Katalog

Uçak pencereleri niye küçüktür? Soru Uçak pencerelen neden oyle kuçuk olur ve neden ınsanlann ınış pısüru gorebılmelen ıçm ıh buklum olmalannı gerektırecek bıçımde goz hızasının altına yer7 leştınhrler Yarut Uçak tasarımıyla ılgılı çok şey de oldugu gıbı çeşıtlı bolumlerın nasıl duzenlenecegıne aıt son karara bır dızı anlaşma ve uzlaşma sonucunda varılır Uçak ta hıç pencere olmasaydı hıç kuşkusuz tasarımcının sırtından da buyuk bır yuk kalkmış olacaktı Gelqelelım gunumuzde buyuk bır çogunluk pcncererun uçagın kaçmılmaz bır parçası oldugunu savunu yor Pencere gunumuzde de uçak tasan mının vazgeçılmez bır unsuru olmasına karşın, boyutları oldum olası kuçuk tutulmuştur Genellıkle 33 santımetre yuksek lıkte olan uçak penceıeleıı uç katmandan oluşmaktadır Bu katmanlardan ıkısı basın ca dayanıklı camdan oluşur En ıçte yer alan uçuncu katman ıse yolculann otekı katmanlara zarar vermesını engelleyecek bıçımde tasarlanmıştır Bu uç cam katmara açümayacak bır bıçımde uçagm pencere bolmesıne yerleştırılmıştıı Pencerelere yerleştırılen bu malzemeleı son derece pahalı olduklan ıçm uçaga bellı bır agırlık da verırler Pencerelerden kaynaklanan bu ek agırlık uçagın taşıyabılecegı yolcu sayısının ve yukun azaltılmdsınd bu dd do laylı olarak elde edılecek gelırın duşmesı ne neden olur Uçak camları bakım sorununu da beraberınde getırır Bu tur camlar kolayca çızılıp kırüabüdıklerı gıbı kabınden hava nın sızmasına da neden olabılırler Dahası bugu ve buzlanmadan da kolayca etkıle nırler Perıcerelerm konumu uçagm tıpme baglı olarak degışse de tasarımcüar genellıkle bunlaıı goz hızasının bıraz altına yeıleştırmeye ozen gosteıııler Uçak yer de ıken bu duzey çok alçak gıbı gorunse bıle uçuş sırasında daha genış bır goruş alanı sagiar Camlar daha yukarıya yerleş tırılecek olsa gurıeş ışınlarının sureklı gozu alması gıbı bır sorun yaşanırdı 0 zaman yolcular panjuru ındırmek zorunda kala caklardı Soru Varsayahm h (aksı takdırde annem çılgma donerdı), erkek kardeşım heryanı muhurlenmış bır odaya kapatsaydım, hem kardeşım hem de sevgılı çıçeklenmın yaşamlannı surdurebümelen ıçm gerekh oksıjen ve karbon dıoksıt dengesını sağlaya7 cak bıthsel yaşam mıktan nc olurdu Yanıt Konuyu basıtleştırmek ıçuı kardeşınızın yemeğını hava geçırmeyen bır bolmeden verebılırsınız O zaman bıtkıler yalnızca kardeşınızın oksıjen gereksınımmı karşılamak zorunda kalırlar Kardeşınız tum zamanmı yemek yıyerek geçıyorsa gunde yaklaşık 350 lıtre oksıjene gerek duyar Bu mıktar 5 üe 20 metrekarelık bır alanı kaplayan bırçok bıtkının yeterlı guneş ışıgı alması dunımunda urettıgı mıktardır Şeker kamışı gıbı, en uretken tur olan ' C4 bıtkılerını" kullanarak gereklı alanın boyutlan 2,5 metrekareye ındırüebılır Kardeşınız solunum yoluyla gunde 350 lıtre karbon dıoksıt uretecektır Bu mıktar da bıtkılerınızın gunde 430 gramlık bır artış saglayarak buyumelerıne olanak tanıyacaktır Şımdı kafanızı bıraz bulandıralım Bitkilerle yaşamak için ne tcadar oksijen olmalı? Ceometrik sözmetik Arıtmetık ışlemlerde rakamların harflerle degıştırümesıyle oluşturulan sozcuklu bulmacalara bır ornek venyoruz HACtM = (3/4)x Pİ x R 3 Sonı: Bu sozmeükte hangı harf hangı rakamlan sımgelıyor? Hazırlayan: Necah Buyukdura 632. "Eight'i oluşturan sayılar" sorusunun çözümü ve kazanan okurlarımız H EIGHT= 10538 . • Gungor Bıngol Istanbul, Ozcan Turkmen Kuzguncuk, Utku Fırat Izmır, Buket Necla Atmalıoglu Istanbul, Bahattın Ozcan Balıkesır, Gurkan Erdoğan Istanbul, Zeynep Tosuner Istanbul, Erdal Arslan Ankara Yaşar Bulut Izmır, Aysu Sagır Bursa, Rıdvan Bozkurt Ankara, Zeynep AnkanIzmır, Gonul Alan Bursa, Bulent Yogurtçu, Ozlem Bacaksız Istanbul, Balamır Ozsule Bursa Sertaç Ozen Hatay, Yucel Gun Denızlı, Enıs Keskın Balıkesır, Emıne Muzaç Konya uyurular Ikı yüda bır duzenlenen Turkıye Madencilik Kongresı ve Sergısı'nın on alüncısı 1518 Hazıran 1999 tarıhlerı arasmda Ankara'da Mülı Kutuphane Salonlan'nda gerçekleştı rılecek Kongrede madencilik büım ve teknolojısındekı en son gelışmelerın genış ke sımlere aktarılması madencilik sektorunun sorunlarınm ulke kalkınmasındakı onemı nın vurgulanması amaçlanıyor Kongreye bu yıl yaklaşık 750 yerlı ve 100 yabancı delegenm katüımı beklenmekte Kongre kapsamında 60 adet bıldırmın tartışüması planlandı Kongre kapsamında duzenlenen ve madencilik sektorune yonelık tek ıhtısas sergısı nıtelıgını taşıyan 'Madencilik Sergısfne ıse, madencilik sektorune gırdı ureten sana yının ulaştıgı duzeyı yansıtan, uretıcılerı, muhendıslık ve danışmanlık hızmetı veren kuruluşları, pazarlama firmalarını unıversıte de kullanıcüan bır araya getıren bır plat form olarak kongre suresmce açık olacak Madencilik Koncrresi Astronomi etkinlikleri Eger gereklı guneş ışıgının % 10'u pencereden ve yapay ışıklardan saglanıyorsa, o zaman gereklı yeşıl bıtkı alanını 10 üe çarpmanız gerekar Işıklar gece sonduru luyorsa o zaman alanı ıkı katına çıkarın Bu alan kış rnevsımınde daha da buyuk olur Bıtkıler gunduzlerı gece soluduklarından ddha hızlı fotosentez yaparlar Bu nedenle bıtküerın gece tukettıklerı oksıjen mıkta rını goz ardı edebılırsınız Eger kardeşınızı beslemeye nıyetı nız yoksa ve yaşammı bıüalerı yıyerek surdurecegmı umıt edıyorsanız unutma yın Ja bır bıtkının bıreşım oluşturdugu maddenın buyuk bır bolumu smdırıle mez Bu nedenle alanı bır kez daha ıkı katma çıkarmak zoı undasınız Bıtkıleım yenmeyen bolumlerı aıtı kardeşmızm dışkısının ayrıştııüması ya dd karbon dıoksıdm yanarak yenıden karbo na donuşmesı gerekır Oyle oyunca kar deşınız lyı egıtılmış bır bıtkıbılırnn ıse yaşamın surdurulmesı ıçın gereklı bıyo kurenırı bitkilerle dolu yaklaşık ?0 metre karelık bır alan olması gerekıyoı IU Fen Fakultesı Amator Astronomlar Kulubu halka astronomıyı tanıtmak, bu büım dalmdakı guncel bügıyı meraklüara sunmak amacıyla kuruldu Kulup bu yü Mayıs Ayı Etkinlikleri nı 24 28 Mayıs tanhlen arasında, IU Fen Fakultesı Astronomi ve Uzay Bılımlerı Bolumu'nun IU Merkez Bahçesı ıçındekı bınalannda duzenleyecek Prog ramda semınerler gozlemler, tartışmalar, sohbetler var Konferauslar arasmda Guneş tutulması, yüdızlarm evrımı, astrolojı, uzay araştırmaları, galaksüer, dunya dışı zekı yaratıklar arayışı, yenı gezegen arayışları, kozmolojı konulan yer alıyor Ayhan O. Çavdar ödül aldı 27 Nısan 1 Mayıs 1999 tarıhlerı arasmda Antalya'da (Belek) yapılon XEH. Ulusal Kanser (Onkoloji) Kongresi'nde Turk Onkolojı Toplulugu tarafından 21 yuzyüa gırerken Turkıye'de onkolojının kurulması ve gelışmesmde gosterdıklerı emek, çaba ve ozverıden dolayı TUBA Başkanı Prof Dr Ayhan O. Çavdar üe bırlıkte 6 büım m sanma Hizmet Ödülü verıldı Odul dldn dıger bıkm msdnldrımızm ısımlerı aşagıda verılmıştır Prof Dr Dmçer Fırat (Medıkal Onkolojı) Prof Dr Namık Çevık (Pedıatrık Onkolojı) Prof Dr Reha Uzel (Radyoterapı) Prof Dr Nejat Büge (Radyoteıapı) Dr Alı Haydaı Taşpmar Evrim üzerine konferans Boğazıçı Unıversıtesı Kuzey Kampusde MDS Konferans Salonunda fızık bolumu ogretım uyesı tbrahim Semiz evrım uzerıne bır konferans verecektır B Büım U Kulııbunun duzenledıgı konferansta evrım kuramına yoneltüen eleştırüer de ele 634/23