Katalog

DoğanCuceloğlu olurlar ve değişik tutkunluklar geliştirirler. Dördüncü kısımda kişinin kendi geIişim özgeçmişini incelemesi için daha önce verilmiş olan egzersize dönülüyor ve verilen cevap türleri inceleniyor. Beşinci kısımda çok sesli iç dünyamızın en önemli iki kahramanı İç Çocuk ve İç AnaBaba arasındaki ilişkinin türü tartışılıyor. Bu ilişkinin iç konuşmalarımıza ve çatışmalara yansıması gözler öniine seriliyof. Ve son kısım olan altıncı kısmın başlığı, "Arayış: İç Çocukluğunuza Kavuşmanın Yolları"dır. Bu kısımdaki dört bölüm, adım adım kişinin uyanışını, temel sorunlarını anlamasını, olumsuzu olumluya dönüştürerek iç ve dış dünyasıyla bütünleşmesini ve kendi özüne kavuşmasını konu edinmektedir. 'İçimizdeki Çocuk', dahaönce bastırmış olduğunuz 'însan İnsana' kitabına ne yönlerden benzerlik ve farklılıklargösteriyor? Iki kitap birbirlerini tamamlayıcı niteliktedir. însan İnsana kapsamh olarak Yaşamımıza Yön Veren Güçlü Varlık İçimizdeki Cocuk İçimizdeki Çocuk adlı kitabı Remzi Kitabevi'nden çıkan Doğan Cüceloğlu'yla yapılan söyleşiyi aşağıda sunuyoruz. Sayın Cüceloğlu, geçenlerde Remzi Kitabevi 'İçimizdeki Çocuk' adlı kitabınızı yayımladı. Bu kitabı bize kısaca tanıtır mısınız? îçimızdeki Çocuk altı kısımdan oluşuyor. Birinci kısımda okuyucu örnekler ve egzersizlerle içindeki cocukla tanıştırılıyor. İkinci kısımda İçimizdeki Çocuğu etkileyen en önemli ortamdan, çocuğun içinde yetiştiği aileden söz ediliyor. Aile içindeki sözlü ve sözsüz iletişim, aile kuralları ve sağlıklı aile ile sağlıksız aile incelenerek, bu faktörlerin çocuğun gelişimini nasıl etkilediği örneklerle belirtJiyor. Üçüncü kısımda, sağlıksız aile ortamının olumsuz etkilerini çocuğun iç benliğine nasıl işlediği inceleniyor. Çocuğu utanca boğma, her türlü duygu ve heyecanı inkar, çocuğun sevgi ve güvenlik gibi temel gereksinimlerini karşılamama bu sağlıksız aile ortamının tipik karakteristiğidir. Bu tür ailede yetişenler savunucu C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 143 kişiler arası ilişkilerden ve bu ilişkilerin ortaya çıkardığı sorunlardan söz etmektedir. içimizdeki Çocuk çocuğun içinde büyümüş olduğu ailedeki ilişkilerin türlerinin çocuğun gelişimini nasıl etkilediğini konu etmektedir.. îçimizdeki Çocuk, kişinin içindeki İç Çocuk la İç AnaBaba arasındaki ilişkileri ayrıntılı olarak inceler. ' İçimizdeki Çocuk' kitabında başka ülkelerde, özellikle ABD'de gelişmiş psikoloji biliminin kavramlarını kullandığınız görülmektedir. Bu kavramları Türk insanına uygulamak ne dereceye kadar gerçekçi olur? Psikoloji biliminin ana uğraşısı insan davranışının temelinde yatan faktörleri belirlemek, gözlemek, denemek ve anlatmaktır. İçimizdeki Çocuk'da kavramların içeriğinin Türk insanının kültür ve toplumsal yaşantısından gelmesine özellikle dikkat gösterdim. içimizdeki çocuk konusu Amerikan psikolojisinde güncelliğini koruyor. Kitapta kullandığım kavramları zengin bir literatür taramasıyla elde ettim ve sık sık yayınlara referanslar verdim. Bu özelliğine bakarak kitabın Amerikan kültürünün bir ürünü olduğu sonucuna varılmamalıdır. Bu kitabın en belirgin ve Türk okuyucusu için en çekici özelliklerinden biri, kavram içeriklerinin Türk insanının günlük deneyimlerinden kay naklanmasıdır. Bu kitapta kullanılan kavramlar ve psikolojik açıklamalar Türk insanının davranışına ilişkindir. Çünkü: 1) Bu kitapta kullanılan kavramların çoğu kültürler arası geçerliği olan kavramlardır. örneğin, ezilen ve utanca boğulan çocıık, bangi kültür ve toplumda olursa olsun, doğuştan getirmiş olduğu gelişme potansiyeline ulaşamayacak, içinde yetiştiği ortamda koşullanmış sağlıksız bir yaşam sürdürecektir. 2) Ben Türkiye'de doğdum, büyüdüm, eğitimimi Türkiye'de yaptım ve uzun süre Türk toplumu içinde görev üstlendim. Dış ülkelerde yapılan araştırma bulgularından söz ederken sürekli kendi "Türk süzgeci"mi kullandım. Bu kitap üzerinde çalışırken Türk kültürü içinde yetişen biri olarak kendimi daba iyi anlama olanağına kavuştum. Okuyucunun kitaptan ne gibi yararlar sağlayacağını düşünüyorsunuz? Bu kitabı okuyan kişi, iç dünyasının dinamiğini, içinde konuşan seslerin sahibinin kimler olduğunu, bu seslerin niçin birbiriyle uyuşmayan mesajlar verdiğini, niçin karamsar, pısırık, saldırgan, savunucu, mükemmeliyetçi, ya da aşırı eleştirici olduğunu öğrenerek kendinin ve çevrcsindckilcrin davranışlarını anlayabilecek bir aşamaya gelecektir. Kişinin öğretmen, idareci, iş adamı, sııbay ve sosyal mevkisi ve aldığı sorumluluğa göre, bu aşamaya ge'ımenin hem birey için hem de o bireydenetkilenen kişiler için önemli sonuçları vardır. Benim gözümde bu kitabın en önemli yararı, kişinin kendini anlayarak daha doyurucu bir kişisel yaşama yönelmesine olanak sağlamasıdır. Kitabı yazarken Türkçe psikoloji terimleri konusunda zorluk çcktiniz mi? Evet. Birkaç örnek vereyim. İngilizce'deki "addiction" kelimesi psikolojide teknik bir terim olarak kullanılır ve içki, sigara, yiyecek, seks gibi geniş bir alanı kapsar. Türkçe'yc "tutkunluk", "düşkünlük", "bağımlılık" olarak aktardığınız zaman tam teknik karşılığı ifade edemiyorsunuz. "Ben sana tutkunum," sözünde "tudtunluk" hiç de olumsuz bir anlam taşımaz. Yine, "Çocuğuna düşkün bir ana" cümlesinde "düşkünlük" kelimesinde olumsuzluk yoktur. "Bağımlılık" kelimesi içinde bu tür örnekler verilebilir. Halbuki teknik anlamda "addiction," gerçekle ilişkiyi kesmek amacıyla yapılan her şeye verilen addır; gerçek acı verici olarak algılanır, ondan kaçılmak istenir; acı veren algılamayı değiştirecek tutkunluklar kişinin yaşamında en ön sıraya geçer. Kişi, zamanla enerji ve zamanrnın büyük bölümünü bu tutkun davranışa harcamaya başlar ve yaşamı olumsuz yönde etkilenir. İkinci bir örnek, ""codependent"" kavramıyla verilebilir. Bu da teknik bir kavram olarak kullanılmaktadır ve oldukça iyi tanımlanmış bir anlamı vardır. "Codependent" kişiler, kendi yaşamlarının anlamını sürekli ilişki içinde oldukları insanların algılamasında ararlar; kendi iç kaynaklarının önemi yoktur. Bu kelimeyi olduğu gibi Türkçe'ye aktarırsam "karşılıklı dayanışma içinde olan bir kişi" anlamı ortaya çıkar. Ne var ki ben "bağlaşık kişilik" terimini, İngilizce "co dependent perso nality" karşılığı kullandını. İlk bakışta bu yanlış bir çeviri olarak gözükür; çünkü "codependent," "karşılıklı dayanışma içinde olan" anlamına gelir. Türkçe'de "dayanışma" olıımlu bir anlam taşır; ne var ki, yukarıda tanımladığımız kişilik, taşımaz. Bu nedenle, "dayanışma" yerine, kişilerin karşılıklı birbirine bağlandığı bir durumu ifade eden "bağlaşık" terimini yeğledim. Bu anlamda, "codependency" "bağlaşıklık" ve "codependent," "bağlaşık" kelimeleriyle karşıladım. Ne var ki değişik meslektaşlarımız, şu anda önemli terminoloji çalışmaları içindeler. Onların çalışmalarından yararlandığım gibi, kendimde bazı terim karşılıkları önerdim. içimizdeki Çocuk'un en kuvvetli yönlerinden biri, İngilizce kavramların karşılıklarını değişik türkçe karşılıklarıyla okuyucuya liste halinde kitabın sonunda vermesidir. Öğrenci ve öğretmenler psikoloji konusunda yapacakları ileriki okuma ve yazmalarında, bu terminoloji listesinden büyük yarar sağlayacaklardır. Türk toplumunun bu kitaba gereksinimivarmı? Soruyu, "Türk insanının bu kitaba gereksinimi var mı?" biçiminde sormak daha sağlıklı olur. İnsan öğesi, her toplum gibi Türk toplumunun da en temel sorunudur. İnsanın düşünüşü, geleceği planlayışı, belirli bir düşünceyi uygulayışı, değişik düzeylerde eğitim düzeni geliştirmesi, oy kullanması, birbirleriyle ilişki kurması gibi davranışları toplumun temelini olıaşturur. Etkili toplum, kendi sorunlarını çözebilen toplumdur. Etkili toplum, iç özgürlüğünü bulmuş, kendi değerlerini açıklığa kavuşturmuş, bu değerler üzerine kurduğu iç dünyasıyla davra nışlarını ahenk haline getirerek bütünleşmiş etkili insanlardan oluşur. içimizdekiÇocuk, bir insanı etkisiz yapan nedenleri örnekleriyle anlatarak nasıl özgür ve etkili bir insan olabileceğimizi incelemektedir. Türkiye'de çok önem li bir boşluğu doldurduğu kanısındayım. • İçimizdeki Çocuk / Doğan Cüceloğlu I Remsi Kitabevi S A Y F A