Katalog

HAFTALIK BULMACA 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 SOLDAN SAĞA 1. 1926’da ilk televizyon görüntüsünü başarıyla ileten İskoç mucit. 2. Kulak iltihabı – Uçaklarda uçuş personeline ayrılan yer – Kitap bölümü. 3. “… tel” (gerilim, korku filmi) – Dostoyevski’nin bir romanı – Borudan kol almakta kullanılan bağlantı parçası. 4. Hollanda’nın plaka işareti – Haydut – Boyun eğen. 5. Benzeri moleküllerin yığışmasından oluşan ve koloidal bir eriyik oluşturan cisimcik – “… Bilgin” (Devlet Tiyatroları Genel Müdürü) – “Sir … Guinness” (aktör). 6. Gümüşbalığı – Arapçada ilk harf – Disprosyumun simgesi. 7. Gemilerde havalandırma bacası – Spielberg’un bir bilimkurgu filmi – Kudret helvası. 8. Hasta Siempre şarkısının da atandığı büyük devrimci – Duman kiri – İlk Hıristiyanların gömüldükleri yeraltı mezarlığı. 9. Kiremit ya da tuğla tozuyla kireçten yapılan bir çeşit harç – Ambar. 10. Hayır ünlemi – Kedi, köpek ön ayağı – “… Ertem” (karikatürist). 11. Haiti dini – Erkek eş, koca – Afrika Ulusal Kongresi. 12. Büyük kötülük – Bilinç – Bir cetvel türü. 13. Üç Silahşörler’den birisi – “Joseph …” (1778’de, yeni tuvalet sistemini icat eden mucit). 14. Fena, adi, sevimsiz – İngilizce “mantık”. 15. Çocuk maması yapılan maranta unu – Havlı, ince, yumuşak bir çeşit deri – Elam’ın başkenti. 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. 1946’da, John Eckert’le birlikte, Amerika’nın ilk elektronik bilgisayarını geliştiren bilimadamı – Ucu halkalı cıvata. 2. İşitme taşı – “William …” (1908’de Murray Spangler’ın yaptığı ilk modern elektrikli süpürge icadını satın alıp kendi fabrikasında üreten ve çok başarı kazanan işadamı). 3. Duygu – Eşek oturmalığı – Katma, ilave etme. 4. Briçte sanzatu – Eski Yunan mitolojisinde, Zeus’un eşi olan evlilik tanrıçası – Van Gölü’ndeki ada. 5. Bir tür yağmur kuşu, sutavuğu – BM Sınai Kalkınma Örgütü. 6. OkuyucuYeter sayı – Suriye Devlet Başkanı. 7. Cila işlerinde yararlanılan, kırmızımtırak koyu kahverengi hayvansal bir madde – Çerkes destanı. 8. Yerine koyma – Namuslu – Tellürün simgesi – En kalın erkek sesi. 9. Eskime, yırtılma – Yeraltı suyunu tutan ve ileten kayaç ortamı. 10. Kamu Bilgi İşlem Birimleri – Mesaj – Akıtma. 11. Mazdek dininde ateş – Üstten sağa doğru eğik olan basım harfi – İstatiksel bir seride en çok tekrarlanan terim. 12. Düşkünlük, dayanamama – Çıplak – Gülüt. 13. Rubidyumun simgesi – Mililetrenin simgesi – Bir yemek çeşidi – Sezme, seziş. 14. 1987’de üretilen ilk sayısal ses bantları – Fiil, eylem – Yemin – Bakırın simgesi. 15. 1945’de ilk mikrodalga fırını tasarlayarak patentini alan Amerikalı mucit. 1 2 3 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 ilginç SORULAR Havuzda tuvalet ihtiyacını gidermek Soru: Havuza girenlerin tuvaletini suya yapması zararlı mıdır? Yanıt: Scientific American 2014. ABD’de yapılan son bir araştırma 5 Amerikalıdan birinin tuvaletini havuza yaptığı ortaya çıktı. Bu davranış uygunsuz olduğu kadar da toksik kimyasalların oluşumuna da yol açtığı için tehlikelidir. Purdue Üniversitesi’nden kimya mühendisi Ernest Blatchley, bu tehlikeyi şöyle açıklıyor: “İdrarını havuza yapmanın bir sorun yaratmayacağı düşünülürdü. Çünkü havuz suyuna ilave edilen klorun idrarın yarattığı olumsuzlukları temizleyeceğine inanılıyordu. Ancak klor yalnızca mikropları öldürür. Vücuttan atılan sıvıları yok etmez. Aslında klor, ürik asit ile hemen reaksiyona girer. Ürik asit nitrojen içeren bir kimyasaldır. Bunun sonucunda oluşan siyanojen klorid (CNCL) ve trikloramin (NCl3) bileşimleri potansiyel tehlike yaratır. Son 10 yıldır örnek aldığım tüm havuz sularında bu bileşimlerle karşılaştım.” Blatchley’in Environmental Science&Technology isimli dergide yayımlanan son çalışmasına göre bu bileşimleri oluşturan ürik asidin % 93’ü insan idrarından geliyor (terde de ürik asit bulunuyor). Bu kimyasalları kabul edilebilir sınırların üzerine çıkartmak için çok fazla miktarda idrar gerekmiyor. Bir önceki çalışmada havuzlarda yoğun bir günün sonunda trikloramin düzeyinin dört misli arttığı görüldü. Diğer araştırmacılar ise havuzlarda sürekli olarak trikloramin ve siyanojen kloride maruz kalan insanlarda (yüzücüler ve cankurtaranlar gibi) astım ve diğer solunum sorunları olasılığının arttığını belirtiyor. Ancak bu bağlantının daha ayrıntılı olarak incelenmesi gerekiyor. Hazırlayan: İlker Mumcuoğlu UGOD E V R İ E S Z İ YADE SKL E AZAR BUAT R Y NADAS İ AD MA B İ L AR ME BEKTAŞ RE F İ K AKSON RESEN K İ T F E TRAF UĞRAK F OO T E N İ E LÜBOHR İ T İ N E İ R AA E N İ KON M İ S L İ C TOK OY SE K A L İ N İ S OM T AZOT KARNAB İ H A H N A R İ E L Ş İ N A N A Y T KÜ OZ Z E R AL S İ EK K İ K K İ AM SE İ S TN E Soru: İnsanların, kedi ve köpeklerin niçin sırtı kaşınır? Yanıt: New Scientist, 19 Temmuz 2014 Kaşıntı genellikle alerjen, toz, tüy gibi bir dış uyarı sonucu oluşur. Bu uyarı derideki sinir reseptörlerinden gelen bir reaksiyonu tetikler ve kaşınma gereksinimi doğar. Kaşıntıların daha çok sırtta olmasının birkaç nedeni vardır. Sırt pek çok hayvanda dışarıya daha fazla açıktır. Dolayısıyla bu da kaşıntı yaratan uyarıya sırtın daha fazla maruz kalma olasılığını arttırır. Karın, göz ve yüz gibi daha hassas bölgeler ön tarafta bulunduğu için daha fazla koruma altındadır. Sırttaki deri ön taraftakinden daha kaba ve kalındır. Bu da kuru, sert ve kalın derinin daha fazla kaşınması demektir. Bir diğer neden de, ön tarafa göre sırta ulaşmanın zor olmasıdır. Ön taraftaki bir kaşıntı tırnaklar, pençeler veya dişlerin ulaşabildiği bir yerde olduğu için kolayca halledilir. Erişimi zor olan bir noktadaki kaşıntı daha fazla dikkat çeker. Sırt kaşıntısı düşün BUL MAVİ DELTOİD Necah Büyükdura [email protected] O noktası, ABCD düzgün beşgeninin çevrel çemberinin merkezidir. N noktası bu çemberin BE kirişinin orta noktasıdır. BE kirişi, A merkezli çembere N noktasında teğet olmaktadır. O ve A merkezli çemberlerin ortak teğetleri, K noktasında kesişmektedir. Soru: Düzgün beşgenin kenarlarının uzunlukları 5’er birim ise, KBOE deltoidinin alanı kaç birim karedir? NOT: Ortak teğetler O merkezli çembere B ve E noktalarına değmektedir. Meraklı okurlar bunu kendileri de sınayabilirler. 1427.sayıdaki “Şifreyi Şifrelemek VI” isimli bilmecenin yanıtı: 1258 Bilmeceyi doğru çözenler: Ahsen Canatİzmir, Namık Çatalsakalİstanbul, Meltem Tiregölİstanbul, Naim UygunAntalya, Ahmet Çetinbudaklarİzmir, Hasan AksuAntalya, Sebahattin BektaşSamsun, Nami Yıldırımİzmir, Gülay Bayramoğluİstanbul, Güngör Bingölİstanbul CBT 1429 16 /8 Ağustos 2014