Katalog

Cönülden Bilime Ahmet Inam Felsefenin ayağa duşurulmesı • •• •• •• ı • Benı çok sevıp, yazılanmı dıkkatle okuyan tıtız felsefe sevdahları, benım fehefeyi ayağa duşurduğumu soylerler Onların gozunde benım yaptığım, Turkıye'de, "cıddı", hatta "bılımsel" felsefenin onunde buyuk engeller yaratmakmış Felsefe adına, bol laf salatası, tanımsız, olçusuz kaba, rastgele, boş konuşmalar ıçeren yazılarla gazete ve dergılen dolduruyor, televızyonlarda yarı alaya, bıraz sulu, ama kesınlıkle gayrı cıddı "show"larla, bu ulkenın azız evlatlarını zehırlıyormuşum Felsefe bu değılmış Felsefenin ne olduğunu anlamak hıç de kolay bır ış değılmış Çok çabuk kızıp, parlayan değerlı bır felsefea dostum benı bır panelde nasılsa on beş dakıka kızmadan dınlemıs, sonra kendını tutamamıştı "Ulan, soyledıklennde bır damla felsefe yok be1 Goren bakkal Memet Efendı mı konusuyor, felsefe profesoru mu anlamaz be' Yazık1 Çok yazık' Senın sonunu hıç de tyı gormuyorum Ahmet1 Cem Yılmaz'ı geçmıssın1" demıştı Bu tur eleştınlen hıç uzerıme almam ama, o gun kızıvermıştım ben de "El ınsaf, bu lafların altında yatan çalışmayı, emeğı, uykusuz gecelerı, felsefe tarıhınde dayandıkları temellerı sen anlamıyorsan kım anlayacak? Ne yapmaya çalıştığımı neden anlamıyorsun " Arkadasım, gulumseyerek başını sallamıştı "Artık yaşlanıyorsun, cıddı çalışmalar yapamadığın ıçın ışı palyaçoluğa vuruyorsun1" "Bu palyaço senı anlıyor, ama sen palyaçoyu anlayamıyorsun sevgılı kralım'" demıştım Soyleme bıçımıyle ıçerık arasında onemlı bağlar var Felsefede aradığım yol, bulup yuruduğum kadanyla, benı bellı bır uslupla yazmaya goturdu Uslubumla kısılığım arasında, her yazar da olduğu gıbı sıkı ılışkıler var Yaşadığım yıbı dusunmek, dusunduğum gıbı yazmak Felsefeyı yasamak Bu, alısılagelen akademık terbıyede, tembellık, kafa karışıklığı, addıyetsızlık olarak anlasılmaya uygun (Hele bır de cehaletın, dar kafalı sığ dusuncenın "post modernıst" olduğum ıltıfatları yok mu, tam evlere senlıki) Bır anlamıyla felsefenin "ayağa" duşmesı ne 1 guzeli Keşke "duşebılse" Tepemızde, ulasılamayacak bır bulut gıbı dolaşacağına, entel barlarda, kıtap kurdu, ıçı geçmış, soluk yuzlu karamsar aydın ların termınoloji bombardımanıyla ıçkılerıne meze olacağına, bızımle sokaklarda, yanıbaşımızda, ayaklarımızın yanında, yolumuzun uzerınde, duygularımızla, bedenımızle butunleşmış ("Ayaklarımla yazmak ısterım" demıştı, bır yorumla, Nıetzsche1) olabılsei Ah< Nıetzsche, okuyabılenler bıraz Quıne, Russell, Carnap da okuyabılseler, mantık dılını bılenler yureklerını bıraz sııre, bıraz Heıdegger'e, bıraz Kıerkegaard'a açabılseler Inanın kafaları karışmaz, korkmasınlar Kafaları karısacak dıye ruhlarını daraltanların duşunce yobazlıklan, ağır depresıf hallerı, sayısız takıntıları ortadan kaybolur1 Sokaktakı ınsanla felsefe ustune onun dılıyle konuşabılmek, Turkıye'de felsefenin yaratıa atılımlar yapması ıçın çok gereklı Çunku sız duşunur olarak, onunla konuşurken, onun dılını, onun gonlunu oğrenıyorsunuz Iste, evrensel boyutlarda, Batı'dakı ıkı bın beş yuz yıllık seruvenı ıçındekı felsefeye bu hammaddeyı, bu yaşamı, bu dılı ışleyerek katkıda bulunacaksınız Yol uzun Bızle değıl, bızden sonra, bırkaç kuşağın atılımlarıyla bu topraklara ozgu evrensel nıtelıkte felsefe oluşacak Felsefeyle nasıl yurunuleceğını anlamak ıçın felsefeyı ayağa duşurmek, gokten ındırmek gerek Felsefe, sığ kafalı akademısyenlere bırakılmayacak kadar cıddı bır ıştır Benim oğlum geri gelir mi? (Haftanm Gündem'ini bu hatta Vedat Çetin Aydın elimden aldı.) Benım oğlum kara kaşh, kara gozlu, yağız bır dehkanlı Ama ufak tefek bır çocuk daha Benım oğlum 22 yaşmda Içınde urtmalar esıyor bır o yandan bır bu yandan O yaşta bu fırtmalarla nasıl baş edeceğmı bılemedığmden de bocahyor sıkça Ama benım oğlum buyuk Hem de alın terıyle kazanılan bır kuruşu emek venlmeden elde edılen bm kuruşa tercıh edecek kadar Bılım msanı olmayı, bılımm tıcaretmı yaparak çokpara kazanmaya tercıh edecek kadar da temız hıp olduklarını gordukçe kanıyor yureğım Ben hep duşunuyorum Saym Bursalı Her ıle bır unıversıte uygulamasmın elbette tartışılır çok yanı vardır Ama şu noktada tartışılması gereken bu unıversıtelerın nasıl işlevsel hale geleceğı olmalıdır Orneğm her ıldekı unıversıte kendı ılı veya bolgesındekı sektorlerle ışbırlığı ve koordmasyon ıçınde çalışsa, uretımı artırmak ıçm projeler uretse, bu projelenn uygulanabılırhğı konusunda ılgılılen ıkna edıldıkten sonra projeler hayata geçınlse hem unıversıteler "bılım uretmek ve bılımm topluma yan sımasmı sağlamak" ışlevını yerıne getırmış hem ışgucu nun verımlı ve yerınde ıstıhdamı hem de kaynaklann verımlı kullammı soz konusu olabılır dıye duşunuyorum Orneğm ogrencılerını ortaoğretım kurumlarından alan unıversıtelerın duşunme ve araştırma becerılerınden yoksun bıreylerle bılım uretmesı zor olur, zaman alır Unıversıtenm ışı 45 yıl gıbı kısa surede bu oğrencılenn becenlermı gelıştırmeye zaman harcamak olmamahdır Ortaoğretım kurumîanndan ıstendık davranışlara sahıp olmuş, bellı becerılenn gelışımı en azmdan başlatümış olan oğrencılerle araştırma ve gelıştırme çalışmaları daha sağlıklı bıryapıya kavuşacaktır dıye duşunuyorum Bunun ıçm eğıtım fakultelerınm mutlaka ılk ve ortaoğretım kurumla rıyla ışbırlığı ıçınde olması, projeler uretmesı ve uygulaması gerektığını duşunuyorum Bazen yanlış duşunuyor olabıleceğımı de duşunuyorum Saym Bursalı Orneğm bu ekonomık krızle, bu sıyasal yapıyla,eğıtımoğretıme ayrılan bu kısıtlı butçeyle, olura geçıt vermyen burokrasıyle, bu durağan yapıyla bu ışler duşunulduğu kadar kolay olmayacaktır Her şeyden once sıyasal ıktıdara, değışım ve gelışımı var oluş nedenı olarak gormekten uzak sektorlere bunu anlatabılmek ve mandırabılmek çok zor olacaktır Ama bılım uretmesı beklenen kurumlar olan unıver sıtelerdekı bılım msanlannın zaten ızah ve ıkna etme becerılerınm de gelışmış olması gerekmıyor mu? Savaş sonrası Japonya'smda da trlanda'da da bu boyle olmamış mı? Dığer gelışmış ulkelerde de boyle olmuyor mu7 Ben nerede yanlış yapıyorum Saym Bursalı7 Yoksa ben çok karam sar bır ınsan mıyım7 Ama oyle olsa 9 Eylul Unıversıtesı Rektorunun, unıversıtesınde ARGE çalışmalanna 11 trılyon ayrılacağı, kabul alan yayın ortalamasmda bundan boyle verılerın çok yukarılarda olacağı, bu doğrultuda 9 Eylul Unıversıtesmm oncu unıversıte olacağı haberlen Acaba gelir mi? Benım oğlum, ulkemdekı unıversıtelerden bırınm Molekuler Bıyolojı ve Genetık Bolumu4nden me zun olup ulkesmde kendısı ıçın bır gelecek goremedığı, yuksek hedeflen ıçm uygun ortam olmadığı ıçın ayda 600 EURO karşıhğmda bır Avrupa ulkesıne yuksek lısans ıçm gı den onca akıllı msanlarımızdan bırı Başarılı olabılmek ıçın ne çocuklu ğunu ne de gençhğını bılemeden yaban ellere gıttı benım oğlum Oralarda ne yapar ne eder bılemıyorum Benım oğlum gıttı Cerı gelir mı Saym BursaiP Bazen duşunuyorum Nelerı yapabıldıkya da nelerı yapamadık onların yetışmesı ıçm dıye Anne baba olarak onları geleceğe ve hayata hazırlamak ıçm hangı ışlerı ıyı yaptık Genellıkle yapamadıklarımızm yapabıldıklenmız den çok olduğunu goruyorum Belkı de doğaldır, bıldı ğım kadarını yapabıldım ben kendı adıma Çunku baba olmayı baba olunca oğrenmeye başladım Onceden bana oğreten olmadı O nedenle ana baba okullarını onemsıyorum şımdı Aslında butun okullan onemsıyorum Oğretmen olduğumdan mı nedır? Orneğm okulun ışlevmm, bıreyı geleceğe ve hayata hazırlamak olduğunu duşunuyorum Bu ışlevm bılgı yuklemekten ıbaret olmadığını, bılgıyı analız, sentez edebılme, yorumlayabılme yanı oğrenmeyı ve duşunmeyı oğretmek olduğunu duşunuyorum Bunun ıçm ogretmen yetıştıren kurumların ışlerını çok ıyı yapmaları gerektığını, oğrencı lerını çağdaş, yaratıcı, uretken, buluşçu, evrensel değerlere saygılı bıreyler olarak yetıştırebüecek nıtelıkte oğretmenler yetıştırmesı gerektığını duşunuyorum Üniversitelerimiz ne kadar işlevsel Ben hep duşunuyorum saym Bursalı Ulkemdekı unı versıtelenn bırkaçının dışındakılerın ışlevsız olduğunu duşunuyorum Bunu duşunurken yureğım kanıyor Yure ğım, unıversıtelenmızın kabul edılen bılımsel yayın sayısının dunya ortalamasmda çok aşağılarda olduğunu gordukçe kanıyor Yureğım, ulkemdekı bılım adamlannm, mevcut yaymlardan derlemelerı ve aşırmaları bılımsel makale dıye sunduklannı duydukça kanıyor Unıversıte den mezun olanlarm çoğunun yaratıcüık ve uretkenhkten uzak, kendı ayakları uzerınde durmaktan bıle acız olduklarını, unıversıtelerın AR,GE çalışmalarındakı kısırlığı, bılım camıasımn saygm olması beklenen msanlarınm buyuk çoğunluğunun kuçucuk kışısel ve sıyasal çıkar hesaplan peşınde olduklarını, bunun ıçın bırakm bırbırlermı, kendılermı aşan az sayıdakı oğrencılermın bıle ayaklarına çelme takacak kadar kaprıslı ve etık dışı davranışlara sa benı bu kadar mutlu eder mıydı? Bu arada kutluyorum 9 Eylul Unıversıtesı çahşanlarmı da. Ne zaman bıtecek? Ben ulkemı, ulkemm msanlannı ve oğlumu çok sevıyorum Saym Bursalı. Istıyordum kı oğlum ve onun gıbı nıce değerlı çocuklanmız ulkemde değer gorsun, ulkemın değerlerme değer katsm Ama benım oğlum da gıttı. Cuzel olanm, ıyı olanın alıp başmı gıtmesı ne zaman bıtecek? Çekıp gıden değerlenmıze donup bakmamaktan ne zaman vazgeçeceğız? Ben o gunlerı gorecek mıyım Saym Bursalu Vedat Çetin Aydın [email protected] obuısalı@cumhurıyet com tr CBT Internet adresı Cumhuriyet BİLİMTEKNİK • No 812 12 Elam 2002* Imtıyaz sahıbı Yedı Mayıs Haber Ajangı Basın ve Yayıncılık A Ş adına tlhan Selçuk . Yayın Damşmanı Orhan Bursalı • Sorunüu Müdur Mehmet Sucu Gorsel Yonetmen Tules Hasdemir • Baskı: Sabah Yayıncılık A Ş Idare Merkezi ve Yazışma adresi: Turk Ocağı Cad No 39/41 Cağaloğlu, 34334 lstanbul Tel (212) 812 03 06 • Faks 0212513 86 95 Reklam Publi Medıa 812/B