Katalog

Süleyman Ege, 12 Eylül yönetimince imha edilen kitaplannın öyküsünü anlaltığı kitabı "Küabın Ateşle Dansı "nı yaytmladı. Küabın kendisi kadar Önemli olan önsözünü de llhan Selçuk yazdı. Geleceğe kalacak önemli bir belge olan bu önsözü sayfalanmıza almadan edemedik. Tarihin tutana İLHAN SELÇUK illy Brandt, Ikinci Dünya Sava şı'ndan sonra parlayan büyük devlet adamlanndandı, öldüğü gün, Alman olsun olmasın, insanlığını duyumsayan herkes göiyaşı doktu. Brandt'ın Polonya'da "Yahudı Anıtı" önünde diz çdküp bağışlanmasını dileyen an'ı görüntüleyen fotoğraf, bütün dunya basınında bir kez daha yayımlandı. Çağları, döneınleri, evreleri simgeleyen görüntüler, olaylar, olgular, kişiler vardır. İkinciDünyaSavaşı'nda5 milyon Alman yaşamını yitirdi; çoğu Alman da yaşayan ölüye dönüştü; utancın damgasım alnında taşıdı. O dönemi vurgulayan en çarpıcı olay, hiç unutulmayan, dilden dile dolaşan, kuşaktan kuşağa aktarılan "kıtaplann yaktlmast" eylemidir. Nasıloldubuiş? Hitler'in başbakanlığı ele geçirişinden dört buçuk ay sonra, 1933 yılının 10 mayıs akşamı, Berlin Üniversitesi meydanında törenle kitaplar yakıldı. Binlerce genç insan, Nazi Partisi'nin ileri gelenlerinden Goebbels ve Göring'in gozetimi altında, meydana yığılimış kitapların üstüne ellerindeki me şaleleri attılar; ilkellerin ateş dansıru •gerçekleştiren barbarlar gibiydiler. Yirmi bin kitap kül oldu... "Kitap yakma toreni" başka kentlere W de yayıldı, yukarıdan aşağı ya doğru, emir ve kumanda zincırine göre eylemler düzenleniyord u. Thomas Mann, Erich Maria Remarque, Jack London, Sigmund Freud, Emile Zola, MarcelProust,II.F. Wels, Andre Gide, Upton Sinclair, Albert Einstein, Stetan Zweig'dan başlayarak, dunya kültüriine ve bılimine katkıda bulunmuş ne kadar yazar varsa, yapıüarı yok ediliyordu. Genç Naziler bildiri yayımladılar: ' "Geleceğımizt sınsce tehlıkeye sokan ya da Alman düşuncesımn, Alman ailesinin ve halkımızm itici guçlerimn kaynağını bozan kitaplar yakılmalıdır." Propaganda Bakanı Dr. Goebbels, kitapyakanlarayeşil ışığınıyakıyordu: " Arttk Alman balkınm ruhu, kendt anlattmım yeniden bulabılır; bu alevler, yalnız eski bir çağın sonunu aydınlatmakla kalmtyor, aynı zamanda yenı bir çağa ışık tutuyor." * I taplar "ırnha edıldı ltr. 1933 yılında Almanya'da "yakılankitaplar" eyleminin başında Görıng ve Goebbels vardı... 1982'de Türkıye'de "ımha edilen kı taplar" eyleminin başında Evren ve Ergunvardı. I ier iki olay da tarihe geçti. Türkıye'de yaşanan olayın, tarihin tutanaklarına geçmesi yolunda her türlü baskıya göğüs gererek savaşım veren Süleyman Ege, hem sanıktırhemdetanıktır. Ancak bu sanıklık ve tanıklık, 12 Eylül ile başlayan bir süreç değil. Süleyman Ege, yayıncılığa 1965 ydında "Marks ve Bılım" adlı kitabı çıkararak başladı. Türkiye'de yayımcılık, gerçek anlamında yapılırsa, çok pahalı bir uğraştır. Nitekim Ege, fikir özgürlüğünden yoksun bir düzende yaşadığını bilerek her türlü baskıyı göğüsledi; yayımladığı kitaplar yüzünden 30 yıl ağır hapis ve 16 yıl sürgün cezası aldı; 37 ay içerde yattı. Şimdi geriye dönüp baktığı zaman, onurlu bir uğraşa adanan bir ömrün bilançosunda, insan olmanın mutluluğunu duyuyor mu, bilemem; bildiğim, Süleyman Ege'nin bu yolu bilinçle yeğlediğidir. Zaman akıp gidiyor. însanlar ölümlüdür... Geriye kalanne? Bugün ne Hitler var ne Goebbels ne de Göring, yarına ne Evren kalacak ne Recep Ergun ne de 12 Eylül faşizminin öteki oyuncuları; ama 133 bin kitabınyakılması olayı kuşaktan kuşağa dilden dile aktarılacak... Çünkü tarihin tutanağınayazıldı. • CUMHURİYET K İ T A P SAYI 143 Çağları, dönemleri, evreleri simgeleyen görüntüler, olaylar, olgular, kişiler vardır. 1933 yılında Berlin Üniversitesi meydanında yakılan 20 bin kitap unutulmadı. Olay, tarihlere geçti, yazarlara esin kaynağı oldu, kuşaktan kuşağa aktarıldı. • 12 Eylül faşizminde Ankara'da yok edilen 133 bin kitabın öyküsü de unutulmayacak... Dönemin askeri cuntasının başında Orgeneral Kenan Evren bulunuyor, Ankara Sıkıyönetim Komutanı Recep Ergun, emir komuta zincirinde bölgeyi yönetiyordu. "BılimveSosyalizm Yaytnlari'nm yöneticisi Süleyman Ege nin kitabevinegelen "görevliler" 133 binkitabı kaymonlara yükleyip götürdüler. Bu kitapların içinde Marks'ın ve Lenin'in yapıtları da vardı; 12 Eylül faşizmine göre "tehlıkeli, yasak, muzır" \â SAYFA 8