Katalog

Leakey ailesi: İnsanbilimlerine yeni yön verdi V. Louis, Mary ve Richard olmasaydı, nasıl evrim geçirdiğimiz hâlâ bütünüyle bır sır olarak kalabiHrdi. Louıs Leakey'nın Airıka hevesı ve ılk ınsanı bulma ıstegı bulaşıcıydı Konferans salonlarmda oyle bır ses tonuyla konuşuyordu kı, tum ınsanlar konunun yalnızca kendılerme anlatüdığı ızlenımme kapılıyorlardı Onun ardülan adeta bır mezhep olusturmuştu Ona yurekter^bagh olan ve karızmasından etkılenen bır çok ınsan, onu memnun edebılmek ıçın onun ızınden yurumek ıstıyorlardı Leakey'nın, antropolojı konusunda sozu geçen bır aılenın reısı olması da bu yuzden pek şaşırtıcı degü Hıç bır aıle, herhangı bır büımsel alanda Leakey'ler kadar etkın olamadı Louis, eşı Mary ve çocuklan Richard yalnızca ınsanın kokenlenyle ılgılı duşuncelerımızı degıştıren onemli keşıfler yapmakla kalmadı, kendılerınden sonra gelen yenı nesıl araştırmacılara da ılham kaynagı oldu Naııobı'ye 1970 yılında ılk gıdışımı keyıfle hatırlarım Louıs benı ınsan evrımının taç mucevherlerının, fosıllerın bulundugu bır odayadavetettı Herfosıl sankı ayrı bır destansı rolu ustlen mıstı Işteburadaydı, tutkulannı, bılgısını ve sezgılerını yenı bır dısıplınle paylaşan buyuk usta O, her zaman comert, açık yureklı, ınsanlara destek olan, kendı gıbı geçmışı yorumlayıp onun çalışma bıçımını benımseyecek yenı kışıler bulmaya çalışan bır ınsandı Ingılız mısyonerlerın yaşadıgı Kenyada dogan Louıs, kabılenın ılerı gelenlerı tarafından yerlı Kıkuyu toplumuna kabul edıldı Gençlıgınde maceracı, yakışıklı romantık bır Afrıkalıydı Cambndge ten yenı mezun olan Louıs, Darvvın'ın, "Insanoglunun anayurdu Afrıkd'dır" kuramını kanıtlamak ıçın yola koyuldu Aynca gerçek ınsanın, ya nı Homo'nun, kokenınm çok eskıye dayandıgı mancına kanıtlar bulmak ıstıyordu 1933 yüında, Louıs 20 yaşındakı Mary Nıcol ıle tanıştı Louıs ve Mary bırlıktelığırun, guçlu bır takım oluşturacagı daha en başından bellıydı Louıs'ın, kalabalıga kanşmayı seven, çekıcı, sıradışı dogasının yanında, Mary tutuk, çekıngen, topluluktan uzak duran, kendı deyışıyle pek de ınsanlara duşkun olmayan bınydı Mary herhangı bır sonuca varmadan once bılımsel kanıtları dıkkatlıce degerlendınrdı Dıger yanda, Louıs, bır sonuca varırken pek de ınce eleyıp sık dokumazdı Tıtız yaklaşımı, dıkkatını bır noktaya odaklayabılmesı ve gayretlı olması, Mary'nrn Afrıka pre hıstoryasına yenı standartlar getırmesıne neden oldu Mary'nın, Oldavai Gorge'da buldugu Zmjanthropus kafatası tum dunyanın dıkkatını çektı ve Leakey'ı herkesın büdığı bır ısrm yaptı Bu buluş uzerıne, Loms ve Mary farklı dısıplınlerden olan uzmanlan Olduvaı'de çalısmaya yonelttı Bu da, paleoantropolojı büımının dogmasına neden oldu Onlarca yü Leakey'ler kendı başlarına, çok kısıtlı bır butçeyle çahştıktan sonra, National Geographic Society nıhayet onlan desteklemeyı kabul ettı Zmjantrophusbaşansmdan sonra, Louıs, Mary'nın arazısı halıne gelen Olduvaıye gıderek daha az zaman harcamaya başladı Bundan sonrakı 25 yü boyunca Mary, çalışanlanyla, kopeklerıyle ve seçkın zıyaretçılerıyle burada yaşadı Louıs, oldugu 1972 yüına dek, burayı ara sıra zıyaret ettı, ama zamanının çogunu, dunyanın dort bır yanında konferanslar vererek ve gıderek artan araşnrma projelenne kaynak aramakla geçırdı Bunlardan en kayda deger olanlar, ınsansı maymunlarla ügılı başlattıgı araştırmalardır Jane Goodall ın şempanzelen, Dian Fossey'nın gorıllerı Blrute Galdika nın orangutanları Büyük keşif 1978 yılında Mary, hayatının en buyuk keşfını gerçekleştırdı Tbnzanya'dakı Laetolı adlı bır kazı alanını yenıden araşürmaya başlayan ekıbı, volkanık kuller ıçınde korunmuş ınsan ayak ızlerı buldu Oysa 40 yü once, Louıs aletlerın bulunmadıgı bır yerde ınsansüann olamayacagmı soylemıştı(l) Çu 3 6 mılyon yü oncesme kısa bır bakıştı Keşke Louıs bunu gorebüseydı Laetolı'de bulunan ınsansı fosülerı uzerınde yapüan detaylı büımsel araştırmalar, bunlann yenı tur ınsansüara aıt oldugunu onayladı Bu yenı tur, Etıyopya, Hadar'da 4 yü once buldugum 3 2 müyon yüındakı Lucy adlı ıskeletle ta nımlaruyor Bulgulanmı, 1978 Mayıs'ında, Isveç'tekı Nobel sempozyumunda sunarken, Mary' de Australopıthecus afarensıs adlı yenı turu tarumlayan makalenın yazarlanndan bırı olmayı kabul etmıştı Bundan bırkaç ay soniB, makale basüdıgında, bana telgraf çekeıek ısmının çücartümasını ıstedı Ben de dedıgını yaptım Louıs gıbı o da AustraSopıthecus'un atalanmızdan bırı olduguna ınanmıyordu Louıs ve Mary nın ogullan Rıchard'la ük kez, 1970 yılının soguk ve ruzgârh bır akşamustu Crucago Unıversıtesı'nde tanıştüc Turkana Golu'yle dgüı yenı bulguldrı uzerıne bır sunumu daha yenı bıtırmıştı Ona, seneye Naırobı'de olabüecegımı ve heyecan verıcı yenı fosüleı ını gormek ıstedıgımı soyledım Safarı ışındekı hevesı sona erdıgı zaman, anne ve babasının ızınden gıtmeye karar verdı Onda da "Leakey şansı" var gıbı gorunuyordu ve paleoantropolojının şohretlerınden bırı olma yolundaydı Richard, Naırobı'dekı ılk karşüaşmamızda bazı kayda deger orneklerle gozlerımı kamaştırdı Etıyopya'nın 634/18