalistlerin gövde gösterisi sayılan Ik.iiit.~i Dünya Savaşı'rıın Asya'daki bu uzantısının belini kırmışlar, Japonya'yı işgal etmişlerdi. Atom bombası atılınca yiizbinlerce insan bir anda erimiş, buharlaşmış, yokluğa kanşmıştır. (Aslında bu, üzerinde önemle durulması, ciddiyetle incelenmesi gereken bir katliamdır ve tarihin en büyük, en korkunç katliamıdır. Ve bu tutumdaki öz, Hitler'in sadece Cermen ırkına yaşama hakkı tanıma teorisiyle eş değerdedir.) Ama, savaştan yenilerek çıkan Japonlar çalışmaları, dehaları, icat yetenekleri sayesinde kısa sürede toparlanmış, dünya ekonomisini yöneten devlerden birisi olmu^tur. Televizyon, Japonya'nın Samuraylar dönemindeki ilginç yaşamı, ihanetleri, ddvuşleri, savasjarı ve aşjdarı içcren dizileri evlerimize sokunca Japonya ve Japonlar bir kez daha konuşmalarımızın, tartişmalarımızın konusu oldu. Japonca sözcükler dillereyerleştirildi. Japonca öğreten kurslar başladı, JaponTürk doslluk dernekleri kuruldu ve ticaretle birlikte Japonya'ya yapılan gezilerarttı. Böyle bilinen Japonlann edebiyatı Türkiye'de f'azla tanınmamaktadır. "Cehennemin Kapılan" öyküleri bir başlangiçtıı. Arkadan Mişima'nın romanları ilgi alanının içine girmiştir. Eşcinsel bir yazar olan ve yazdıklarında bu sorunları, cinselliği ve şiddeti yansıtan Mişima büyük, önemli bir yazardır ama büyük bir okur kitles.ine ulaşamamıştır Ama Yasunari Kawabata Nobel Ödü'ü'nü alınca ve "Karlar Ülkesi, Bin Bcyaz Turna, Uykuda Sevilen Kızlar" romanları kısa sürede basılınca ve beğenilince, Japon edebiyatının gücü ben'msenmiştir. Kawabata'nın tatlı, yu muşak, kimseyi kırmak istemeyen bir anlatımı vardır. İnsan ilişkilerini, o ili^kilerin bitişiğinde oluşan durumları Kadın duyarlığını Incelıkle serglleyen 'Uzak Tepeler'ln kapağında ver alan resım (Salvador Dall) oya gibi i^ler, dantel gibi i^ler. Japon insanının varlığındaki sonsuz şiiri ve resmi her saniy e d uy uru r. İ^te ^imdi gcne bir Japon yazarla karşı karşıyayız. Adını ilk kez i^ittiğim Kazua îşiguro'nun "Uzak Tepeler" adlı romanı Pınar Resen tarafından (,evrilmiş, Can Yay.nevi'nce yayımlanmıştır. Kapak yazısından öğrendiğimize göre genç bir kadın yazar olan ve Ingiltere'deya^ayan tjiguro'nun "Uzak Tepeler" romanı, ammsamalarla, geriye dönü^lerle tngiltere ile Japonya'nın yerlebir edilen Nagazakikentindegeçer İngiltere'ye göçtükterı yıllar sonra kızı canına kıyan Htsuku sanki yüreğindeki onulmaz yarayı kapatmak, sızlamasını ünlemek amacıyla geçmi^teki yaşamının, genç kı/lığının olaylarla örülü dönemine döner, ama kolay kolay kızının ölıi olarak bulundıığu anı unutamaz. "O görüntü gözümün önünden hiç gitmiyorduodasında günlerce kalan kızımıngöriintüsü. Buinıgcnindehşetihiç azalmadı, ancak uzun zamandır hastalık.Iı bir duruma dönüştü; insanın tıpkı kendi bcdcnindeki bir yara gibi en rahatsız edici şeylerle bile bir yakınlık geliştirmesi olmayacak şey değildir." Ailesinde yaşanan ve bir tarihi olujturan tabloları büyük birgözlem gücüyle, psikolojik yoğunluklarla dokuyarak yansıtır. Can sıkıntısından ne yapacağını bil meyen kayınbabasını alı^kanlıga dönüşecek bir şeyle uğraşmaya zorlar ve satrancı salık verir. "OğataSan bir süre satranç tahtasıns uzun uzun baktıktan sonra bana döndü, güldü. Belki saııa komik geliyordur, Jiro bürosunda ter dökerken, ben burada ona oyurılar hazırlıyorum. Kendimi babasını hekleyerı küçük bir çocuk gibi hissediyorum." Buna benzeyen yüzlerce sahneyledoludur "Uzak Tepeler". Kazua, Ba tı kaynaklı geriye dönüş tekniğiyle, konuşma tekniğindekı inandıncılığı, içtenliği iyi kullanmaktadır. Konuşmaya yaslanan yapıtların çoğu okurda basitmiş gibi bir i/lenim bırakırken "Uzak Tepeler"de tam tersi olm.ıktı, romanın ağırlığını konuşmalar taşımaktadır. îşiguro, tıpkı Kawabata gibi bir incelikler dokumacısı, duygııların olu^umunu yaratan olayların, tavırların dtırumlarının derinliklerinde dinlenen gerçeklerin bulucusudur. Anlatımında gizler, gölgeler, aralıklar, okurra doldurulan boşluklar, gizemli kıpırdanışlar vardır ve bunlar, sezgılerin bııyrıığuna verilmiştir Anlatımı ayrıca kar yağışı gibi, bir çiçeğin renklenişi gibi, çarpıcı kokuların ba^ları dündurmcsi gibibüyülüdür. Ve "Uzak Tepeler" kadın duyarlılığınm ayrıntılarını sergüevenbirtadlartoplamıdır. D S A Y F A 5 C U M H U R İ Y E T K\1APSAYI 120