Katalog

amamlamyor nn varlıgını karutlamakla kalmıyor, aynı zamanda ınsan evrımınm bılınmeyen yonlenne de ışık tutuyor Modem ınsanın gelışımını hazırlayan degışıklıkler neydı? Bu degışıklıkler ne zaman meydana geldı? Ve nıçın? Bu tur so ruların ıçmde yaratı en karmaşık olanı ıse şu evnm geçırmeye devam edıyor muyuz, yoksa Homo Sapıen'ler (akıUı adamlar) evrımı ge çeısız, artık kullarulmayan ıçı boşaltılmış bır kavram halıne mı getırdüer'' Bu sorulann tumunu yanıtlamak şu anda mumkun degü Ancak uzmanlar evnm tarıhımızdekı en onemlı donum noktalannı sapta mayı başardılar Bunlardan ükı yanı ıka ayak uzenne dıkümemız 6 ıle 4 mılyon yıl once ın sansı maymunlardan ayrıldıgımız donemlerde gerçekleştı Ikıncısı, yanı alet yapmayı keşfet memız ve et yemeye başlamamız 2 5 mılyon yıl oncesıne rastlar Uçuncusu 2 ıle 1 mılyon yü once, beynımızın buyumesı ve ılk atalanmızın Afnka'da boy gostermesıdır Sonuncu su, onlarca bın yıl once beyrun soyut kavramlara yonelmesı sanat, muzık, dıl gıbı ınsanı gezegenımızın en guçlusu halıne gehren dı ger zıhınsel yeteneklerın ortaya çıkmasıdır adamlannın ılk atalanmız hakkında soyleyecegı şeyler, yalnızca ortaya çıktıklan zaman ıle kısıtlıydı Molekuler bıyologlar ınsan ve şempanze DNA'lan arasmdakı farkı hesapladüar ve zaman ıçındekı genetık degışımın hızının ortalamasını aldılar Genye dogru hesaplama yoluyla, buyuk insansı maymunun ve insansı turun 6 ıle 4 mılyon yıl once ortak bır atadan geldıgı saptandı Ancak bu senaryoyu destek leyecek herhangı bır fosıl daha ele geçırılmemıştı Bılınen en eskı insansı tur, "Australopıt hecus afarensısAfar maymunu", 3 6 mılyon yıl oncesıne dayanmaktadır Ethıopıa'nın çorak Afar Uçgenı'nde 1974 yılında bulunan Lucy bunlann en unlusu Lucy'nın 3 2 mılyon yaşında oldugu sanüıyor 1994 ve 1995 yıllannda Ethıopıa ve Kenya'da çalışmalannı surduren etoplerın herbırı insansı ture ılışkın üa ornek bulduklannı açıkladılar Bu ıkı keşıf de 4 mılyon yıl barıyennı aşıyordu 4 4 mılyon yaşındakı ılk ornek, uluslararası bır ekıp taranndan Ethıopıa'nın Mıdd le Awash bolgesınde gun ışığına çıkartıldı Bu bolge Lucy'nın bulundugu bolgenın 80 kılo metre guneyınde ıdı Bılım adamlannın buldugu kemık ve dısler 17 farklı kısıye aıttı Bunldnn yaşlannı hesaplayan bılım adamlan hepsının şempan ze ıle ınsan karışımı ozellıkler taşıdıklannı ancak temelde A afarensıs'ten daha ılkel olduk İnsansı maymunlardan kopma Bundan beş yıl oncesıne kadar bılım lanru ortaya çıkarttı Daha kuçuk azıdışlen, daha buyuk kopekdıslerı, daha ınce dıs mınesı bu yaraüklarm meyve ve sebze ıle beslendıklerını gosterıyor Keşıf grubunda yer alan Berkeley Cahfornıa Unıversıtesı'nden paleontolog Tim Whito, "Yenı turler, Australopıthecıne'den çok insansı maymuna benzıyor ve dığer insansı turlerden çok farklı" dıyor Bu yenı fosıller, Lucy'nın bır kolu olan Australopıthecus aılesı"ne dahıl edılemeyecek kadar farklı ozellıklere sahıp Bılım adam ları bu yenı ture "Ardıpıthecus ramıdus" (yerel Afar dılınde ardı yer veya zemın anlamında kullanılmaktadır, ramıd ıse kok anlamına gelmektedır) VVhıte ve ekıbı, daha pek çok ramı dus fosılı çıkarttilar, ancak kemıkler uzenndekı mceleme bıtmeden bu yenı tur hakkında herhangı açıklamada bulunmaktan kaçınıyorlar VVhıte ıle aynı ekapte gorev alan Berhane JUfmr, "Sonuçta açıklayacagımız bılgüenn beklemeye değdıgını goreceksmız dıyor Aynı ekıpten ogrencı Yohanneı HaileSelassie'nın buldugu kısmı ıskelet çok onemlı bılgıler ıçerıyor Kafatasının arka kısmı buyuk olçude ezılmesıne karşın, bu yenı turun australopıthecınes ve A afarensıs'ten daha kuçuk bır beyne sahıp oldugu goruldu Iskelet uzenndekı çalışmalarda ozellıkle Ardıpıthecus'un nasıl dolaştıgı konusuna oncelık verüdı, çunku paleoantropologlar atalanmızı insansı mayınunddn ayıran en onemlı degışımın ıkı ayak uzerınde durmalan ve yurumelerı oldu <}una ınanıyor Genel kanıya gore doğu ve guney Afnka'dakı sık ormanlar, ıklım degışıkhgı sonucu açık dldnlar halıne gelınce dtalanmız ıkı ayak uzerınde dıkılerek pek çok avantaj el de ettıler Oncelıkle ufku daha ıyı ızleyerek duşmanlanna karşı ustunluk kazandılar Bu nun yanı sıra vucut alanlannı guneşe gore kuçulttuklen ıçın sıcaktan daha ıyı korunmuş oldular Ayrıcd yıyecek toplamak ve taşımak ıçın ellennı boşaltarak uzun surelı yıyecek depola ma örsatıru yakaladılar Ancak bu fıbrler bu son bulgulann ışıgı altında pek geçerlı gorunmuyor, çunku VVhıte ve ekıbı Aramıs koyunun yakınlannda surduk lerı ıncelemelerde, A ramıdus un yaşadıgı donemlerde bolgenın sık ağaçlarla kaplı oldugu nu gorduler A ramıdus ıkı ayagı uzenne dıkılmemış olsa bıle ondan sonra bulunan insansı turlere aıt fossüler ıkı ayak uzerınde yurume teonsını dogruluyor Aramıdus'un bulunma sından bır yıl sonra Kenya Ulusdl Muzesı'nden Meave Leakey ve Pennsylvanıa State Unıver sıtesı rıden Alan Walker başkanlığındakı ekıbın Kenya Turkana Golu yakmlannda bulduk ları fosıllenn 4 2 mılyon yaşında oldugu ılerı goruldu Bu fosıller pek çok açıdan A afaren sıs'e benzernekle bırhkte daha ılkeldı Leakey ve VValker bu yenı ture anamensıs' adını ver dıler (anam Turkana dılınde gol anlamına gelmektedır) Kemıklerın ıncelenmesı sonucu anamensıs ın bır sonrakı ıkı ayaklı ınsansı turden 500 000 yıl once ıkı ayagı uzerınde yuru duğu anlaşıldı Ancak bu yaratıklarm ıkı ayak uzerınde yurumelerı modern anlamda alıştı gımız şeküde degıldı Leakey bu konuyu şoyle açıklıyor "Bunlar bızım gıbı dık yurumuyor lardı Bır kere bacaklan bızden kısaydı Yurume şekıllennı bugun tarıf etmemız mumkun degü çunku bugun hıçbır yarank boyle yurumuyor ' Pekı A ramıdus ve A anamensıs'ın ınsa nın evrımı açı sından konumu ne dır? Leakey, A anamensıs'ın A afarensıs'm dog rudan atası olduguna ınanıyor Bu da A anamensıs'ın ınsanın doğrudan atası oldugu anlamına gelıyor Atalanmız soz konusu oldugunda bugun ortaya pek çok Modern Insan tur çıkıyor VVhıte, araştırma ekıbının 5 5 mılyon yaşında bır fosıl buldugunu ancak bulguldr kesınleşınceye kadar açıklama yapmak ıstemedıgını bıldırıyor Ekıp bu fosılın australopıthecınes'e benzedıgı ancak daha ükel oldugunu açıklamakla yetınıyor En eski insanlar Australopıthecuıe'ler 2 mılyon yülık geçmışlen ıle evnmın en başanlı orneklennden bırıdır Ancak do^a her zaman her şeyın daha ıyısını oluşmaya endekslı oldugu ıçın en başdnlı tur bıle yerını dalıa ıyısıne bırakmak zorunda kalır Bundan 3 ıle 1 9 mılyon yıl once Australopıthecus'un farklı kollan Afnka'nm dogu ve guney bolgelerınde boy gostermeye başladı Bunlara A afrıcanus A aethıopıcus, A robustus ve A boıseı adı venldı (lşlerı bıraz daha ıçınden çıkılmaz hale getırmek ıçın bu uçunun Paranthropus turune aıt oldugu fıkrı ortaya atıldı) Ancak bu turlenn nasıl ortaya çıktıgı, aralanndakı ılışkının turu ve nasıl evnm geçırdıklen konusu henuz net değıl Fosıl kayıtları pek çok soru ışareü ıle dolu oldugu gıbı, dogu Afnka'dato ınsansı turlenn guney Afnka'da boy gostermemesı veya bunun tam tersı kafalan kanştırmaya yetıyor Ancak guney Afrı ka'da Sterkfonteın Mağarası'nda bulunan çok ıyı korunmuş bır ıskelet butun bunlaıı degıştırebüır 3 3 mılyon yaşındd oldugu tahmın edılen ıskelet A afarensıs'e aıt olabılır Ancak ıskelet henuz topraktan tumuyle çıkartılamadıgı ıçın bunun bılınen bır ture mı, yoksa hıç bılınmeyen bır ture mı aıt oldugu konusunda kımse net bır şey soyleyemıyor Insdndan oncela turlenn arasındakı evrımsel ılışkı ne olursa olsun, paleoantropologlar çok onemlı ıkıncı bır degışıme dıkkat çekı yorlar Lucy'nın torunldnndan bırı, yenı bır yaratıgın oluşumund 7emm hazırlamış oluyor Buna 'Homo' adıverılıyoı Ancak Austıalopıt hecus'un bılınen hıçbır turu Homo nun anato 654/13 yıl2.3 mllyon yıl ısı, Etlyopya \.robustus'un atası nülüyor. Klchard lblnln bulduğu jslle "Slyah 'ı verlldi. 2.5 mllyon yıl Bourl, Etlyopya En son tesplt edllen Insansı tür. Taştan yapılmış aletlerl kullanan ve et ylyen Ilk tür 2.3 mllyon yıl1.4 mllyon Olduvai Vadlsl, Tanzanya Leakey eklblnln bulduğu Ilk İnsansı. Büyük azıdlşleH nedenlyte bu kafatasına "Fmdıkkıran" adı vtrlldl. 1 t, İspanya ı Ile modern ortak atası. Fosile Im tartısma 200,000 30,000'dan büyük Neander Vadlsl, Almanya H.saplen'ler Ile aynı zamana rastlar. 600,000 yıl önceslne dayanan türe bazı durumlarda H.heldelbergensis adı verilmektedlr. Bilinen en eski fosll 100,000 yıl önceslne dayanmaktadır. 1 mllyon ve 100,000 yıl arasında Afrlka kökenll dlğer foslller, büyük bir olasılıkla modern Insanın atalannı oluşturuyordu.