Katalog

Zümrütten Akisler Güneş'in fethi yakın Ulusal Bılım Akddernısı talafmdan duzenlenen bır açık oturumda NASA nın guneşın atmosfeı ıne bır u?ay aracı gonde rılmesı tasarısını yemden gun deme getırmesı gerektığı one suruldu Oturumda guncş ve uzay fızıgıyle ügüı olarak bugu ne dek gerçekleştırılmış ük stratejık tatan gun yuzune çıkartümış oldu Sunulan ra porda NASA ve otekı resmı kuruluşların guneş sıs temıne uzay araçlan gnndererek guneş ve onun gezegen ve yüdızlaıla etküeşımının araştırüması onerüıyor 18 ayükbır çalışmanın urunu olanra porda guneş araştırmaldiıyla ügüı somut bır dızı on cenk sunuluyor Oturumım 15 uyesı genelde NA SA nın farklı boyutlarda uzay aı açların dan kuçuk bıı füo oluşturulması bunun yanı sıra yerden kımı çabaldiuı da sur durulmesı goruşunu onaylıyor Anrak bu onaylama uzay ajansının gu neşın atmosferme uzay aracı qonderılıp guneşm çaJkantılı plazma alan ve dalga larının ıncclenmesıııe yonehk 650 mılyon dolarlık projeyı yenıden gundeme getır mesıne neden oldu NASA malıyetının çok yuksek olması ve 2400K gıbı çok yuksek sıcaklıklara da yanmak turu kımı teknık engeller nedenıyle projeyı ıptal etmek zorunda kalmıştı Açık oturumda henuz bır fon oluşturulmamış olan vc guneş üe Jupıter ve uyduları atasınddkı üışkıyı araştıracak Jupıter Kutup Uçuşu na da oncelık tanındı A.M. Celal Şengor Tarık Hocamın ardından...* .. Hayatımdakı en onemlı ıkı oğretmenımden bırının vefatını bugun (25 Ağustos 2002 Pazar) kardeşımın soylemesıyle oğrendım Robert Koleı'dekı coğrafya oğretmenım Emeklı Kd Dz Alb Omer Tarık Inozu 1 ben Çın'deyken vefat etmış ve cenazesı ben yokken kaldırılmış Cenazesıne katılamamamın nedenı, bu suretle, onun bana verdığı bılım ve doğa aşkı oldu Yaşarken de onu ne yazık kı thmal ettım Pek nadır telefonla konuşurduk Rahmetlı omrunun son yıllarında Parkınson hastalığına tutulmuştu Belkı de onu gıdıp gormememın psıkolo/ık ve bencıl bır nedenı vardı O muhteşem ınsanı saglıklı zamanındakı gıbı hatırlamak arzusu Ama olum haberı vıcdanımda derın bır yara açtı, onu daha sık gormemek bırden bana buyuk bır vıcdan azabı verdı Cerçı 7bnk Hoca'nın ona duyduğum derın sukran hıssınden şuphesı yoktu Aldığım odullenn kabul konuşmalarında ondan mutlaka bahseder, bunu kendısıne soylerdım Ama Tarık Bey gıbı ınsanların eseıien kendı kısıtlı yaşamlannı aşar, ınsanlığın belleğını oluşturan yayınlarda ve o yayınları yapanların ınsanlığa yaptıklan hızmetlerde yaşar Fakat bunun da otesınde, onların eserlerı anonımdır Insanın doğayı oğrenmesı, doğa ıçınde mutlu, rahat ve emın yaşaması, hıç kuşkusuz kâınat tarıhının en muhteşem destanıdır Pascal'ın dedığı gıbı "Tabıat ınsan beynınde kendını tefekkur eder" Işte Tank Bey gıbı buyuk ınsanların eserı bu bıtmeyen tefekkurdur Içınde tyılenn ve kotulerın, değeıierın ve değersızlıklerın olmadığı bu muazzam destan, oluşun kendısını duşunmesı ve kendısını anlamasıdır Beethoven'ın on yaşındakı bır kız çocuğuna yazdığı gııbı, bılım ve san'atta ıfadesını bulan bu duşunce surecı^ ınsanı tann katına yuceltır, tannlaştınr ,«• 'l Ben Tarık Bey'e ve onunla bırlıkte banoaynı sevgı ve heyecanı aşh layan Işık Lısesı Orta Okulundakı Tabıat Bılgısı hocam Bayan Nuriye Guneyi'ye yaşamdakı mutluluğumu borçluyum Doğanın uçsuz bucaksız varhğında bır değer ve neden arayan bıreyın tatmın olması yalnız ve yalnız doğa ıle konuşabılmesıyle mumkundur Doğadan bağımsız kendı kafasında yarattığı değer ve nedenler, muhakkak onu hayal sukutuna uğratmaya mahkumdurlar Pek çok buyuk humanıst, doğa ıle konuşamadıkları, konuşmadıkları, doğanın varlığı dışında değer ve neden aradıklan ıçın kaçınılmaz olarak buyuk yanlışlara duşmuşler, fikırlen, mutluluğu ıçın çırpındıkları ınsanları enınde sonunda bedbaht etmış, yaşamlannı en fecî şartlarda ellennden almıştır Bazı genler sağlam Sayüarı gıderek artan kanser lerde araşürmalar kanserı smdıncı kımı genlerın zarar goı medığını genetık şıfrede herhangı bır degışıme neden olmadığını sadece daha sonrakı genlere geçebüen turde değı şımlerle (epıgenetık degı^ım) devreden çdctıkldnnı ortaya koyuyor Bu tur degışımler DNA ya da onu çevreleyen proteınleıde meydana gelen ufak çapta krmyasal değışıırüerı ıçerıyoı Gelgelelım DNA dugesınde herhan gı bır değışıklık meydana gelmedığındon bu değışımlerrn ters yone çevrümesı de mumkun Bu amaçla gelıştırüen üaçlaı şımdıden ınsanlar uzerınde denenıyor Bır tur akyuvar kanserıne çozurn olaıak duşunulen Decıtabme adlı üacın deneme su recının son aşamalarında oldugu be lırtüıyor Kalıfornıya dakı SuperGen şırketı taraündan yülaı once uretüen üaç kımı toksık etkılerı olabüeceğı duşuncesıyle onay aldmdrnıştı Bu tur üaçlarda sorun yalnızra kanser huc relerındekı tumor sındıncı genlerı yenıden harekete geçırmekle kaJma yıp sağlıklı hucrelen de yok etmesıydı Gelgelelım hayvanlar uzermdeh araştırmalar cıddı herhaııgı bır zardra neden olmaddn bu gelışımm engelle nebüeregını ortaya koyuyor Kalp hastalıklarında yeni tedavi Gen tedavısı yakın bır zamanda kalp sorunlannda da uygulanacak Çalışmalar tedavının hem etküı hem de kalıcı olduğunu gosterıyor Kalp yeterlı kanı pompalamadığında akışkarüar vucudun dokularında bırıkeıek şışlere nefes dar lığına ve yorgunluk hıssıne neden olur Daha da ağır durum larda tek çozum kalp nakhdır ancak kalp bağışlayan bırı bu lunana kadar hasta olebüıı Kalp yetersızlıgının bırçok nede nı vaı Calıfornıa Unıverıstesı nden Kenneth Chien ve ekıbıyse fosfolamban (PLN) adlı aşırı etkm bır proteının yeter sızhkte onemlı bu rol oynadığını saptadı PLN sağlıklı uu>an larda kalp kası hucıelerının faalı yetlerını duzen lerken kalp soru ı^^^^™* ~*HIM nu olanlardaysa ^ ^ ^ ^ W > '^jmm f çok fazla etküı ol duğu ve hucrele rın sıkı kasümala nnı ve ardından gevşemelerını engellıyor Araştırmacüar PLN nın bloklan masının etkılı olup olmayacağını anlamak ıçın üerı derecede kalp yetersızlığı oları kobaylaıda yaptıklan deneyde çarpıcı bır etkıyı faaptadı Tedavıyle bırlıkte hayvanldiuıkalplen eskıye gore ıkı kat daha guçiu kasılıp gevşedı ve bu hayvanlaı tedavı gormeyenlere gore kan basmcına 3 kata daha daya nıklı hale geldüer (Nature Medıcıne sayı 739) Kardıyolog Elizabeth Nabel, çalışmanın en onemlı yanlaımdan buının kalp kaslannm aşın hareketlenmesıne yol açan üaç tedavıle rı gıbı kalbe zarar vermesı olduğunu belırtıyor Tedavının fa re ve sıçanlarda da etkılı olduğunu beürleyen ekıp domuzlar uzeımde de deneme yapmayı planlıyor Chıen sonuçlar olumlu çıkarsa tedavıyı nakıl amelıyatları ıçın çok yaşlı ve sağlığı yetersız hastdlara uygulayacak Ben Tarık Bey'e ve onunla birlikte bana aynı sevgi ve heyecanı aşılayan Işık Lisesi Orta Okulundakı Tabiat Bilgisi hocam Bayan Nuriye Güneyi'ye yaşamdaki mutluluğumu borçluyum. Omurgasız hayvanlar da uyur Aıaştırmacüar meyve sıneklerı akrep hamam boceğı ve bal anlannm uyuduklannı gozleı onune seren somut kamtlar elde ettı Uyuyan bu omurgasızlar ordusuna şımdı de kagıt aıüan katıldı Polıstes flavus adıyla büınen kagıt arüarını laboratuvardd yeüştıren Arızona Unıversıtesı nden Barrett Klein bunların gecenın buyuk bır bolumunu sessız sedasız geçırdıklerıne daha aıalıklı soluk alıp verdıklerme ve metabolızmaldrındd bır duşuş meydana geldığıne tanık oldu Kızüotesı goruntuleme bulguları aı ıldi etkın olduklarında kas devınımıyle ısınan toraks bolgesının hayvanlar devınımsızken soğuduğunu ortaya koyuyordu Kleın ın arüarı uyandırabılmesı bunldrın kış uykusunda ya da komada olmadıklaııııın bır gostergesıydı Hayvanlar dcvınımsızken bedenlerı hep gevşıyor ve antenlen yana sarkıyordu Uç başka Polıstes turunu de mceleyen Kleın uykuyu andıran bu davranışın bırçok bocek turunde var olan bır davrdnı^ bıçımı olabüeceğıne dıkkat çekıyor Uzmanlar uykunun omurgasızlar ıçın de geçerlı bır sureç oldugunun ayırdına vanlmabinırı uykunun kokenı evıımı ve ışlevı konusunun daha ıyı kavranmasına olandk tanıyacagınd ıridiuyorlar Kleın boceklerm de omurgalılarla aynı nedenlerden oturu uykuya daldıklarını one suruyor Tum buyuk dın lıdeüen, pek çok buyuk sosyal oğretı sahıplerı, doğaya dayanmadıkları ıçın ınsanlığı buyuk yanılgı ve felâketlere suruklemışlerdır Buna mukabıl, doğa bîlımalerı doğa ıle konuşabılmek ayrıcalığının verdığı şevk ve doyum ıle genellıkle mutlu ınsanlar olmuşlardır Doğa ıle konuşabılmek, mutlaka gerçeğı bulabılmek demek değıldır Ama gerçeğın peşınde olmak, yanılmaz bır kılavuzun, fıkır ve goruşlerı durmadan duzelttığı emın bır patıkada ılerlemek, ınsana ıç huzuru ve emnıyet bahseder Doğa bılıma, gonlunun arzusunu değıl, olanı aramak gerektığını oğrenır Bazan olan, gonlunun arzusuyla çelışır Doğa bılıma bunu kabullenmeyı, bu kabulle yaşamayı oğrenır Amacı yalnızca bılmektır Bu bılgı onu huzura kavuşturur Zamanda ve mekânda sınırsız olan doğanın parçası olduğunu ıdrak etmek, onu en buyuk bırlıktelığın bır parçası yapar Hıçbır zaman ve hıçbır yerde yalnız olmaz Taşlar, topraklar, sular, hayvanlar ve bıtkıler, onlan oluşturan elemanlar ve molekuller onun kardeşıdırler Bu kardeşlık anımıstık dınlenn doğaya ınsan vasıflan atfeden sun'ı ve cahıl kardeşlığı değıl, kendısıyle gerçekten konuşulabılen tabıatın bır parçası olunduğu ıdrakının kaçınılmaz olarak bılımaye teblığ ettığı gerçek bır kardeşlıktır Sevgılı ve Azîz Hocam Tank Inozu, bana bu kardeşlığı oğrettıkten sonra, kardeşlerının arasına çekıldı Hayattayken de doğanın bırparçasıydı, şımdı de Nasıl kı bugune kadar her baktığım taşta, her bulduğum fosılde, her ınceledığım manzarada onun asıl yuzu gozumun onune gelıyorsa, bu gene boyle olacak Onu zıyaret edemedığım halde, hep onunlaydım. Gene oyle olacağım Ben de olunce, onunla bırlıkte bu muhteşem ve guzel evrenın parçaları olarak varlığımızı surdureceğız Ona olan borcum bu şekılde sonsuza dek surecek, kendısıne zamanın sonuna kadar şukran ve sevgı duyacağım 808/5