Katalog

Şekil5 Osmanlı döneminde yafanan büyük felaket. gösteren es flddet eğrilerl (Ambraseys, 1989). 1872 depremlnln flddet dağılımmı 1872 depremlerı tarıhte en çok sozu edüen depremlerdır 13 Agustos 1822 Depremı son 500 yüda bu bolgenın en şıddeth depremı olarak kabul edılır Kuzeyde Trabzon guneyde ıse lskenderıye arasmda genış bır alan bu depremı hıssettı Depremde olenlerın toplam sayısını bılme olanagı yoktur 30 000 üe 60 000 arasında degışmektedır En akücı tahmınler 20 bın dola yında olu ve çok sayıda yaralının olduğu bılançolardır Osmanh elçısı felaket haberını ancak 28 Ağustos'ta ıletebıldı Fakat bu haber Kurban Bayramı nedenıyle halka duyu rulmadı Deprem kaynakları Soz konusu kaynaklardan Antakya'yı etkıleyen depremlerın kentın ıçmden geçen fayların yanında kente yakın ama ıçın den geçmeyen farklı fay parçalarınddn kayndklandığıru anhyoruz Bunu yararlanılan kaynaklar ıçınde bazı gozlemlerden kestırebılırız Orneğın depremde meydana gelen faylann yeryuzundekı etküerı nedenıyle şehrın ıçmden akan Ası nehrı yatak değıştırmış ıse onun Antakya merkezlı deprem olduğunu ya da tsunamı oluştur Antakya'nın gUnUmüz görüntUiü muşsa Akderuz ıçındekı faylanmadan kaynaklandığını veya şıddetın Surıye Lubnan ve Fılıstın gıbı daha uzak yerlerde fazla ol ması Antakya nın doğusunda Olu Denız Fay Zonu uzerındekı dığer fay parçalannm hareket ettığını gostermektedır Bu bakamdan aletsel kayıtlann olmadıgı tarıhsel donemdekı bu depremlerın merkez uslerı konusunda bolgenın tektonık yapibina uygun olaıak tıtız bu seçıcılık le hareket edümehdır Kayıtlardakı depremlerde sadece onun şıddetıne bakarak merkez ussunu soylemek hatalı olabılır Çunku, depremın olustuğu yere yakın olsa bıle yerleşımm olmadıgı bır alandala tahrıbatın şıddeünı kestırmek zorduı Ayrıca yerleşımın yogun oldugu alanlar da merkez ussu uzak olan bır yer dekı depremden koru zemın koşullarmm sısmık genlık buyutme yaıatması nederuy le fazlaca etkılenebılır Amık ovası zemın olarak buna çok uygundur Çunku, ovadaka Antakya Samandagı Kırıkhan ve Hassa gıbı yerleşırn alanları gevşek tutturulmuş aluvyon ve dağ eteklerındekı aluvyal yelpaze çokellerı uzermde kurulmuştur Antakya ve çevresı tarıhsel deprem kayıtlan ydnında aletsel donemde de dep remsellık gosterır En son Antakya nın balısında denız kıyısına yakın Teknepınar bel desınde 22 Ocak 1997 tarıhınde orta buyuklukte (Mw=5 8) bır deprem meydana geldı Bu depremde 1 kişı hayatını kaybettı 1000 ev hasar gordu Kandıüı Rasathanesı ogretım uyelerı Erdık vd (1996) tarafından yapüan fay çozumlen yer kabugundakı kı rümanın normal büeşenlı yanal atımlı fay olduğunu gostermektedır Depremın merkez ussu Antakya nın ıçınden geçen fay parçalanna denk gelmemektedır Dewey J V Pıtraan WC Ryan WBT ve Kumeleı diasındakı suskunluk donemlerı Borının J (1973) Plate tectonıcs and the evolutıon gpnellıkle 110130 yü arasında değışmekoftheAlpınesystem Bull Geol Soc Am 84 313/ tedıı Bu aıalıklaı ender olarak 200'lu yılla 3180 ra çıkar ya da 7090 h yıllara ıner Erdık M Aydınoğlu N Pınar A ve Kalafat En şıddetlı deprem kumelenmesı D (1997) Hatay Deprem Raporu Inşaat Muhendıstum dogu Akdenızde (Antıkythıra Batı Gılerı Odası Hatay Şubesı yayını nt Alanya Lubnan Kuzey Kıbrıs vd) ege Kuran U (1980) Levant sdhılı Anadolu fay men olan S00 lu yülar üe 10001200'lu yülaıı boyunca yıkıcı depremlenn yeı mdynıtud ve lar arasındadır 1200'lu yülar üe 1600'lu yüzdrndiılannın (uzun suıelı) oncedon saptanması lar arasında addı kaytf eksüdıklerı goze Turkıye Jeolojı Kongresı Bultenı s 2 151 163 çarpar Ustelık tarüısel dbnpmdekı tum;kaMıchaud M a g e cılt 1 s 322 (Ataman Demır 1996 dan alınmıştır) yıtlar aletsel donemdekı gıbı duzenh degüNur A ve BenAvrdham Z (1978) TheEas dır En sonuncu yüacı buyuk depremden lern Medıterranean and Levant tectonıcs of contı (1872) sonra gunumuze kadar olan 130 yürıenlal oolhsıon Tectonophysıcs 46 297 311 da her hangı bır şıddetlı deprem olmadı Perınçek D veEren A G (1990) Dogrultu Yukarda açıklanan deprem kumelerı atımlı Dogu Anadolu ve Olu Denız Fay Zonunda geaıasındakı suskunluk donemı olan 120'lı hşen Amık havzasınm kokenı Turkıye 8 Petrol yülar dolmuş ya da dolmak uzeredır ElbetKongresı Genışleulmış Ozetler Ankara 180 192 te bu bır matematıksel olasüıktır ve kesırüık Pırazzolı PA Laborel ] Salıege JF Erol yoktur Doga bu kurala her zaman uymayaO Kayan 1 Ve Person A (1991) Holocene raısed büır Bolgenın deprem gerçegı degışmeshorelınes on the Hatay coasts (Tlırkey) Palaeoeco logıcal and tectonıc ımplıcatıons Marıne Geology yecegıne gore bolge cıddı deprem tehlıke96 295311 sıyle karşı karşıyadır Pomer JPve'Mıer MA (1980) Hıstorıcal Yukarıda anlatüanlar Hatay'ın ne kaSeısmıcıty ın the near and Mıddle East North Afrı dar aktıf bır deprem kuşagında oldugunun ca and Spaın from Arabıc Documents (VTIth XVI açık kanıtlandır Duzensız bır tekrardan IlthCentury) BuU Sejs Sor Am 70 6 218S 2201 olusum penyodu gostenyor olsa bıle bu Soyaal H Sıpahıo^lu S Kolçak D ve Altı bolgeyı gelecekte buyuk depremler beknok Y (1981) Turkıye ve Çevresının Tarıhsel Deplemektedır Uzun sureden berı suskun karemler Katalogu TUB1TAKTBAG 341 no lu proje lan bolgenın deprem gerçegını kımsenın TBAG serı no 34 TUBITAK yayını No 563 Ankara degıştırme şansı yoktur Insanoglunun ya1983 pacagı şey, olağan doğa olayını dogal afete * Yıldız Teknık Unıversılesı donuşturmemektır Bolgede 1900 ozellıkle faylara 13. DEPREM KÜMESİ < im.i«t yakın yerleşım 1800 SUSKUNLUK 117 YIL alanlannda cıd1700 dı bır çarpık ya12. DEPREM KÜMESİ püaşma gozlenı1800 SUSKUNLUK 207 YIL yor Hatay'ın 1800 tum üçelerı he11. DEPREM KÜMESİ men hemen aynı 1400 SUSKUNLUK 121 YIL durumdadır 1300 Ozellıkle Amık 10. DEPREM KÜMESİ ovası ve IskenSUSKUNLUK 117 YIL derun korfezınm 1200 zemın sıvüaşma 9. DEPREM KÜMESİ 117 YIL 107210M10U1M» 1100 potansıyellerı SUSKUNLUK 81 YIL oldugu tarıhsel 1000 depremlerdekı tra983 8. DEPREM KÜMESİ 9 YIL verüerden koSUSKUNLUK 98 YIL laylıkla anlaşüı900 yor 7. DEPREM KÜMESİ 30 YIL SU49M47UB •00 SUSKUNLUK 122 YIL 713 8. DEPREM KÜMESİ SUSKUNLUK 125 YIL 8M877M1 ıM7.B1>Bmi0t 8. DEPREM KÜMESİ «2 YIL SUSKUNLUK 66 YIL 488 400 300 200 118>11044 4AA YARAR LANILAN KAYNAKLAR Ambraseys N N (1989) Temporary seısmıc qu lescence SE Turkey Geophysıcal Journal 96 311 331 Arpal E ve Şaroglu F (1072) Dogu Anadolu Fayı ıle ügılı bazı gozlem ve duşunceler M1A Bult /3 1 9 Brown J P (1969) The Leba non and Phoennı cıa Vol I Beırut Demır A (1996) Çaglar ıçın deAnlakya Akbank Yayınlan 362s mn •00 800 4. DEPREM KÜME8İ SUSKUNLUK 92 YIL MMM3403342TM48 3. DEPREM KÜMESİ 181 YIL Tarihsel dönemdeki depremlerin değerlendirilmesi ve sonuçlar Hatay ve çevresındekı depremler uzun sessızlık donemlermı takıben ard arda gelen deprem kumelenmelerıyle karak terıze olunur Davramş tekduze degüdır Kumelerın ıçındekı depremlerın bırbınne olan zamansal yakınlıklan bır ya da bırkaç yüdan bırkaç on yüa kadar degısmektedır 808/10 SUSKUNLUK 130 YIL 2. DEPREM KÜMESİ 21 YIL SUSKUNLUK 131 YIL 37MM9148 1. DEPREM KÜMESİ 111 YIL MİLAT 100 100 fekll6 Hatay'da MÖ 148'dtn gUnümUze kadar olan btiyUk deprem lertn kümelenmelerl ve suskunluk dönemlerlnl gösteıir tablo