Katalog

TIP BİLİM VE TEKNOLOJİ DÜNYASINDAN YENİLİKLER Meme kanserinin tanısmda yeni bir yöntem: Cumali Aktolun* Yeni urunler Meme Sintigrafisi eme kanseri ortalama her 10 kadından birinde görülmektedir. Erken tanı konulduğunda tedavi şansı yüksek bir hastalıktır. Tanı için halen mammografi ve daha az yaygın olarak da ultrasonografı kullanılmaktadır. Meme kanserinin tanısmda ultrasonografiye güvenli bir tanı aracı olarak bakılmamakta, ancak yardımcı bir yöntem olarak mammografi ile beraber kullanılmaktadır. Memedeki bir kitlenin kanser olup olmadığını anlamak çok önemli bir bulgudur; çünkü bu aşamadan sonra tanı ve tedavi seçenekleri ona göre yönlendirilir. Marnmografının memedeki bir kitleyi saptama etkinliği % 85, memedeki kitlenin kanser olup olmadığını belirieme etkinliği ise % 25 clvarındadır. Ayrıca mammografi, genç hanımlarda görülen sert meme gibı bazı klınık durumlarda memede kitle olup olmadığını dahi göstermemektedir. Mammografi ve ultrasonografi ile memedeki kitlenin kanser olup olmadığını anlamak, çok özel durumlar haricinde, mümkün olmadığından bu tanı yöntemleri ile elde edılen bilgıler klinik bulgularla birleştirilerek memede kitle saptanan hastaların hemen hemen hepsine biyopsı uygulanmaktadır. Amerikan istatistiklerine göre; biyopsi uygulanan hastaların ancak % 25'inde kanser saptanmakta, geriye kalan hastalara gereksiz biyopsi yapılmış olmaktadır. Sonuçta; bu gereksiz biyopsiler nedeniyle hastalar ağrı ve sıkıntı çekmekte, cerrahların iş yükü artmakta ve sağlık sektörüne fazladan mali yük bınmektedır. 1989 yılında başlattığımız bir kanser görüntüleme araştırması sırasında MİBİ Meme Sintigrafisi adı verılen yenı ve özgün bir tanı yöntemi geliştirdik. Bu araştırmada; esas olarak kalp sintigrafisi içın kullanılmak üzere piyasaya sürülmüş olan MİBİ ısımlı bir radyoaktif maddeyi kanserli odakları saptamak amacıyla, yani kanser sintigrafisi yapmak için kullandık. En başarılı sonucu da meme kanseri ve akclğer kanserinin saptanmasında aldık. MİBİ meme sintigrafisi ile memede kitle olup olmadığını % 97 glbi çok yüksek bir kesinlikle bellrlemek ve memedeki kitlenin kanser olup olmadığını ise % 85 kesinlikle ortaya koymak mümkündür. Bu yöntemle gereksiz biyopsi sayısı çok büyük oranda azalmış olacaktır. MİBİ meme sintigrafislnin hastaya verdiği radyasyon dozu klasık mammografiden çok daha düşüktür. Uygulanışı son derece basittir; hastaya MİBİ ısimli radyoaktif madde damardan enjekte edilir, 10 dakika sonra hasta gama kamera olarak adlandırılan nükleer tıp görüntüleme cihazının üzerine sırt üstü yatar ve meme bölgesinin tomografik görüntüleri alınır. Hasta bu pozısyonda iken görüntüleme yapıldığı takdirde koltukaltı bölgesindekı lenf bezelerinde meme kanseri yayılması olup olmadığı da ortaya konabilir. Klasik mammografi ile koltukaltı bölgesıni incelemek mümkün değildir. Hastanın yuziı koyun yattığı pozisyonda da MİBİ meme sintigrafisi yapmak mümkündür ancak bu durumda ek donanıma ihtiyaç vardır. Dünyada ilk defa olmak üzere 1989 yılında özgün ve bılimsel araştırma çerçevesınde hastalara uygulayıp 1992 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nde basılan uluslararası bir tıp dergisinde (Clinical Nuclear Medicine) yayımladığımız bu yöntem hızla evrensel bir kabul gördü ve Türkıye menşelı bir araştırma olarak tıp literatürüne geçti. 1993 yılından itibaren Amerika Birleşik Devletleri'nde ve dünyanın diğer birçok ülkesınde yapılan araştırmalar bizım ortaya attığımız MİBİ meme sintigrafisi yönteminin tanısal değerını ve başarısını doğruladı ve bu yöntemi daha da geliştırdi. MlBl'nin üreticisi Du Pont Merck Pharmaceutical firmasının Amerikave Avrupa'da milyonlarca dolar yatırım yaparak finanse ettiği çok merkezli ıki uluslararası araştırma ile MİBİ meme sintigrafisi artık son aşamaya, yani klinik kabul aşamasına, gelmiştır. MİBİ meme sintigrafisi, kısa bir süre sonra bütün dünyada meme kanserinin tanısmda rutin olarak kullanılacak ve muhtemelen de mammografi ile kıyasıya rekabet edecektir. MİBİ meme sintigrafisi, Türkiye'de nükleer tıp merkezi olan ünıversite hastanelerınde ilave bir yatırım ve donanıma gerek olmaksızın kolayca uygulanabilir. I Savaş alanlarında tıbbi müdahele sırasında donanım yetersizliği nedeniyle güç anlar yaşayan doktorların imdadına Laser Medical Pac yetişiyor. Atardamar kanamalarını anında koterize eden cıhaz, lazer ışınları yardımı ile kanamayı durduruyor. ABD Hava Kuvvetleri tarafından gelıştirilen cıhazın boyu 17.5 cm, enı 7.5 cm., yükseklıği ise 6.25 cm. Cihaz, şarja gerek duymadan 40 dakika çalışabiliyor. Lazer her derde deva Harper Collins'in piyasaya sürdüğü Kaos Kuramı adlı oyun, sonucu tâhmin edilemeyen bir dizi oluşumu yönlendirmenize olanak tanıyor. Bu oyunda tersıne dönen saatler, sonsuz sahiller, balta girmemiş ormanlar yaratabiliyorsunuz. Bilmeceyı çözmek için borsa ve haya durumu gibi pek çok kaotik sistemi yaratmanız gerekiyor. Fiyatı 50 dolar. AdresirHarper Collins, 10 E. 53rd St., New York NY 10022. Kaos kuramı Toyota'nın elektrikle ışleyen RAV4L model ı n ı n ı ABD'de ve ,Japonya'da deneme üreı timi sürüyor. Bu arabaların kurşuhasit akümülatörü evde elektriğe bağlanarak şarj edilebiliyor. Arabanın iç hacmini geniş tutmak için akümülatör, tabanın altına yerleştirilmiş. Arabanın maksimum hızı 115 kilometreye çıkabihyor. Akünün 120 kilometrede bir sarj edılmesi gerekiyor. Elektrikli RAV Duvar delmek, artık çocuk oyuncağı 14.4 volt gücündeki şarj edilebilir aküsü ile DeVValt DVV996K, piyasadaki ilk şarjlı matkap. 396 dolarlık darbeli matkap, 13 mm'lik anahtarsız mandren ve ayarlanabılir debrıyajı ile duvarcı ustalarının gözdesı. XR aküsü bir saat içinde şarj edilebiliyor. Matkabın 12 voltluk tipi 382 dolara satılıyor. BMVV'nm kaportasız, yalnızca iskeletten oluşan "eğlence aracına" "Just 4/2" (jast for tu okunuryalnızca ikı kişi için anlamına geliyor). Bu dört tekerlekli motosikletin 100 beygir gücündeki motoru 1,100 cc hacminde. 500 kilo ağırlığındaki araç 6 saniyede 100 kilometre hıza çıkabilıyor. Adresı:BMW of North Amerıca, 300 Chesnut Ridge, VVoödcliffe Lake NJ 07675. 'Yalmzca ikimiz için' Artık evinizin arka bahçesinde golf oynayabileceksiniz. Swin golf sopaları ve topuyla dar alanlarda bu keyfi yaşamak isteyenler sopa başına 30 dolar ödeyecek. Svvin'in golf topları da normal golf toplarına oranla daha büyük ve daha yumuşak bir maddeden yapılıyor. 150 dolar ödeyerek dört kişilık bir golf takımına sahip olabilırsinız. Adresi:Swin Golf Corp., Box 8172, Newark DE 197148172. Mini Golf otomatik vites Autobike, pedal çevirmeyi seven ancak vites değiştirmekten nefret eden bısiklet meraklılarının imdadına yetişiyor. Pedalı çevirdıkçe, hıza bağlı olarak arka tekerleklerdeki merkezkaç kuvveti yardımı ile altı vıtesten birine otomatik olarak geçiyor. Böylece sabıt bir tempoda pedal çevirme hızı 65 rpm'ye ulaşıyor. Fiyatrmodeline bağlı olarak 300 ile 500 dolar arasında değışıyor. Adresı:CSA, 23 Norfolk Ave., Easton Industrial Park, South Easton MA 02375. * Doç. Dr., Kocaeli Ünlv. Tıp Fakültesi, Nükleer Tıp A.B.D. Başkanı Internet'ı keşfetmek isteyenler bu konuda kolaylıklar getiren yazılımlara yöneliyor. Bunlardan bırı de MindO Publıshing'ın Knovvledge Odyssey adlı yazılımı. 49 $'lık yazılım bilmek istediğıniz her şeyi sizın kendi hızınızla öğrenmenize olanak veriyor. Knovvledge Odyssey on tur halinde düzenlenmiş, çeşitli World VVıde VVeb alanları da dahil olmak üzere Internet kaynaklarında gezınmenin benzeşımını yaratıyor, sık sık küçük pencerelerde açıklamalar yapıyor, istediğıniz terimlerin karşılığını sorup öğrenebiliyorsunuz. Sanal Internet turlarını bitirmenızden sonra, canlı erışime geçiyorsunuz. Bu CDROM yazılımı Instant InterRamp yazılımının yedi gün ücretsız kullanımına izin veriyor ve bir aylık America Online deneme üyeliğı sağlıyor. Internet kullanımı için Knovvledge Odyssey yazılımı Hazırlayan: Reyhan Oksay Bundan böyle hiçbir yükümlülük taşımadan akvaryum sahibı olabilirsiniz. Balıklara yem vermek, akvaryumun suyunu değıştırmek gibi bir derdiniz olmayacak. Nasıl mı? Dar bir su tankının içine yüksekçözünürlüklü ekran ve süreklı baloncuk üreten bir su pompası yerleştırılıyor. Ekranda yansıyan süs balıkları ise yalmzca CDROM görüntüsü. NEC, Sakana Hakkei sıstemı adını verdiği bu "dertsiz akvaryumlan" otellere, hastanelere ve diğer yerleşim birimlerine satıyor. Yem istemeyen süs balıkları 4652