Katalog

Psikanaliz vakalannda dürüst davranmadığı ileri sürülüyor Son zamanlarda Freud'un vaka çözümlemeleriyle ilgili olarak ortaya çıkarılan bazı ayrıntılar, bu vakaların geçerliliği ve Freud'un hastalara sağladığı şifa konusunda kuşkulara yol açtı. Yüzyılımızın mitosunu yaratan Freud şimdi, kimi çevrelerde kendi kuramını desteklemek için gerçekleri çarpıtan biri olarak gösteriliyor. İtirazım var Freud'a ıviKİ'ıın psikanali/ın remelı sayılan h.ı/ı vaka çalışmalaı ında dürüst davranmadığı, hastalar la ilgıli bıılgıı ve sonuçları çarpıtuğı epevdir ileı i sııı ulüvor. Ayrıca I'rcud'un pek çok görüşünıı çagın alılakın.ı uvgun olarak değıştirdığı, kendı yaşamıyla ilgili .ıvrmtıları gizledıği, eleştırılcre çok öfkclendiği biliniyor. Ne varki Freud, henü/ son sö /iinüsöyleınişdeğil. Ba/ıönemlibelgelerinin vavııııı, onuıı vasiveti uvaıında 2000 va da2102 \ ılıııı beklıvor. Son /amanlarda Freııd'un vaka çozumlemclerivle ilgılı dlarak ortaya çıkarılan ba/ı ayrıntılar, bu vakaların geçeıliği ve Freud'un hastalara sağladığı şi la konusunda kuşkulara yol açtı. Freud bivograülere karşı antipati du\an birivdi, bu vuzden ö/.cl vaşanııv F İSMAİL MURAT Freud kızıAnnalle. (1915) la ilgili birçok belgeyi yakmıştı. Dolayısıyla Freud'un yaşamıyla ilgili derinlemesine araştırmalar yapmak hiç kolay değil. Bu güçlükleri göze alan I Iarvard Universitesi araştırmacısı, psikolog ve bilim gazetecisi Daniel Ooleman, bir süre önce 'New York Times' gazetesinde Freud'un şimdiye kadar gizli kalmış bazı yönlerini gözler önüne serdi. (îoleman, araştırmaMtıda "Bazen bilimsel dürüstlüğü elden bırakan, hastalara sahte şifa dağıtan, vaka çöziimlemelerinde kuramını destekleyecek şekilde ; gerçekleri çarpıtan bir I rcud portresi" çi/.ivordıı. Cîoleman a göre Freud'un hasialaıına karşı tııtumıı ne ya/ık kı çnğu kez mes leki hata sınırınıaşnıaktaydı. Pslkanallzln efsanevi vakası Anna 0. Hlpnoz yontemlyle yapılantedavl llterature Karanlık noktalardan ilkini geçmls, fakat yıllar sonra Carl Custave Jung Anna O nun hiç bir zaman lyilesmediğlnlllerlsurmuştu l'reud kariverinin bajjinda, ılostu ve psikanali/in öncüstı fosef Brcucr'den devralmı^tı mı^ "l'anie/ileıini/de beni /engin bir adam ularak Psikanali/ın etsanevi vakası "Anna ()." (yadageı\ek göımek istediğinizdeıı sö/ elmi^liniz. LgerişlcryoİMiıiyle Heartha Fappenheim) Bıeııeı taıalından lunda gidiyorsa lanteziııi/deki bu arzunu/u psikoa"histerik öksürük, boyun telei ve konuşma güçlüğü " naliz lonuna yapacağını/ gerçek bir b.ığışa döniişle^hisi koııulaıak hi|ino/ vontemivle "teılavı edilmişlürebilirsiniz.' Freud \enı (.'\lıli)";ı ıleyııklu bir serve li " AnnaO. Vakası, I895yılında Freud ıleRreuer'in te kavuşan IVink'ten düpediı/ nıeslek alılakına ay orıak y.ıyınladıkları "Histcri Uzerine Araştırmalar" kırı hir şekilde bağış lalep elıuekteydi Frink ilk esji adlı \aputa yer alnıişiı. Bu çalı^nıada Anna O ımn ııi teık eiıikien bir süre sonıa kapıldıgi suçluluk Liygulanantc'davivleoLıgaıuislubiı ivileşmegosteıdı duNgusunun etkisivle ılepıesvona girdı 1923 vılın giııdenstizediliyoHİu. lc)25 yılında ıınlıı psikanalı/ci da ilk e^inin oliımıınıın .ırdııul.ııı d.ılı.ı bü\iik bu Carl Gustav fung, /iırih te bir seminerde Anna ruhsalsarsıntı yaşadı, bıınıın sonucunda ıkıiKi e^in O.'nıınaslındahıçbırzaman iyıle^mediğini ağ/ından denayrıldı vehayatınınsonuna kadarol.ninetkisin kaçırdı. Yetmişli yıllarda ise Kanadalı tıp tarihçisi dekaİdı. I lenry F. Fllenberger, İsviçıe'de AnnaO.'nun dalıa Psikoanali/in en çok so/ edilen "klasik" v.ık.ıl.ısonraki hastane kayıtlarında yaptıgı ineelemede bu ıından biri olan "Dora" (Ida Bauer) vakası d.\ eleş hastanın yıllar boyunca iyileşmediğini ortaya çıkardı. tirmen Anthony Stadlen'in itirazlarına konu oldu Çünkii hastaya Rreuer ve ardından Freud tarafından Dora, 18 yaşında, zeki, çekici bir kızdı. Bir intihaı koyulan "histeri" teşhisi muhtemelen yanlıştı. l lastagiri^iminden sonra babası taıalından l'ıeud'a geti nın şikâyetleri akciğer t überkülozuna bağlı olabilirdi. rilınişti. Zaman zanıan ses kaybı, öksüruk ve neles üysa Anna ü.'nun baijarısız tedavisi ve yanlıs, teşhisi darlığı belirtileri olan kız, Freud'a göre "örnek bir bütün dünyaya yıllar boyu "psikanalizin örnek bir histeri vakası"ydı. Freud, Dora'nın kendisine yıllar başarısı olarak" sunulmuştu. Freud'un kusııru bu önce sarkıntıhk eden Bay K ile babasına karşı bastı kadarla kalsa belki Anna O. "mesleki bir acemilik" rılmış cinsel isteği nedeniyle bir çatışma yaşıyordu. olarak unııtulabilirdi ancak çok geçmeden Yale Üniüora'nın öksürüğü babasının cinsel birleşme sıraversitesi tarihçilerinden ve en son kaleme alınan Fresında çıkardığı seslerin taklidiydi. Karın ağrısı ise ud biyograüsinin yazarı FetcrGay, l'reud'un yeni bilinçdışı bir doğum fantezisinden kaynaklanıyorbir "falsasonu" açıkladı: Freud'un Amerikalı hastadu. Oysa kızın şikâyetleri dikkarle incelendiğinde larından Horace Frink'in kızı Helen Frienk Kraft, bunlar belirgin bir organık bozukluğa da bağlı olaiınlü doktorun "babasinı, annesini ve iivey annesini bılırdi ancak Freud hastasına hiçbir Hzik muayene kendi çıkarları için kullandığını" öne sürüyordu. uygulamamıştı. Yıllar sonra Dora'nın kuzenini bu1921 yılında Freud, Frink'e uyguladığı psikanaliz selan psikanalizci Anthony Stadlen, kızın nıigren ve ansları sonrasında Frink'in duygusal sorunlarının onöksürük dışında hiçbir ruhsal sorunu olmadığını daki gizli eieinsellikten kaynaklandığını soylemiş, sosöylemişti. runlarının çöziımü için Frink'in eşi DorisBest'ten ayFreud'un psikanalizin temeline oturttuğu vaka rılarak zengin bir dııl (ve Freud'un hastalarından) çözümlemelerinde salt gerçeğin ötesinde kanııaşık Angelıka Bijur ıle evlenjnesıni tavsiye etmişti. Frink, bir mitoloji ve parlak bir düşgüeünün katkıları sezidoktoı ıınun tavsiyesiııe uynıu^ ve zengin dul Aııgeliliyor. Belki ünlü psikolog Bruno Bettelheim'ın deka Bijur ileevlenıniiti. Freud 1922 yılında Frink'e bir diği gibi çocukların masallara, büyuklerın de mitosmektup yazdı. Şu cümle Freud'un mektubunda alınlara ihtiyacı var ve galtba Freud bu yüzyılın mitosıı C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 71 S A Y F A 9