Katalog

ÜNYASI ıluyop yöntem artık yeterlı değıl Büyuk Set Resıfı yakınlarındakı her turden balrk yavrulann akıntıya karşı yu zerek resıfe yaklaşıyorlar Yavrular ayın hılal olduğu donemlerde, bır başka deyışle, ayın en pariak gecelerınde resıfe akın edıyoriar, kısa bır sure sonra da resıfın kenarlarındakı sıcak bolgelere kumelenıyoriardı Kurtçuk aşamasındakı balıkların yete neklı bırer yüzucu oldukları ve bır resıfın yennı uzaktan belırieyebıldıklerı gün gıbı ortada Ancak asıl sorun bunu nasıl başardıkları, neler duy dukları ve ne denlı uzaktan duydukları Araştırmalar kurtçukların akıntılara ya da ruzgârlann surukledığı dalgalara bağlı olmadıklarmı ortaya koyuyor Leıs'ın kurtçuklarının resıften uzaklaşmalan Guneş ya da Dunya'nın manyetık alanına dayalı bir yön belirleme yetısını akla getırıyor Görme duyusunun da burada soz konusu bıle edı'pmeyeceğı behrtıh /or GürüKü ve koku O zaman genye ıkı olasılık kalıyor Balık ya bır sese ya da bır kokuya doğru gıdı yor Balık sudakı kımyasalları belırleme ozellığıne sahıp tır örneğın, kımı balık turlerı kendılerını koruyan buyuklerını karanlıkta koku yoluyla bulurlar Ne var kı, soz konusu durumlar bır ıkı metrelık uzaklıklar ıçın geçerlıdır Oahası, Buyuk Set Resıfı'nın kanşık sulannda resıfın ko îk yapılmaktaydı Yapılacak tek şey un hangı yone gıttığını belırlemektı ıu oğrendıkten sonra balıklarla ılgılı ı de beraberınde gelırdı Ne var kı bu kusu öylesıne genış bır alana yayılmıştır kı, bu kokunun bellı bır resıfın bulunmasına yardımcı olması duşunulemez O zaman koku olasılığını bır yana atmak gerekıyor Kurtçuk aşamasındakı balıkların ışıtsel guçlerı konusunda hemen hemen hıçbır şey bılınmemekle bırlıkte, resıflerın çok gurultulu yerler olduğu bır gerçek Kıyıya vuran dalgaların mercanlara çarpması olağanustu çarpıcılıkta bır olaydır öte yandan, mercan kayahklarının ıçınde yuzeydekı dalgaları kamçılayan ruzgârın çıkarttığı ses mercan avcılannın gurultusunu bıle bastıracak guçtedır Ne var kı, resıflerde yaşayan canlıların çogu da gurultucudur Denız kestanelerı ve papağan balıkları mercanlıklar arasında dolanırlarken, ortalık surtunmeden kaynaklanan seslerle çınlar Balıklar çenelerını gıcırdatarak, ya da kımı kaslarıyla yuzgeçlerıne vurarak da kendılerıne ozgu bır muzık yaratırlar Ancak bunların en muhteşemı belkı de "gece korosıTdur Denızle ılgılenen bılım adamları bu tur koroya tropıkal sular da tanık oldular Leıs'a gore bu tur bır koro, bılım adamlarının tutmaya çalışıp da bunu bır turlu başaramadıkları balıklardan kaynaklanıyor Koronun yoğunluğu yaz aylarında, gecelerı ve ayın hılal donemınde doruğa ulaşıyor Bu donemlerın uçu de kurtçukların resıflere doluştukları donemler Şımdı en can alıcı soru, kurtçukların gelışmelerının hangı evresınde yazgılarını denetım altına almaya başladıkları Bu durum yuzme yeteneklennın ne denlı hız lı gelıştığıyle yakından ılıntılı Leıs'ın elde ettığı bulgular çoğu balık turlerının enınde sonunda ulaştıkları yuzme hızının yarısına kurtçuk aşamasının ortalarında sa hıp olduklarını gosterıyor Stobutzkı ıse, daha öncekı aşamaları da ınceleme olanağı bulunsa, bunların o dönemde bıle tumuyle edılgen olmadıklarına tanık ola bıleceğımıze ınanıyor Yavru balıkların ınsanı hayrete duşuren yeteneklerı, gerek dırımbılım uzmanları gerekse mercan kayahklarının korunmasından sorumlu olan gorevlıler ıçın buyuk bır onem taşıyor Bulgular kurtçukların kaçınılmaz olarak doğdukları yerlerden uzaklara suruklendıklerı kavramını yerle bır edıyor Kımı yavru balıklar suyun de vınımıne karşı koyabılıyor ve doğdukları resıflere yakın bır yerlerde barınabılıyor Soyutlanmış okyanus resıflerınde yavruların yuvadan fazla uzaklaşmamaları buyuk bır onem taşıyor Çunku aksı takdır de her yıl doğan yavruların buyuk bır bolumu yok oluyor Bu durum çevresınde çok sayıda başka resıf olana Buyuk Set Resıfı'nde yaşayan balıklar açısından çok onemlı olmayabılır Oradakı kurtçuklar çok uzaklaşmamak konusunda sahıp oldukları yeteneklerden yararlanabılırler, ya da kıyıya yakın sığ mercan kayalığının dışına çıkabılırler Dı şarıya çıkanlar, çok kışının sandığı gıbı yuzlerce kılometre değıl de, yırmı otuz bın kılometre yol alabılırler Bır olasılıkla bellı resıflerı bırbırıne bağlayan belırlı "otoyollar" olabılır Kaynak: New Scıentıst, 13 eylul Rıta Urgan Sıcak nokta: Mercan kayalıklann arkasına yerleştiril&n tuzaklara çok sayıda larva geltyor. Ve burada hızlan, hareketlilikleri izleniyor. 5537