Katalog

Bu yıl 'Kurbağa Güncesi'yle 65. yaştnı kutlamaya hazırlanan Günter Grass: Almanedebiyatının20.yüzyılın ıkinci yarısındaki en önemli romancı, oyunyazarıveşairlerindenbiriolan GünterGrass, ]927Danzigdoğumlu. Btıgün Polonyn sınırliirı içindekalan ve (îdansk adını taşıyan Danzig, Grass'ın hayatındaolduğukadaryapıtlarındada önemli biryertııuıyor. Çocukluğunuve gençliğiniyaşadığı Danzig kentinin sonradanyıkımııudatanıkolanGrasb, Teneke Trampel' 1959), Kcdi ve Fare M%l)veKöpckYıllnrı(l963)adlı mmanlanylammüylcDanzig'degeçen bir üçlemeoluşt ıırınujl u. ( )zellikle, alışılmamışnitelikteki ilkromanı Teneke Trampet ile, Nazidöneminde yeii^ıııişvcll. DünvaSavaşrnıyaşamış Alrıankuşağınınedebıvattakisözciisü olan Grass, buromanında, Danzig'in l'olonya ile Almanya arasındakiikili durunıu, sıradan ailelcriıı^idcrck Nazi yanlısıolması.savaşınyarattığı yıpranma.Rııslarmgelişivesavaş sonrası "Alman ekonomik mucizesi"ninyaıauığııahatsızlıkgibi vaşanıılannızenginbirdüşgiküyle voğıırarakanlarmıştı üocııkluğıındaAlmangençliğinin Na/.iilkeleridoğmlıusııııda yetiştirilnıesiamaoylakurulmuşHiıler C lençliği'nekatılan, ldyaşındaaskere .ılınan,sa\aştayararlanıpmtsakdüşen, 1 )üsseldorl Sanat Akadcınisi'nde okıırkenkaraborsacılık.mezartaşı usıalığı.razdavıılrııluğııgibiişler yapaıakgeçimmivıglauuıGrass, ya/aı lık uğıaşının ilk üünlerindcn başlayarak, 1960'lann başındaki genel seçimler, sonraki v ıllarda ortaya çıkan çevresorunlan, Üçüncü Dünya'da yaşananaçlık, Alnıunya'nınyeniden birleşmeM, Almanya'yla Polonya arasmdaki ilişkilergibigüncel siyasal konuların kamuoyunda taruşılma.sında etkinroloynamışhiryazar. (irass, ülkemizcie Kıırbağa Güncesi adıyla yayımlanan yeni romanında yıllar s( mra yeniden doğup büyüdüğü kenic, Danzig'c döniiyor. Ama bıı kez güniimüzDanzig'inf.dahadoğrusıı (ulansk'a.Grass,ThomasQuinn'in, Alman 1 lava YollanİAilthansa'nıniki ayılal)iryayımlanaiHİergisi"Lufthansa Bordbuch" i(,in sorduğu soruları vanıtlarkcı.yazmakeyH.cdebiyatın ,ınlamı,yurtsuzlukduygusugibı konuIararaMndageziniyor.Buyıl6'5 yaiinabasaoıkolanCjrass'ıntckbir dilcğivar:Müıckk(.'bimlıi(,lükenmesin... Cumhuriyct KİTAP S A Y F A 10 Yazmak, benim Içln dünyayı kavramamın, kendimi kavramamın biricik yolu. Ya/arken yaşadığımı fark ediyorum. Öte yandan, yazmanın sn iyf yanımn • Neden yazıyorsunuz ? yazmanın kendisi olduğunu Neden yazıyorum, neden çizikeşfettim." yorumPBenim için dünyayı kavrama"İnsanlar gittikçe daha az okuyorlar. Gelişmiş sanayi ülkelerinde kara cahillerin sayısı durmadan artıyar. Ama medyalara karşın, kitapsız yaşayamayan insanlar hep olacak. Bence zamanla gittikçe daha çok genç, hızlı görüntü akışına sırt çevirip kitaba Murekkebim hiç tükenmesin! biyat elcştirisi birçok bakımdan kendi kendini hatağa gömdü, kitaplarıma gösterilecek tepki artık eskisi kadar merakımıuyandıriTUyor. Öte yandan, yazmanın en iyi yanının yazmanın kendisi olduğunu keşfettim. Kitabımın üzerinden üçüncü ya da dördüncü kez geçerken, romanı yeniden"düzenlerken,.yeni bir şey eklerken, her şeyi deği^ürirken, desenler ortaya çıkarken, her şey yeteneklerimi ölçen birsınavadönüşürkendeböylebu. Sizce, giinümüz toplumunda kitaplar anlamını yitirdi mi ? Bu konu hep gündemdedir. Şimdi de, yeni iletişim araçlarından ötürii kitapların eskisi kadar önem taşımadığı ileri sürülüyor. Kanımca, insanlar gittikçe daha az okuyorlar ve çok gelişmiş sanayi ülkelerinde kara cahillerin sayısı durmadan artıyor. Daha çok toplumsalsiyasal bir sorıın bu. Bu geriye doğru gelişmede bir yığın etken söz konusu. Ama kitapsız yaşayamayan, okumadan edemeyen, tıpkı benim yazmayı kimliğimin bir kanıtlanışı olarak gördüğüm gibi okumayı kinıliklerinin bir kanıtlanışı olarak göreıı, kitaplann hayatlarını zenginleştirdiğini düşünen bellisayıda insan her zaman var olacaktır. Medyalara karşın bu insanlar hep olacaktır. Giderek daha çok sayıda genç insanın medyalara karşı çıkacağı kanısındayım. Bana kalırsa, gittikçe daha çok sayıda genç insan hızlı görüntü akışına sırt çevirip kitaplara dönecektir. Çünkü kitap düşünmeye zorlar. Bütün kitaplarımzda tarihin önemli bir yeri var. Kitaplarınız bir yana, sizin Günter Grass dönecek." "Almanya'da, göçler yoluyla yakınlaştığımız Türk kultürune, Yugoslav kültüpüne de yer açılmalı. Salt siyasal ulus kavramını ya da ulus kavramının salt siyasal yorumunu reddetmeliyiz. Bu yorum şimdiye kadar bizi hep başarısızlığa götürdü." nın, kendimi kavramamın biricik yolu bu da ondan. Yazarken ya da çizerken kim olduğumu kavrıyorum, yaşadığımı fark ediyorum. Tabii bir de özel olarak Almanya ile, ele aldığım konularla ilgili bir yanı var bu işin. Aslında, yaradılış*m ve yeteneklerim açısından, estetik oyunlara yatkın biriyinı. Dille oynamayı seviyorum. Ama işte bu Almanya sorunıı çıktı karşıma. Almanya'nın başlattığı, ortalığı canice kasıp kavurduğu ve sonunda yenik düştüğü şu savaş sorıınu. Ve bir de kendi kişisel sorumluluğum. Ben Hitler Gençliği döneminde yetiştim. Bütün bunlar sonucunda, yeteneğin zarif ayaklanna demir ökçeli ayakkabıları geçirmek zoranda kaldım. İyi de oldu. Danzig Üçlemesi'ni yazalı 30 yıl oldu. Yazmak bugiin sizin için o giinlerdeki kadar önem taşıyormu? İsterseniz şöyle diyelim: Yazmaktan aldığım keyfin odak noktası değişti. Teneke Trampet'i ya da Köpek Yılları'nı yazdığım sıralar, vakitsiz ölürüm, bitiremem diye kendimi sürekli birbaskı altında hisscdiyordum. Uzun yıllar yazdıktan sonra içime bir korku yerleşmişti. Kitap yazarken hayati kaçırdığım duygusuna kapılıyordum. Sanki yaşamaya ara vermiştim. Yarattığım kişilikler beııi nıasanın başından kalkrnamaya zorluyor, kendi hayatlarını bana dayatıyorlardı. Sonra, bittiği zaman kitabımın nasıl karşılanacağını da çok merak ediyordum. Şimdiyse tam tersi: Bereket, ede L'Appel du crapaud Kurbağa Gunceslkısa zamanda on dort dılde bırden yavımlandı 4 C U M H U R İ Y E T K İ T A P S A Y I 1 39