Katalog

Sigara ile akıl hastalıklan arasında ilişki var mı? A kcıger kanscrı yuksek tansıyon kalp hastalıklan hasaılı doğumla rın sıgaıayld baglantüı oldugu heıkesçe bılınır Ne var kı bu lıs teye artık ruhsal hastalıklan da ek lemek gerekıyoı Kımı tartışmalı ardştırmalara goıe sıgaıa ınsanı oldurmese büe umutsuzluga suıukleyo bılıyor Sıgdid uıetıcüeıı urunlpnnın ınsana keyıf vprdığı ve kaygüaıdan uzaklaştırdıgı geıckçesıyle sıgara ıçılmosını açıkça desteklıyor GelgeİPİım sıgaramrı kaygvyı daha da drttııması panık atak depıesyon hatta şızofrenıye yol aç ması verdıgı kısa suıelı keyfın tadını kaçınyor Bugüne kadar akciğer kanseri ve kalp hastalıklanyla sigaranm yakın bir ilişkisi olduğunu ortaya koyan bilim adamları sigaranm akıl hastalıklanna yol açıp açmadığmı araştınyor ııidsıydı Goodman yenıyetmeleıde depresyonun buyuk bır olasılıkla sıgaıaya başlamadan once ortaya çıkmadıgına dıkkat çekıyor Oldukça moı.ü bozucu bır baglantı oldugu kesın ama sdlt bigaıa ıçme alışkanbgınm depresyondan once gelmesı bunun hastahgm nedenı olarak sunulrnasına yeterlı bır gosterqe mı' Insanların sınırlerını yatıştırmak ıçın sıqara ıçtıkle rı yonundekı geleneksel goruş hâla qeçerlı olamaz mı 7 Geıçekten de elde edılen çok sayıda verı de sıgara rıın şızofıenı ılaçldrının olumsuz yan etkılennı dzalttıgı dahaRI kımı belıı tılcrı hahflpttıgını ortaya koyuyor Bu da neden t.el baglantıldnn kurulnidsım son dprece guçleştırıyor Ozellıkle de şızofrenmın altındd yatdn noıokımyasal ve sınırsel dnoımallıklerın belugm heıhangı bır belıı tıden çok daha mzca kısa surelı bır etkı olduğuna dıkkat çekerek kaygılı ınsanlaıın ancak bu belırtıler ortaya çıktığmda sıgaraya sarıldıkldrıru dıle getırıyor Ancak kdygı üe ügüı bozukluklar dahd yakınddn ıncelendıgınde yangınd koıukle gıdümış oldu New York Eyalet Psüayatrı Enstıtusu nden Jeffrey Johnson üe Breslau kımı ruhsal durumların sıgaradan kdynakldnmış ya da sıgardnın etkısıyle daha da şıddetlenmış olabılecek solunum bozukluklarını da beraberınde getırdıgıne tanık oldular Johnson ve ekıbı ruhsal açıdan sağlüdı olan ve gunde en az bır paket sıgara ıçen 16 yaşındakı kışüenn ılerıde pa nık atağa yakalanmd olasüıklannın sıgara ıçmeyenlere kıyasla 16 kat agorafobıye yakalanma olasüığının ıse 7 kat daha fazla oldugunu ortaya koydu Kaygüı gençlerın erışkın sıga ra bağımlüdrına donuşme olasüığı kaygüı olmayanlardan daha yulcsek olmadığınddn Johnson sıgaranın bu sonuç degü neden oldugunu belırtıyor Sigara VP ruhsal hastalıklaı oldıım olası at başı gıtmış tır Kısa bır sure onco yapılan bır araştıımaya gore dunyada ortaldiıid 1 2G mılyar kışı sıgaıa ıçıyor Bunahmlı ya da kay gılı kışıİPrın sıgara ıçmeye çok daha fazla eğılınılı olduklan şızotren tuıu ıuhsal hastalıklan olanlann "n 8R ının sıgaıa bd ğımlısı oldugıı belıı tılıyor Ancak asü soı un bunun neden boyle oldugu' Alışüa gelmış açıklama ha&talıgın once geldığı ruh hdbtalannın sı kıntılanndan kurtulmak amanyla sıgaraya sıgındıklan ya da daha çok ıçtıklerı yonunde Ne var kı bunun aıdında çok dahd kotu bu etkı yatabılır Sayıları gıdeıek aıtan bır grvıp ardştunıau bigaranın klınık depresyon ve çeşıtlı kayqı tuıleıım sonucu dpgü ne denı olı lugıınıı one suı uyoı Henry Ford Sagiık Bakım Sıste mı Araştırnid Başkanı Naomi Breslau sıgaranın beden saq hqı uzenndpkı olumsuz etkıleıının büındıgıne şundı bunun bırpyın ruhsal sağlıgmı nasıl ptkıledmuı aıaştıııldıgına dıkkal çekıyoı Buqune dek herkesçe kabul edüen ılkeleıı yerle bu eden bu goıuşu ılk kez ortaya atan Breslau oldu Bıeslau bı ru aşkın gerıç denecjm beş yıl boyunca ıneelendıgı bır araş tırmanın 1998 yayımlanan sonuçlaı ından yola çıkamk bu go ıuşe ulaştı Araştırnidiıın başında cıddı bunalım ıçınde olan VP tum denekleı ın 'n nunuoluştuıangıubun depiPsyonuıı sıgaıa ıçme ahşkanlıgını koıukledığı yonunde hurhangı bıı kanıt bulunınamakla bırlıkte ınceleme surecı ıçınde sıgaıa yı daha sık ıçme eqılımımn otekılerp kıyasla uç kat daha faz la oldugu goıuldu Ancak deneklerın aıaştırmadan orıcekı sıgaıa ıçme eğılımleı ı didştmldıgında beş yıllık donem ıçın de denekleı ın cıddı depresyona yakdlanma rıskı hemen he men ıkı katma çıktı Goıunuşebakılırsa sıgara habtalıguı ge lışme surecını hızlandırabıhyordu Panik atak tehlikeleri Bıeslau nun mp.slekta,"?ldiından Donald Klein da sıgardnuı "sahte boğulma" adıyld bı ünen cıddı solunum bozuklukkuma neden olduğuna bunun dd kışıde panik atak ydrdtabılecc ğıne dıkkdt çekıyor Johnson bu tuı solunum guçluklennden kdynaklanan panık ataklaıın uzun erınılı kaygı bozukluklarına da neden olabılecegıne ınanıyot Ne var kı sıgaradan kaynaklanan tok so run solunum guçluklerı degü Johnson bızzat ru kotının uyancı etkılerının de bunda bır payı olabı lecegını duşunuyor Uyarümanın yarartıgı hızlı so luk alıp veı me yuksek nabız ve yuksek tansıyo nun kaygı durumundan hıç de farksız olmadığuid dıkkdt çekıyoı Nıkotınm beynı dogrudan etküeyebüeceğı yonunde başka kanıtlar da var Nücotının beyın uzeımdela etküen konusunda uzman olan Duni' e Unıveıt,ıtesı davranışsal farmakolo)i pıofeso ı David Balfour çok mıktaılarda rukotının sıçanları daha kaygüı duruma getırdıguıe bunun da nıkotının dopamın gıbı beyuı kımyasallarını ei küemesınden kdynaklanabılecegıne dıkkdt çckı yoı Ancdk Bcüfouı yapılan bu epıdemıyolojık didştumalann sıgaranm luhsal Ikistalıkların bır nedenı olduguııu kanıtlamayd yeterlı olniddıguıa depre^yonlu kışıler ve şızofreıüeıde sıgara alış kdnlıgırun çok yayqın oluşunun kışılerının kendı kendüeıını tedavı etmeye çalısmalaıınm bır sonucu ulduguna ınanıyor Alkolüderın "n 10 uıdun fdzlasının sıgara baguıüısı ol duğund da dıkkat çeken Balfour yalnızcd bunun bılc sıgara üe ı uhsal bozukluklar ardsınddkı ıstatıstıksel bagldiıtıyı açık layabıleceğıne ııidiuyoı Alkolızm ruhsal hdstauklaı sınüına gu"mekle bırlıkte otekı ruhaal bozuklukları da kor ukleyebı lıyor Sıgaıa üe ruhsal bozukluklaı aıasında nedenspl bu bag olduğuna ınansamz da ınanmasdruz da ke^uı bu sonuç ıçın başka araştırmaların yapürnası gerekıyoı Sıgdraımı t uh sal sağlıgımız uzerındekı etkısı az büe olsd, zdidiın çok bu yuk olacağı kesuı Yıne de bu konuda henuz oğrenmemız gereken çok şey vaı Sıgaıanın tek başına rulıscü hastalüda ra yol dçması pek duşunulemez Bunda çevıesel VP genetık başka etmenlerın de bu payı olsa gerek New Rcıentıst 13 Nısan Rita Urgan Nikotin bunalıma sokuyor mu? üıp.sldu onct, kışıyı sıgara ıçmeye ılcn hPi neyse bu nun bıreyı bunalıma da suı ukleyebılereqı .sonucuna vaıdı Gelgplelırn, dahakapsamh bır araştıımasonuçlan da bu ıkı sı diasmdakı bağlantıyı destekleyınre sıgaıaıun belkı de bızzat rukotının beynı otkıİPdıqı ve bunalıma yol açtıgı konu sundakı ınancı ıyıden ıyıye pekıştı Bu kapsdinlı aıaştırmalardan bır tanesı Cıncınnatı Çouık Hastanesı Tıp Merkezı uzmanlarından Elizabeth Goodman onderlığındu yapıldı Goodman bın bunalımda olmaydiı ve daha once sıgara ıçen, ya da ıçmeyen 8704 kışı den oluşan otekısı ıse cıddı bunalımda olup son bır aya dek hıç sıgara ıçmemış 694 / kışıden oluşan ıkı yenıyetme gı u bunun sağlık dtırumlaıını bıı yıl boyunca ızledı Bıı yü .c.onra bunalımlı deneklerın sıgaraya bdgımlı olma olasüıgınm ddha yuksek olmasına karşın bu davranışa yol açan en guçlu etmenın depıesyonun kpndısının deCnl daha onrekı sıgaıa ıç me deneyımı oldugunu uı taya koydu Ancak ddha da onem lısı ruh&dl açıdan sağhklı olup da draştırma suresı boyunca haftada en az bır paket sıgaıa ıçenlerın bunalıma duşmp olasılıgının sıgaıa ıçmpyenlprp kıyasla dort kat daha fazla ol once bpyınde ortaya çıkabılpcecfi goz onunde tutulducjun da duıumun ıçınden çıkılması ıyıdpn ıyıyp guçleşıyor Depıe&yonun habernsı olaıak sıgaıa ıçmp egılımını daha yakından ızlemeye başlayan başka araştırmacılaı ote kı ruhsal hastdlıklarla ılgılı verılpıı de gozden geçırmeye başladılaı fN,ımbrıdqe Unıvuibitesı Harvard Tıp Okulu'ndan Karen Lasser bır yü kadar once yaşları 15 üe 54 arasındd degışen yaklaşık 4500 kışının sıgara ıçmp alışkanlıkları ve ıuhsal saglık dururnlaııyla ılgılı aynntılı bu tapor yayımladı Bu raporda sıgara ıçpnletde daha sonra depresyon panık atak ve agorafobı olarak büınen açık yerlerde kalma korkusu gıbı uzun surelı kaygı duruınlannın ortaya çıkma ııskının çok daha yuksek olduğunu da gozler onune serdı Bıeslauda sıgara ıçenleıde panık atak durumuna ıast lamd olasıhgının sıgaıa ıçmeyenlere kayasla doıt kat uzun surelı pdnık bozuklukldrın gorulme olasılığının ıse uç kat da ha fazla oldugunu oıtaya koydu Breslau sıgaıa ıçenlerın bıraktıklarındd kaygılarının artuqı yonundekı ıddidlarmın yal 788/10