Katalog

Ilk hcz îsveç'te mı Manifesto'nun basına gelen Ya/ıiclığından bu yana yakla^ık 150 yıl ge^en Manıfesto Turkıye'de her yenı ^evırısı yapıldığında uzerınde en çok tartışılan metın oldu Manıfesto'nun çevrıldıği ılk yabancı dıl ıse Isvec^e oldu Kıtap 1848 yılınının Aralık ayında "Komunızmın Sesi" adıyla Stockholm'de yayımlandı ulusçuluktan kaynakl.ınan duşuncele rc davanıyordu Otıun kurduğu "Genç Italya" harcketındcn gıdeıek ııluslara rısı plana yavılan bıı Lkvtımcı ulıısçu lukdoğdu Sonuçta bııçok ulkedekol l u ı olan "Genç Avrupa ' orgutknmLsı oıtayaçıktı Bıı orgutknnıenın Almanva kolu ol ın "Das )unge Dcutschland Genç Almanya" ovdhklt 1835 te Ma//ı nı nın ıle yerleşmış oldııgu tsvıçrL dekı VL 1 ransa dakı Almanları bır arava ge tırdı 1834 te I tansa'da çıkartılan bır \asayla, oınut kuı nıak i(,ın polıstcn ı/ın alma /orıınlukıgLi gctırılıtKe Genç Al manya orgutu, polıtık tslemlerını yıı ıııtebılmek ıçın ıllegalıtcvcgeçmekara rı verdı ve adını "Izlcnenlerın Bırlığı" olarak dtgı^tııdı RUJL>I/1I bırlık oıgut lenme nıodelı olarak İtalvan "Carbonarı" barcketını kopya ettı Bıına gorc u\elcr gruplara (hucreleıe) bcılıındu Ontc ' kulııbe" VL Lİag gıbı îMnılet alan bu hucıckı daha sonıa "çadır", "kanıp", "yorungc" tlı\ c adlandırıldı HaklılarınBlrllğl 1836da oııua ı,ık»n çLİı^kılcrden sonraorgut ıkıvcbdlundu vt dahasun rılırı Marx ın \oneteteğı "Bund der GcrechtenHaklıların Bırlığı" fraksı \(inu kuruldu Haklılaıın F^ırlıgı gıde tek polıtık etkınlıgını aıturdı Orgut o /aınanlar Blanquı harLkLtının Ltkısı al tındavdı Orgul Lİalıa sonı al ın Fourıer VL Ca bet nın urtak mulknttı ılk doncın I lı IIMIS ınlıgma da\andıran dıı^ıınLLİırı nın nkısı altında kaldı 11 ıklılaı ın Bıı lı gı nın bır kolu 1 ondra ^\,\ Karl SLhapper tar.ıf ından kuı uldu 1840 1 ırın or l ıl ırın ı gtlındıgıiKİL bıt lıgın ıdtolopk (,1/gisı dınsLİ ımsuılaıdan VL ılktl kcı ıııunı/ındenavıı^miij HL^LI ıngLiıçlık doıiLmı lelsLtesı ılt rıdıkd Ingılı/ ııomı tL/İLi ının cikısı ıltın ı gırnıı^ıı Marx, Engels ve Manlf esto llaklılann Bıılıgı nın 1847 nın başında Mar\ ık Engels ın KİL<>lo|ik yonelımındekı l ondra bırı mın(. la^ındıktan sonra a\ni / »manda ıılııslararası sosvalı/mın merkeyı durıı muna da donu^tu lla/ıran 1847'de 1 ondıa da ılkkomunıstkongıetoplan dı Bıı kongudı ılınan bıı karaıln Haklılaıın Bırlığı idı 'Bundder Kommunısten Koınıınıstlerın Bırlığı" ola rak dLgiijtıı ıldı \ IIIL a\ nı kongredL or gııtıın bıııun kolları ıçın fLÇLrlı olaLak bır orıam progı anı lı ızıı I ınmasına ka rar VLrıldı Bu pıogramın tLmtl l k İ rı Londra da a\ nı v ılın kasını aralık ay larında vapılan venı bır kongrLdL sap tandı Daha sonra Maı \ ve I ngels tara fından tormuİL Lilıkıek "Manıfcst der KommıınıstıschLn Perteı Komıınıst Fartı Manıfestosu ıdıvla ^ubat 1848 de Londra da basıldi Komünist Manlfesto Isveç'ta Haklıl u m Bıılıgı nın lıa/ırın 1847 kongrLsınLİe, dalıa OIILC Lngels ı ıraf ın dan kalemL alınnıı^ olan "ınanç bıldırımı" adlı bır tasl ık go/dLiı gL(,ıı ıldı Bu orgulun Kİeolopk programı ıdı Bıı progıaın oıguıun Avtupatlakı bııtun kollaıına goru^ bıldıımelerı ıçın gonde rıldı 29 Kasını 1847 dt vapılan ıkıiKi kongrL, bu taslaga son bıçımını vermek u/ert Karl Maı \ ıgorevleıiLİııdı Şımdı "Komıınıst Manılesto' olaıak bılınen bu metın şııbat 1948 sununda Lond ra da "Manıfest der kommunıstıschen Parteı' adıvla vavımlandı ISVLÇII sossalıstleı kLiidıltrınL goru^ bıldırmLlLrı ıçın gLinderıİLn ManıİLs to'nun taslagını kasım 1847'nın ortala ıında vanı kongrLdLn bır haha kadar otKe Stockholm dL kıtap halıııdehıstı laı Kıtabın ıdı "Proletarya ve unun gerçek komunızm yoluyla kurtuluşu" ıdı Mar\ ın taslağa son bıçımını vermek ıçın vaptıgı degışıklıklerı savma/sak, Manıfcsto nıııı ılk ke/ ve orijinalındcn once Isveç te basılmış oldugıınu soyle vebılıri7 Manıksto nun baskı\a ba/ırlandığı sııada Ingılı/tc Fıaıısı/ca Italyanca 1 lanıaiKa v<. I)ırııın ııkacava ÇLvrılme sı Lİe planl ınmı^tı Bıın ı kar^ılık plan da vokken Manıfest» nun çevııldıgı ılk vabıiKi dıl ls\eççe oldu Kıtap 1848 Vilının aıalık avında ' Komunı/mın Se sı" ıdıvla StoLkholııı ık vıvınılındı Bovlece ISVLÇIIILI bukonııılaılaherkcs ten çabuk davratıdılaı Yalnı/ buı ada lsveçlıkrın ho^ (\a da opıırtunıst mı LİLiııek gLiekır') bır tu tumuna dcgınniLk gLiLkıvoı "Proletarya ve onıın gerçek komunı/m yoluyla kurtulu^u"nd ı uk VL dm ıle ılgılı bo lumkı kıtapt ın çıkarılını^ Kıtapava/ı lan onso/LİL ISL hıla C abLi nın dııibel etkısı goruluyoı Burıda komunı/m proktaryanın Incıl ı olarak tanımlanı vor komunı/mın 1 lıııstıvanlıgın çıkı^ noktasını gLrı tlonu^u hedefledıgı be Iırtılıyor onıın ogrelısının \ ııksek okul laıda degıl atolyckrde VL voksıılların aıasında vavılatagı one suıuluyor Intıl Yahudıkr taraf ından nasıl ofkeyle kar ^omtnuntfKfdien ^artet. 7tf pH*n!l »! m lıbtuar IS4S S TURAN KAYAOÜLU STOCKHOLM usyalı/m ve komunı?m ko nusundakı duş^ınce akımları hutun Avrupa da hi7İa gelıştı pı 1830lu vıllaıın başlarında l'ıns tckıoA.llıkkçitakvckal lalatdan oluşan Alııı >n goçmcnlcn ba^ta Pıusyada olmak ıı/ere Alman \a dakı lotalıter re|imı \ıkm.ık vebırle ^ık hır Alman\a kuıaıak demokratık leşnıcvı saglamak amaııvla orgutlen mışjerdı Oncektı lıbcıal ve Saınt bınıoıiLiı dıışıınccltrın Lttabinde olan buoıgutler dahasonralan Marsılya da surgunık va^ayan It ilv ılı licvrııiKi Guıseppe Mazzını'den esinlenmeye basja dılar M ı//ını nuı ıdtnlo)isı Fransı/ Devrımı nden VL 1800 krde uyanan Mmıfesto nun Londra djkı ılk uzgun bırkısı Aomntııniomcnü ti4 cıf Oet «ımımmntıjFa ı Ştkıuuı 18Va • 91» t «ı fflı ( 9 » d b |T S»«F şılandı\sa ve eskı Yunanlılaı taıalın dan delı saçması olarak nııduıdırıklrv se komunı/mın de a\ritalıklı sınıl ıçın bır otke konıısu ve delı saçması olaıak goruldugusL>vlenıvor OnsDz komunıstlerın halkın genLİ kabulune dayalı yasal vollarla retormlar yapılmasını ıstedıgmı vçbunıın ınsan İık du/enının baglı oldugu tanıı ıçın ve onıın adına vapılınası gLrektıgını belır tereksonaerıvor 1847 sonıında ISVLÇII "konıunihtler' Manıfesto vıı bovlc ılgılısoılaıdı ^a da o /amanın gı ıul bılgı VL bılınç LIU/L vındLkı duijukluk ık sınıl dtngLİcrını hcsaba kataıak bovle algılım ık ısııvoı lardı Ama IK olursa olsıın Manıfcsto mLtnını dıkdıkkıı gıbı kısıltmayı ve degı^tırmcvı çok OIILIHSI/ ve doğal bır olav ol ır ık k ıbul nlıv »rlardı Buradan bır nokta>a Lİalıa Lİegınt lım ^ubat 1948 ck vavımlanan Konıu nıst Manıfesto nun kapagında 'Bııtun ulkelerın ışçılerı, bırleşını?" ılıvL va/ar ken aıalık 1S48 de 'Komunızmın Sesı" adıvla yapılan çev ırısının kapagında "Halkın sesı lanrtnın sesıdır" \a/ı yortlıı Yi/ıldıgınd ın bıı sana vakla^ık H0 yılgeçenManıfesto, I uıkıyL dehLt ye nı çevırısı yapıldığında heıhalde u/e ııııde en çok tartışılan v e bır turlıı u?la^ nıaya varılamav an ttk \ abaıuı metın ol sagLiek Sanıyoı um bu konuda dunva rekoru bı/dLolmalı Nemutlubı/e D Komunızmın Sesı (Aralık 1848 Storkholm) S A Y F A 10 C U M H U R İ Y E T KİTAP SAYI 1 0 3