Katalog

önemlibir inceleme: Türkiye'de SüreliÇocuk Yayınları Ceyrek asırlık emek Türkiye'de Siireli Çocuk Yayınları / İsmet Kür / Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Kültür Merkezi Yayını, 1991 Elif Kitabevi, İst. 558 s. ARSLAN KAYNARDA6 i/deki çocuk dergiciliği, uzun geçmişine ve ö n e m i n e karşın incelenmemiştir. İlk çocuk dergimiz 1869'da çıkmış. Arada geçen 122 yıllık süre içinde yer alan 200 çocuk dergisinin ta rihinielealmakgittikçezorlaşııııştır. Bu durumu iyi bildiğimden İsmet Kür'ün Türkiye'de .Süreli Çocuk Yayınları Başlıklı (1) görünce çok sevindim ve hemen okudum, doğrıısu çok yararlandım. Bu geniş inceleme ciddi bir çalışmanın somııt sonııcıı olarak öniimüzde duruyor. Hemen söyleyeyim ki, çok giızel biçimde basılan bu kitap, eğitimcilerimizi oldıığu kadar, düşünürlerimizi, tarihçilerimizi, dilcilerimizi, hatta tolklorculanmızı ve İsmet Kürün akıcı, sürükleyici diliyle her okuyanı ilgilendirecektir. İncelemeyi yapan İsmet Kür bu kitap için 23 yıl sabırla çalıştığını söylüyor. Bu cmege saygı duymak, kutlamak gerekir. Dergileri kitaplıklarda bulmak, takım halinde görmek büyük sorundur I latta nıüınkün değildir. Birçok sayılar eksiktir. Kiıni saytalar, yoktur, kopaıılarak alıtıniış gritürülmüştür. Ya da okunmaz durumdadır. Hele İsmet Kür'ün incelediği dergilerin eski yazı olduğunu düşiinürseniz işin güçltiğü dahaiyianlaşıhr. Kür, pek haklı olarak şöyle diyor: "Eski çocuk dergilerinin pekçoğu son derece yıpranmıştır. Daha kötüsü, kimi çocuk dergilerinin $u son yıllar içinde bile kitaplıklardan eksilmiş olmasıdır. Çok önemli bir kültür hazine B Ismet Kur arastırmasında cocuk dergılerını cıkıs sırasına göre ele alıvor ve her dergının ılk sdyısını tumuyle verıyor Kıtabın sonunda ıse dergilerin kronolojık ve alfaberık sıralaması yer alıyor si ol.m bu dergilerimiz, şu ya da bu nedenle, giinden güne yok olmaktadır. Vakit geçirmeden fotokopileri alınmalı, asılları ülılenmelidir (....) Bu değerli kültuı ha/.inemi/i ilerki kuşaklara iletmekgoıeviıni/diı sanırım." Değerli eğitimci ve romancı İsmet Kur, çocuk dergiciliğimizin eski döne L Türk Düşüncesinde Çağdaşlaşma / Dr. Abdullah Kaygı Gündoğan Yayınları 398 s. Ünlü Fransız tarihçi Georges Duby'nin derlediği yapıt, bugün tarihçilerin ilgi alanına girmiş olan cinsellik ve aşkı, değişik kalemlerin görüşleriyle aktarmayı amaçlıyor. Aries, Bottero, Darmon, Mosse, Roche gibi çoğu Türk okurunun yabancısı ulduğu tarihçiler evlilik içi disiplinli aşkı; aşk suçlarını; aşkın dingin zevklerini vb. "bilgili amatörler" için aktarıyorlar. Kitapta Duby'nin "Kadtn, Aşk ve Şövalye" adlı makalesi de yer alıyor. 3 bölüm halinde sunulan makalelerin kimilerinin başılıklan şöyle: 1 ler Şey Babil'de Ba^ladı (Jean Bottero), Roma'da Eşcinsellik (Paul Veyne), Zevkin Yadsınması (Jacques le Goff), Çift Kişilik Yatak'(Daniel Roche), Boşanmanın Uzun Yürüyüşü (Arlette Lebigre), Sade Diye Biri Yaşadı mı?... Dr. Kaygı "Çağdaşlaşma" kavramının "Batılılaşma kavramıyla bir ilişki içinde hatta zaman zaman eş anlamlı kullanılması nedeniyle böyle bir çalışmaya giriştiğini belirtiyor ve kitabında bu iki kavramın içeriğini belirlcmeyi amaçlıyor. C'K IAY AKBAL Oktay Akbal /Asım Bezirci / Altın Kitaplar / 240 s. 21.000 TL. INMK (tvu nrıiM M İnsan Çevre Toplum Yayına Hazırlayan: Ruşen Keleş / Imge Kitabevi / 296 s. "İıısan Çevre Toplum" bir ortak yapıt. Kitapta konuyla ilgili çeşitli kişiliklerin yazıları yer alıyor: Çevre kirlenmesinin Boyutları (Prof. Dr. Erol Uluğ), Kültürel ve Güzelduyusal Kirlenme (Cengiz Bektaş), Kıyüar ve Uygarlıklar (Oktay Ekinci), Çevre ve Siyaset (Prof. Dr. Rıışen Keleş), Çevre İçin Eğitim (Prof. Dr. Cevat Geray) bu yazılardnn yalnızca bir kaçı... Türkiye'de Sosyal Dcmokrasi Muammer Orhan Kendi Yayını/Tel~ 564 13 74Îst. mtmuıtmm Araştırmacı Asım Bezirci kitabında Oktay Akbal'ın yaşamı, kişiliği, öykücülüğü, romancılığı ve günce yazarlığını ele alıyor, Akbal'dan seçme örneklerveriyor. m Muammer Orhan 1990 yılında yapmış olduğu tez çalışmasını sunuyor okurlara. mini incelemiş. Son dergi Çocuk Yıldızı adını taşıyor. 1928 deki yazı devrimiyle veni dı> nem başlanıış dergilerin içerigi de değişmiştir. Bu ıleğerli kitabın belirtilmesi gereken özellikleri şunlar: Dergiler çıkış sırasına göre ele ulına rak incelenmiştir. Herderginin ilksavı sı tümuyle verilmiş, öteki savıl.ır, içerdikleri yazıların onemi ü/erinde durıılarak ve parçalar verilerek özetlenmiştir. Bu dergilerdf, bilimlen, ahlak, va tan sevgisi, çalısjna gibi değerli kav ramların oneminin durınadan vurgu landığını goruvoru/. Altı çizilmiş sözcük ve dey imlere rast lıyoruz. Bıınlar vazım ö/elliği olan ve giinümiize gelinceye kadar anl.ım ve kullanımları değişen sö/cük ve ıleyim lerdir. Sonda dergilerin kronolojık ve altabetik bir sıralaması yer almaktadır. Bir noktaya daha değinmek istiyo rum: Kimi dergilerde dü^ünce tarihimizde ün ka/anmış yazarların vazılan da bulunmakuıdır. 1912de vjyımlanan Çocuk Duygusu btınlard.ııı biri Tanınmış telsetecimiz Baha Tevfik, bu derginin ba^yazarıdır. Hiiseyin Sııad, Şehabettin Sülevman gibi ya/arların adlarına da rastlıyoruz. Baha Tevük, derginin ark.ı savtalarında kendi lelsefekitaplarını duyurmakıan geri kalmamış. Eski yazı çocuk dergileriıni/., tslanbul'daSelanik 'tevel/mir'deçıkmış. Ancakbirekibinüstesindengelebile ceği böyle giiç ve güzel bir işi başaran, bu yararlı yapıtı ortaya koyan eğitimci İsmet Kür'e çok teşekkür etmek gerekiyor.D S A Y F A 13 C U M H U R İ Y E T KİTAP SAYI 103