Katalog

Gazeteci yazar Darnton'dan Doğu Berlin izlenimleri Duvarın üzerinde son dans Derniere danse sur le mur (Duvarın Üzerinde Son Dans) Robert Darnton / Odile Jacob Yayınevi, Paris / 282 s. Amerikalı tarihçi, yazar ve eski gazeteci Robert Darnton, yeni kitabında 1989 ekiminden, 1990 mayüina kadar Doğu Almanya ve Doğu Berlin'de olan gelişmelcri anlatıyor. New York Times gazetesinde bir zamanlar muhabirlik yaptığı yılları anımsayan Darnton, tam anlamıyla dört dörtlük bir röportaj hazırlamış. "Duvarın Üzerinde Son Dans" (The Last dance on the Wall) adlı kitabında Robert Darnton, "tarihin nasıl yapıldığını" kaleme almış. Robert Darnton, W89 eylülünde Berlin'e adımını attığında Doğu Almanya'nın kuruluşunun 40. yıldönümünu izleyeceğini sanıyordu. Oysa kar^ısındaki görüntü onu şaşkına çevirmişti I ler şey çok farklıydı çünkü: "Tarilı artık sokakta yapılıyordu. Onu yapanlar da sıradan insanlardı." Almanlara her zaman "biraz korku, biraz da nefretle baktığını" söyleyen tarihçi gördüklerinden çok etkileniyor, heyecanlanıyor ve tam anlamıyla yeniden gazeteciliğe dönüyor 1989 kasımından 1990 mayısına kadar Doğu Almanya'da olan bitenler, Darnton'un dikkatli gazeteci gözündcn hiç kaçınıyor, her şeyi kaydediyor. Örneğin Leipzig'deki buyük gösteriler, Doğu Almanların Prag'daki Alman Bu Doğu Almanya artık yok. Berlin Duvarı da yok. Doğu'yk Batı'yı ayıran o devasa taş yığınından koparılan parçalar artık turistik hediye niyetine satılıyor. Amerikalı gazeteci Robert Darnton, Duvar'ın ve Doğu'nun yok olüşunu yaşadığı o sıcak günleri anlatıyor kitabında. Yakında Türkçeye çevrilmesi dileğiyle. yükelçiliğini işgalleri, Berlinlilerin, Berlin Duvarı'nı ele geçirmeleri ve ünlü Brandenburg Kapısı'nın açdışını büyükbirheyecanla izliyor ve yazıyor. Darnton, bütün bu etkinliklerin içinde biri olarak aktarıyor gözlemlcrını Beşyüz bin Berlinliyle birlikte duvarın üzerinde nasıl dansettiğini, daha sonra kalabalıkla birlikte Doğu Alman Gizli Polis örgütü Stasi merkezinin kapılarını nasıl zorladığını ayrıntılarıyla döküyorsatırlara. Darnton, kitabında hiçbir nıizaha, ya da trajediye yer vermiyor. Bütün nüansları ve bütün çelişkileri kavramış biri olarak, Doğu Berlin'deki barlara gidiyor, eskiyle yeniyi kıyaslıyor. Bu arada Avrupa'nın en kirli kenti olarak bilinen Bitterfeld'den izlenimlerini yazıyor, bir sansürcübaşıyla konuşuyor, Batı Berlin'deki Polonya Pazarı'nı geziyor. Bütün bu izlenimlerden ortaya çıkan yapıtgerçektenokunmayadeğer. D Şimdi yeni bir Gombrovvicz yapıtıyla karşı karşıyayız. Simavi Yayınları arasında Yaşar Avunç'ıın çevirisiyle çıkan "Atlantik Ötesi"nde de yazar aynı "PornografY'de olduğu gibi, gözüpek tumunu sürdürüyor ve "yiğitlik, savaşçılık, soylu kanlılık, kutsal inanç, kutsal gııç" vb. tutucu ve şoven kavramları acımaMZ ca alaya alıyor. Ağır başlı felsefe sistemleri karşısında inkârcı ve uzla^maz bir tutum sergileyen Gombrowicz, bir bakıma Milan Kundera'nın ustası sayılabilecek bir yazar. "Atlantik Ötesi"ni okurlarımıza öneririz. O Witold Gombroıvicz'den Türkçede yeni bir kitap Atlantik Otesi Atlantik Ötesi / Witold Gombrowicz / Çeviren: Yaşar Avunç / Simavi Yayınları, 1992 192 s./24.000TL. Witold Gombrowicz'i okurlarımız KİTAP ekinin 77 sayısında Demir Özlü'nün kaleme aldığı ("Pornografi" adlı yapıtımn tanıtıldığı) yazıdan haS A Y F A 2 K İ T A P 8 0 Z 0 tırlayacaklardır Remzi Kitabevi yayınları arasında çıkan "PornografV'de yazar, 1943 yılı Nazı işgali altındaki Polonya'da ta^rada geçen olayları an latıyordu. Butünuyle kurmacaya dayanan "Pornografi", insanın tanrı, sanat, ideolojı gibi yüce değerlere değil, "tamamlanmamışa, yetkinsizliğe, düşmüşlüğe, gcnçliğc duyduğu ihtiyaç"ı temcl alan felsefi bir tabanda gelişiyordu. Okuduğum kitaplar, her geçert gün dünyayla olan bağlanmt sağfamlaştmyor. Yaşatm daha canlı, daha önemli hale getiriyor... Her kitap beni kalabaııktan, yuzeysellikten insanlığa, insancıllıga yükselten, yaşamı daha tyi anlamama ve ona karşı derin bir susuzluk duymama neden olan merdiven basamagıdır. MAKSÎM GORKI C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 120