Katalog

Özyalçıner "CambazlarSavaşı Yitirdi'yle Haldun Taner Ödülü'nü aldı Amlardaki öykü damarı .Viu.uı ' V ,ıkı ,* ( VMISV.I \K MIİKDİ Cambazlar Savaşı Yitirdi / Adnan Özyalçıner / Can^ay[nUırıL İst. Nisan 1991 / 135 s. / 8.000 TL / CKK Kod No: 021.489 MELİSAGORPINAR Adnan Özyalçıner, uzun sayılabilecek bir sııskunluktan sonra, okurıına ulaşmadanönce, içindeki üç öyküyle ll)911 laldıın Taner Övku Ödülü'ne kavu^an, "Cambazlar Savaşı Yitirdi" adlı ovkü kitabıyla, gene gdze çarpmadan suı dıplerinden ak.ın, eski îstan bul yaş,antılarının içine çekip go •1 türüyor bizi. Elli yıl öncesinin İstanbulıı, belleklcrde daha düıı gibi olsa bile, gerçekte bir daha geri gelmemek üzere çıkıp gitmi^tir. Kentin karşılaştığı göç olgusıı ve ardından gelcn beton yapılaşma, sosyal ve çevresel sorunları inanılmaz boyııtlara çıkannıştır. Bu degişim le ilgilenen bıitiin sanatçılar, gerekli saptamaları ya pabilmek içın ınuılaka anılarını kullanmak zorundalar. Çünkii yalnı/ca anılar vardır artık. Çelik (nilersoy'uıı yaklaşiınıyla, "İstanbul sıılar altında kalmıştır." "Gizli Yaşnm Oykiimden" adlı duygulıı ^akacı vc al(,akguııiillü bir gın^ten stınra, kitap üç bökıme ayrılıııı^: "Bubanıııı Yaijadığı Giinler", "Aradaki Giinlcr" vc "Gc(,'ip (jidcn Giinler" ba^lığı altında. Ardın dan, Nıırtcn Av'la odulünü paylaştıgı gün yaptıgı bil gece bir konıifmayı ı\.\ vayınlamayı ııygıın gorıııu^ K İ T A P T A N B İ R B Ö L İ İ M Adnan Özyalçıner. Ve biitıin bir kitap boyunca, öykülcrinde duyumsattıklarının yant sıra bugünkü açıkyürekliliğinin, öz benligindeki kaynaklarını bulup sermiş gdzler önüne. Ya/.ar, ya$aınının dününü bugününü yakalamış, aslında durmadan acılar, sevinçler, mmıtlar silkelıyor, hem kendine hem bize. Çiinkiı daba i^in başında, anılarının içindeki öykii damarımbulrnuşo. Adnan Özyalqıner'in öykiilerinin en önemli özelliği, anlatımındaki yalınlığa kar^ın, anlattıkiannın durmadan gclişen duyarlıklaıdan, sezgilerden ve üstii kapalı kırılganlıklardan örulu olu^udur. Her zamaıı oldıığıı gibi ayrıntılı dı^ mckuıı betimlemderinin yanı Mia insani boyutların hep dcrinlemesine ele almı^ı, tarıbsel bakışımlartn (.arpıtılmadan, umııda yönclik olarak saptanması, geçmişıekilerin olduğu kadar gelecekteki ya$ama sevınçlerinin de peşine düşüldüğü izleniminin verilmesi, öyküciinün içindeki yanardağın, ycniden patladığını duyuruyor bize. Sanıyorum ki bıınun arkası gelecck, gozlerinıizdeki yaşa karjjin bizi güliimseten, çoğunlukla gerçekçi, ansızın gerçeküstücii, ama mutlaka surların unutıılnıaz bir masalcısı olarak, yıtip giden kentin gızemli anlatısını daha geniş boyııtlarda iletecektirbize Ben bıı kitabı, yazarın içindc yıllardır biriktirdigi ateşin ilk birkaç kıvılcımı olarak alg.lıvorıım. Adnan üzyalçıner'in öykülerinde, gözlemciliğin neredc bittigini vc inıgclcrc nasıl gcçildigini anlayamazsınız bile. Şcnliğin taııı orta yerindc, ölünı nasıl olıışıır, bir çocıık ansızın nasıl yasjanır, bir aşk nasıl yok olıır, yaz nasıl bitivcrir, sava^ hcp sürer nıi yoksa, cambazlar dönerler mi, bu sorular dolaşıp durur öykülerin içinde gizlice. Babçe sinemaları, Yemiş iskclesi, çürük kavunlar, Halin, yani İstanburun batı ya Adnan Ozyalcıner. "Cambazlar Savası Yıtırdı'adlı v 1091 Haldun Taner öyku Ödulu nu Nurten Ay la paylastı kası, yoksulluğun gölgeli ağaç altları, kır gczintilcri, şimdi nerededirler, hiç bilinmez. İ(,ten ve sıcak yaşamların sisli güzelliğinin ardında, bep içe atılmış, bıriktirilmiş çocııksu düş kırıklıklarının, usta bir yaza rııı kalcıninden, nesnel temellerinc «turuılması sonucu, böylesine insani vurekten kavravan vc sarsarı öyküler çıkmış ortaya. Yaşanılan zor koşullara karşın, içselliğinin bütün değerlerini koruyabilen Adnan Özyalçıner, artık acının ve gülmecenin ipuçlannı ele gcçirmi^. Aınanedeolj.aSaraybusnalıdırbiıaz, kala sının içinde Boşnakça bir soru işareti olmadıgını kiın söyleyebilir? • "RıhtımdakıUr, ınoıoıl.ırdan aıılan kavunlarla karpu/lurın biııni bile ycrc ılu^ürmıılcn cldcn ulc aktararak, kavıııı ksırpıı/ sergılerine ulaştırıyoılaıdı. Scrgılcr kavıın kurpu/la ılolrnuştu Altın saribi kavuıılarla, kı>yu yı^il knıpıı/. tepcleri olı^mıı^tıı Hıı tfpcler, saydamnıij gıhı giinc^ın ılk ı^ıkları altında pırıl pırıldı ( ı o z alıyordu. Adaınlaı ııı, biı sıhirba/. ustalığıyla ycıe dü^iirmi'dtıı ınoKMİiiul.m scrgıLrc sapasagl.ini ııla^tırdıkları karpu/larla kavunlarııı .ııasından gcnc dc ı,atlaklarla vıııı.ıkl.ııı <,ıkıyordu. Di)kumiiıı. ınotcııliinn boşalışını lıer scvrftlı^ırulı." bıı ı,'atlaklarla vurukların n n c ı l c n ı^ıktıgınıı ^a^ardı Fıılıal fjclınlı bıı i^ ona hey> Dokumacı, scrgıcılcrın sağlaııılan arasından bir kcnaı.ı ayırdıklan ı,atlak karpıı/laıla \uiuk kavunlarııı ba^ın.ı ^ım hemen Beşcr tanc scçıp ayırdı. (jocuklar kinıbilir nasıl scvinccckti. Onların SLVMKİ, ılokumacının yü/ünc ^ııiHİidcn yansımıştı Karpuzlarla kavunlara gülümsüyordu. Mcpsıni (inlerinı; kuyacaktı. t^tc lıcpsi otıünü/de, yiytrbildiğiniz kadar yiyin diyeeekti. Karpu/tı, <,atladığı vcrdcn clıylc ikiyc ayırıp kuyacaktı onlerinc. Iki tllcıivlo ıııtııp agızlanna pötürılükleri kaıpu/.a yüzlerı de gönnilcccktı Sularını akıta akıta ycsınler istiyordu. Yerdc, ayaklannın dibindc kuçıik bir yığın ıınyılana getiren Kırkağaç kavunlaııyla yemye^il Edirne karpuzlarma baktık<,a gülünısenıesi yayılıyordu yüzünc." Desen SemıhFoıoy C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 6 3 S A Y F A 5