Katalog

Bebek beynî Yeni doğan bebeğin beyninjn tentfz, beyaz bir kağıda benzediğini, büyüdükçe beynini deneyimlerin şekillendirdiğini savunpn görüş giderek geçerli' liğini yitiriyor. Irçılığa, cinsel aynmcılığa, soykınmdf fanatizme, şovenizme, j zorla kısırlaştırmalara yol açar korkusuyla bugüne &ek genlerin rolünü kabu * j orla le yanaşmayanlarjsinirbilim', evr m psikolojisi, davranış genetiği dallanndaki bilimsel gelişmelerin etkisiylegenlerin önemini liavramaya başladılar. 1 i 1 1 k I ı , I « ı •ı l « 1 • •u nmın şekılleâmesırte ü jkm geçe lı kuramlar yeruden el atmce bır teıım olan "tabula rasa" den geçınlenek cinsel hyıımcüığ. n ve ırkçüıgın savunulade yazı olmayan beyaz kâgıf anlamına gel' maz bır Jıale gelmesı ıç n gereklı «lanıpulasyonlar yapüdı mektedır Ortaçağ donemmde sıkça kullanıYazısız beyaz^kâgıt kavıjamı kutsal bu: nıtekge b^rundu Bu lan bu terım' 17 Yuzyüda yaşamış Ingıîız duşunur John Locke'a aıttır Locke tabula rasa f doktrıne gons uklaı etnık gruplar kadın erkek ve ınsdnüe yerîı dogmuş bır ınsarfın beynının boş bır kâgK|a bşnı t'ılar arasuıda jtespıt edü^n tarklılıklar dogalarından degü zjedığuıı ıfade edıyprdu ' î j / j ; )«euşme farl^blıklar ındap kaynaklanıyordu Yaşam dene\ | Bu gorusun 20 Yuzyü'ın ük yansmın resmı ögreösi 'ı yımlen dogişırse kı bunhr aüenın yetıştırmes'ı egıtun medya ve sosyal odulle r msanın da degışecegıne ınanüı jiî Ime gelmesı rastlantüaria açıklanamaz, çunku aydınlkr yordu !l !j< rek<eta) gereİ: atüakı açıdan aşagı gorulen kadıh Aynca' eğer ınsc n doğası drye bır şey varsa büe beyaz ırktan olmayanlan ve Batı kultur L dışınc a toplum saldö'ganlüf berıcülrk ve onyargı gıbı olumsuz savuıunak ıçıtı bu cioktrıne dort elle saı ı) xıak z < duygulara boyun egmfimelıydı Hepsınden ote duzenlı .raküd|âr Şu tepkınijı bır nedenı ırkçüığ; i ve koşullan jyüeştırtırümıs bır ortamda ınsanlaruı bu olumsuz duyguları ogrenmesı ve uygulaması onlenebüır flaştı l L 1 1 1 Evrensel Insan kavramı ' 20 Yuzyü uı üancı yansuıda ük yarıyı eüası altına al mış büım adamlarırun buyuttugu ıdealler hakettıgı zafere eı ışti Batı demokrasüermrn polıtık ve entelektuel kesunlennde uısan ırkuıın ıslahı sosyal Daıvvmızm ırkçJık cinsel ayrımcüık kaduı ve azuüık haklannın resmı olarak ıhlalı çpbı yaklaşım ve pohtıkalar bhdonemde etkısıru yıtumeye başladı hatta yok oldu ' ' Ne var kı temız beyaz kâgıt doktrınınde çatlaklarm belırmesı de bu doneme rastlar Sınırbüun evrımpsıkolo jısı büışsel psücolojı davranış genetıgı gıbı büım dallan gelıştıkçe duşuncenın bıyolojüc bır sureç oldugu beynın evrım yasalarmdan ayrı,olarak degerlendııüemeyecegı kadın ve erkegın yakuzca boyvnlaruıdan aşagısının degıl yukarısuım da farklı oldugu ve{insanknn bubulennm psıkolojık klonlan olmadıgı fikrı yavaş yavaş yaydmaya baş ladı Bu gşlışmelerm en ıyı ornegı 'Evrensel Insan" kavramıdır Bazı antropologlar etnografü< kayıtkı ı ınccle yerek pek çok kulturde ortak unsurlar oldugunu keştettı ler Bu ortak duşunme hıssetme ve yaşama şeklı tum m sanlıgın tek(bu kabüe gıbı algılanmdsma yol açıyoı Santa Barbaıadakı Kalıfoınıya Unıversıtesı nden antropolog Donald,Brown bu ortak yapıya Evrensel Insan admıveıe rek yuzleıce harta buüerce ozellıguı her toplumda bulu nabüecegurm altını çızıyor Evrensel ınsan kavramma en ıyı ornek cinselliktir. Tum toplumlarda cınselkk 'kırlı" bır eylem olarak gorulur Gızlı olarak ıcra edüen kolayca tutkuya donuşpn gelenek \ ve yasaklarla sınırldnan dedıkodu malzemesı edılen kaskanç ofkelere malzeme oluşturan cınsellık evrensel ınsanın en ' evrensftl" ozellıgıdır Dıger taraftan cuısellü< sıruı sıstemının uısdnd bahşettıgı en yogun fızıksel hazlartian buıdır de 0 halde nıçın çehşküerle doludur9 19601) ve 1970 lı yülarda kısa bır sure kdduı ve erkekler yasaklaruı ye kısıtlamdldruı olmadıgı bu erotopya yaşadüar Nevar krbu msanlar yemek yedüderı rahatlık ve sıklıkta cınselhklerını yaşayamadılar Bunun nedenı bıyolojıktu Cınselugın bır telüıkesı bebektu: Ve bebek 3 5 küoluk sıradan bır nesne degü evımşel açıdan varlık rıederumızdır Bır kale onfeel üışkıye gudıgı zalrıan kendını yıj^ır m ay mu /'den ve \, """bogudan cmenl^r, Kuzey'de ve Batıda sosyal,merdıvenlerı ^amıken Afiıkau Amerıkalılar kuzeye goç ede'IjHarlem Renösansı"m başlatmışlardı ^yrıca uruBje njefunu kadınlaruı femınızm haıeketıru başlatarak t f ka<Hperkpk eşithgı konusunda cesur adımlar atması kadırUanK ıkjncı sınıf vataridaşlıklıktan kurtulması ıçııı onemh bu fvşa\ oluşturdu uns.ur: Çevre *AkadftrhiByeBİej»bu degışıme ayak uydururken, de çİ4 ^üklendüer Iasan bay Psıkoloji dalmda John B.Watson ve B.F. Skinner ^ıbı unlu davmnış bıluncüen yetenek ve huy gıbı kav amları tumuyle yok varsaydüaı Bunlarm yaru sua manç utku ve duygu gıbı beynın dığeı unsuılan da gerı plana tüdı Boylece Watson'ın şu unlu soylemını düe getırmesı çın uygun ortam oluştu Barıa bu: duzıne saghklı çocuk 'verın Bunlaıı benun beurledıgun bır ortamda buyuteyım Sı^e garantı verıyorum ışlerınden gelışıguzel seçtıgun bıruıı yetenek egüım ve ırksal ozaluklerınden bagunsız olarak ıstedığını şekle doktoı avukat sanatçı tuccar >ışveren Jıatta düencı,gÜDi sokabüırım, «Aritropolojıde Franz Boas gıbı büım adamları m san uklaıı ve etnık gruplar arasuıdakı farkların fızü<sel yapüaımdan degıl kulturlerınden kaynakldndığuıı soyluyor du Boas ınsan beynırun temız bu beyaz kâğıt oldugunu soylemese de Amerıkan sosyal bılımlennı yonlerıdırme mısyonunu yuklenen ogrencüerı îiji bır adım daha üerı gp turduler Bunlara goıe ınsan varlıgmın tum unsurlan kultur bağlamında açıklanmalıydı Bu ograncüerırı en unlulerınden bırı olan Alfred Kroeber ^.oyle dıyoıdu 'Kalıtsallık ve genetık ozellüdeı ınşanhk tarıhının hıçbır donemınde *on plana çıkmamıştır"'' 812/4