Katalog

Buyrukçu'nun 'Kavga'sı Sait Faık Hıkâye Armaganı'nı almıştı Ayrıntılar ve yasam Kavga / Muyaffer Buyrukçu / Cem Yayınevı, Ist 1991 / 409 s / 25 000 TL CKKKodNo 022 566 S0MUR SEZH MttiMtttrtottynıkçu cemal Süreyya nın çlzgileriyle Orhanvell l u r k şıırıyle Isvcç şurını karşılaştınr mısın'* Bu ıkı ulkenın şıır geleneklennde benzer yanlar ? var mı Ben edebıyat ele^tırmenı değılım Ne Isveç ne de Turk şıın konusunda U7tnan olduğumu soy leyebılırıın Ancak bu ıkı ulkedekı şur geleneklerı nın çok farklı koklerı olduğundan soz edebılınm tsveç şıırı her şeyden once Fransız ve AJman sıırı nı, zaman zaman da Ingılız $ıırını ızledı Doğa uze rıne yazılmış olanJara, Isveç'ın ozgun şundır, dıye bılırız Turk şıırı ıse uzun bır sure Arap ve ozellık le Fars ^unnın etkısı altında kaldı Ancak modern donemde Nâzım Hıkmet ve Orhan Velı'yle bırlık te gerçek anlamda bır l'urk ^nrınden soz edılebı lır Son soru Modern Turk şımndekı ozanlardan ozellıkle hangılennın Isveççeyc çevrılmesını ısterdın^ Modern Turk şurını ne ya/ık kı yeteıınte trnanımıyorum Yalnızca 1940 kuşağı ozanlarını bılıyorum ve onların şnrlerını çok sevıyorum Lutfı ıle bırlıkte Dağlarta'dan oldukça çok sayıda şıır çe vırdık Bu ^uıleıı basacak bır yayınevı bulmayi ıımut edıyoru/ Mdıh ( evdet Anday'ın ba/i ş^ııle rı "Brodet och Karleken"de vaı /aten ünun ^ııı ltrını çcvırrruye (elbette M Lutfı'nın yardımıyla) bır kıt.ıp olu^turacak kadaı devam etmck ıstıyo rum Bunlaıın dı^ında balah Bırscl, Sabahattın Kudret, Lahıt Kulebı ve Ilhan Berk'ın şııtlerıne kaı^ı da çok buyuk ılgım var Yenı doneın lurk ^ıırını tanımaya zaman ayırabılmeyı de çok ıstıyo rum Btlkı o zaman bırkat, genç ozanı çcvırmem mıımkun olur Asıl Na/im Hıkmet ın şıırlerının kapsanılı bu çevııısının yapılması çok sevındırici olacak Soyleşımı/ bıtıvor Ama Anne Marıe rcsımden so? edınce deıgıde yayıtnlanmak u/ere Luifı O7 kok'ten Anne Maııc nın bır fotograhnı ıstemek aklıma gelıyor Stn mısın ısteyen' Lutfı ağabeyden agır bır papara yıyorum "Ne bıçım ga/eteusın sen kardesım'' Insan soyleşı yapmaya gıderken lo toğraf makınesını yanına almaz mı^' Sununda fo toğrafı koparıyoıum ünlardan ayrılınca, soyleşı boyunca çantaından çıkarmadığım fotoğraf makı nemı okş,ayarak yuruyorum L ] CUMHURİYET KİTAP SAYI 7» Kışılık, bıreysellık, belkı de yalnızca geçım kolayhğı ve kulturel bırıkımı olanların ozellığıdır Yoksulluk, geç mışınde guzel gunler yaşan mış bır goçmenlık, tum umutları yetıştırdığı çocukJa rın kan bağı olan yakınların ^ansına bağlamaya yol açar Gunubırlık yaşama olanağı olan aılelerde hıçbır bıreyın, kendı yolunu çızme, sevme, dıledığıyle evlenme ozgurluğu yok gıbıdır Tum dışkıler çıkarlar, daha doğrusu ortak ^ıkarlar açısın dan değerlendırılır Kımse de kolay kolay bu çıkar cı bakış açısını kotuleyemez Zorluklar karşısında dayanmak, ancak ortak bır dayanışma ıle olanaklı dır Boyle bır aıleden "kendını kurtarmaya kalkmak" otekılerın "batışını" hızlandıracaktır KAVGA Muzaffer Buyrukçu'nun ılk baskısı 1967'de yapılan ve 1968 Saıt Faik Hıkâye Armaganı'nı alan Kavga'sını yenıden okur ken yarını olmayan ınsan ların arasındakı çıkar ve sevgı ılıskılerını duşunme den edemıyorsunu/ Get mıştekı guzel gunler daha doğrusu geçım korkusu ol ınayan gunlerden başka varlıkları olmayan aıledekı hcr bıreyı ayrıntılarla tanı yorsunu/ Genç kızlar de Iıkanlılar, ı,etecılıklc geçcn gunlerı kahramanlık ola lak tanıtmaya çalışan ıbtı yarlar oğlunun 7engm bıı kı/la evlenmesı ıığrıına lıeı ııırlu ' namus dın anla yı^ından caymaya ha/ır vorgun ana Ve a/ınlık olmanın kaygısını goçmenlık kaygılanvla bırlcştır rnıj, ben/er sıkıntıları ya^ayan, Istanbul un kenar semtleıı ınsanları Mu/affer Buyrukçu ayrıntıları hlm karelerı gıbı sıralıyor Bır yemegın tadı evde yaşayan voksulluk sımgesi bocek ve eanlılar tum olanakları kıt ınsan larda gorulcn, mutluluğu yemekle sımgelemc ıncra kı Bır yemeğın bır ıçeceğın kıını zaman sevı^me tatlarından bıle ta/la onem ka/anması, kahraman lık dıye ovunduğu olayların gcrçck vu/unu hatırla yanların pı^manlıkları oyku kahramanlarının dunle rını, ruhsal durumlarını açıklıyor Bu ayrıntılar ço ğunlııkla bır semtı de çızmeye yardımcı oluyor Yağmurda akan damlar, su basan ta^lıklar, sokak kavgaları Kavga, aynı aılenın 9 oykusunden olu^uyor Ge çen gıınlerın ancak değışen mevsım koşullarıyla ve aılenın yakışıklı, otekılerıne gore kultıırlu oğlu Nacı'nın aşk ılı^kılerının takvımıyle belırdığı bu oykuler, bır roman gıbı de bır oykunun çeiitleme lerı gıbı de okunabılır Bence Kavga'nın en onem lı ozellığı, kışılerdekı "bılınçli korku"dur Bu kor ku, sahıp olunanları yıtırme korkusudur Başka bır eve taşınma, yadırganmadıkları çevreyı yıtır me, kolayca sahıp olunacak gecekondu, bulun duldarı durumdan (statu) daha a^ağı kayma kor kusuyla ertelenır Aynı korku, Nacı'nın ılışkıde bulunduğu kadın ve genç kızlarla olan sevgı ve duygu bağlarını sağlıklı değerlendırmesını de en geller Kıtabın adı, bu kuçuk ınsanların, ayakta durma, varolduğunu saydıkları saygınlığı yıtırme me, ılerıde bır gun mutlu olma umıdını yıtırmeme kavgası verır sankı Muzaffer Buyrukçu, Istanbul goruntulerı arası na Balkanlar'dakı koylerın goruntulerını de ber pıştırmış Bu goruntuler, kargaşa yaşayan Balkan koylerının goruntulerıdır Balkan halklarının va rolma ozgurluk, kımlık kavgaları kaçınılmaz bı çımde çete savajlarına yol açmıştır Bu çete savaş ları çıkarolık, talan, cınayet benzen sonuçlar da vermektedır Soluk fotoğraflarda goruntulerı kal mış komıtacılar, tarıhsel bır çatışmanın pıyonla rıdır yalnızca Bu komı tacıların aılelerı onları bır destan kahramanı olarak anacak, goçmen lıgın yol açtığına ınan dıkları yoksulluğıı, onla rın anılarıyla avutacak tır Muzaffer Buyrukçu, oykulerını ayrıntılarla kurar Bır çıçek durbıı nu gıbı arr arda değışen bu ayrıntılar dıkkatlı bır okura ovku kahra manlarını tanıma olana gı verır Şehır, satıcıları sokakları, uzak semtle rıyle gorunup vıter Duşlerın avımtılaıı gtr çckleıı o/lcmlcrı açıklar Ba/en luıkıvt nın uzak bır kentının sııbaşında bıle bulabdır kendını Bu ayrıntılar, tek bu aılenın 9 oykusunun anlatıldıgi Kavga'da daha bclırgın Insan yaşamının kuçuk sevınçlerı, yıllanmış evlı lıklcrdc bıle bıtmeyen eskı sevgılıvı kıskanmalar aiklarının ılk gunlerını o/lemlc anmalar oykuler dekı tum çıkar hesaplarını ho^gordıırmeye yetı yor Mu/after Buyrukçu'nun anlattığı aılenın bıı bıreyı gıbı dııymaya başjıyorsıınu/ kendını/ı Aılt ıçın çıkar yollar duşunmeye kalkıyorsunuz Kavga'yı ılk yayımlandığı gunden bugune ta/e tutan bence yurdumuzun gundtmınden hıç eksılmeven goç olgusundan çok Buyrukçu'nun anlatımı n S A YF A 11