Katalog

BİLGİSAYAR DÜNYASI Bilgisayar programlam yasal koruma altında B Yenı yasa değışıklığını ıkı açıdan değerlendırmek gerekıyor Bırıncısı ulkemız yazılım endustrı açısından, dığerı ıse yazılım urunlerının kullanıcıları veya tuketıcılerı açısından Sanayı toplumunda, ulkelerın sağlam ve gelışkın bır sanayı sektorune sahıp olmaları ve sanayı urunlerının uretım duzeylerı onemlı ıdı ve ulkeler sıralamaya tabı tutulduklarında hep bu gostergelerden yola çıkılıyor ıdı Kışı başına duşen şu veya bu sanayı urunu turunden gostergeler bu gelışmışlık duzeyını ıfade etmek ıçın kullanılıyor ıdı Şımdı artık oyle gorunuyor kı, bılgı toplumu olmanın veya ne kadar olunduğunun gostergesı olarak, bılgı teknolojısı sektorunun ulkedekı gelışmışlığı veya bu sektor urunlerının ne kadar tuketıldığı gosterge olarak kullanılmaya başlanacak Örneğın artık okuma yazma oranı yerıne bilgisayar okur yazarlığının oranı daha one çıkan bır gosterge olacak Guçlu Bılgı Teknolojısı (BT) sektorune sahıp olan ulkeler gelışmış olarak dıkkate alınacak Yazılım endustrısı BT sektorunun bu yuzden alt sektorlerınden bırı olarak onem kazanıyor Bu sektorun urunlerı olan bilgisayar programlarına bu açıdan ulkenın gelışımı ıçın onemlı koruma gelıyor Bilgisayar programları gıderek artan bır onemde dığer sektorlerın gelışımınde katma değer sağlıyor ve bilgisayar program teknolojısı ulkenın gelışımı ıçın temel oneme sahıp konular arasına gırıyor. Bır bilgisayar programını gelıştırmek dıkkate değer ınsan gucu, malı ve teknık kaynakların yatırımını gerektırmesıne karşılık, bilgisayar programları onları gelıştırmek ıçın gereken malıyetın cuzı bır mıktarda malıyetı ıle kolayca ve haksız şekılde kopyalanarak kullanılabılmektedır Bu turden haksız bır duruma karşı bır koruma sağlanmaması, ulkedekı yazılım endustrısıne yatırım yapılmamasına ve bu sektorun gelışmesme engel olmaktadır Ekonomık gelışme ıçın temel öneme sahıp olan bu sektorun fıkrı korumalar olmaması yuzunden gerı kalması kabul edılebılır bır durum değıldır FSEK değışıklığı ıle bilgisayar programlarının fıkrı koruma alınan eserler arasına alınması ıle yazılım sektorunun gelışmesının onundekı engellerden bırını kaldırılmış bulunuyor Şımdı artık hukukı altyapı sağlandıgı ıçın, bu alanda yatırımlar korsan kopyalama gerekçelerı ıle ertelenmeyecek Yasal guvenceler b"u yasa ıle saglanmış bulunuyor FSEK değişikliğinin kullanıcılara nasıl yansıyacağına gelınce, lısanslı yazılım kullananlar ıçın değışık bır şey beklenmıyor Yasal yazılım kullanıcılarının haklarına yenı kazanımlar soz konusu Or ilindiği gibi FŞEK'te yapılan değişiklik ile bilgisayar programları ve verı tabanları koruma altına alınacak eserler kapsamına alınmış bulunuyor. Bu kanun değişikliğinin sonuçları neler olacak? Bilgisayar programlarına yasal koruma getiren Fikir ve Sanat Eserleri Yasası'nın hazırlanmasında önemli katkıları olan Sayısal Grafik'in Pazarlama Müdürü Eyüp Ergeçen sorularımızı yanıtladı. neğın bır yazılım kullanıcısının, yasal yollardan edınmış oldu gu yazılımın bır adet yedekleme kopyası yapması yasanın ıh lalı sayılmıyor Kullanıcılar lısans sozleşmelerının sınırları ıçın kullanım ıçın gereklı olduğu surece yazılımın geçıcı çoğaltma ve hatalar varsa duzeltme hakkına sahıp oldular Artık lısans sozleşmelerınde, bılgısa yar programı eser sahıplerı kullanıcıları her alanda sınırlamayacak Yasa değışıklığı bu açıdan yasal kullanıcları koruyan kımı hukumlerı ıçerıyor FSEK yasa değışıklığıne gore artık lısanslı olmayan yazılımları kullanarak elde bulundurmak, başkalarına vermek suç teşkıl eden fııller arasında bulunuyor Yasa bu suçları ıkı sınıfta değerlendırıyor Daha çok sade kullanıcı olarak ıhlaller soz konusu olduğunda cezalar 300600 mılyon para ve 3 ay ıle 12 ay hapıs cezası ıle sınırlı, ancak ıhlaller, bu fıllerın suç olduğunu bılmemesı ımkânsız kışıler ıçın daha fazla, bu durumda yıne 300600 mılyon para cezası aynı fakat hapıs cezaları artırılmış ve 3 ay3 sene olarak belırlenmış Orneğın bır bilgisayar fırmasının bır yazılımı korsan olarak muş tensıne vermesıne boyle bır duruma gırıyor Çunku bilgisayar fırmasının o fıılın suç olmadığını bılmemesı olanaksız Nedenı ıse bu ışle ıştıgal edıyor olmasıdır Korsan kullanımdan doğan cezalar sadece bununla sınırlı kalmıyor Hak sahıbı taz mınat almaya hak kazanıyor Tazmınatlar sağlanan yararın 3 katma kadar belırlenmış Bunun yanısıra hak sahıbı korsan kullanıcının, yazılımı kullanarak elde ettığı gelırlere de sahıp çıkabılıyor verenler, çalışanlarına ışyerıne korsan yazılım getırmeyeceğı ve kullanmayacağı konusunda yazılı taahhut ımzalatacaklardır Bu durumda ışveren herhangı bır korsan kullanım tespıtınde kendını sağiama alacaktır Bu turden bır uygulama gelışmış Batı ulkelerınde yıllardır uygulanmaktadır Dığer yandan çalışanlar korsan yazılım kullanmayı reddedeceklerdır Çunku kendılerı sorumluluk altına gırmektedırler Buyuk fırmalarda ışverenler, malı denetım yapan fırmalar gıbı, yazılım denetımı yapan fırmalar ıle anlaşıp ışyerlerını bağımsız denetçılere denetlettıreceklerdır Bu da gelışmış ulkelerde uygulanan bır yontemdır (Softvvare Audıt) nuyor Bu, Turkıye'den dışarıya Avrupa'ya yazılım ıhracatı yapmak ısteyenler ıçın olumlu bır durum yaratıyor Dığer bır avantaj ıse Turkıye'de bilgisayar program ureten bır programcının, eser sahıbı olarak Avrupalı bır programcı ıle koruma şartları arasından eşıt duruma gelmesıdır Evet, MESAM, SESAM gıbı orgutlere benzer bır orgutlenme yazılımcılar ıçın de soz konusudur Yasa bu konuda eser sahıplerının orgutlenıp haklarını bırlıkte aramaları ıçın yenı yetkıler tanıyor Yazılımcılar, korsanlığa ve yazılım korsanlarına karşı bırlıkte mucadele edecek orgutlenme ıçın çalışmalara başladılar Yasanın korsanlığın engellenmesine yönelik olarak faaliyet göstermek üzere yazılım eser sahıplerinın örgütlenmesi söz konusu mudur? Yasa korsanhgı onlemek ıçın bu tur den durumlara yaklaşımı yazılım hak sa hıplerı ya da eser sahıplerı lehınde Bır ışyerınde korsan kullanım tespıtı soz konusu olduğunda, o yazılımı fıılen kul lanan ve orada çalışan kışı ıle ışveren veya onun temsılcısı bırlıkte sorumluluk altına gırıyorlar Bu neden ıle boyle du rumlarda ışveren benım kontrolum dı şında korsan yazılım ışyerıne getınlmış ve kullanıyor dıyemeyecegı gıbı, çalışan da ışverenın baskısı ıle korsan yazılımı burada kullanıyorum dıyemeyecek Bunun şu turden sonuçları olabılecek Iş Yasa, işyerlerinde kullanılan korsan yazılımlar söz konusu olduğunda olaya nasıl yaklaşıyor? Bilgisayar programlarının yasal koruması yasa değışıklıgınde, Avrupa toplu lugunun bu konudakı mevzuatı dıkkate alınarak yapılmış bulunuyor Yasanın bilgisayar programları ıle ılgılı bolumlerı AT'nın yazılım yonergesı ıle %90 duzeyınde uyumlu Boyle bır uyumluluğun getıreceğı avantajlar şoyle sıralanabılır Bır defa söz konusu yonergenın yerlı mevzuata yansıtılması Turkıye'nın gumruk bırlığıne alınması ıçın AT şartlarından bırısı ıdı Yonerge yasada uyarlanarak bu şart karşılanmış oldu Avrupa ve Turkıye'de bilgisayar programlarının benzer koruma şartları altında korunuyor olması, Turkıye'dekı bır yazılımevının programlarını Avrupa'da, Av rupa'dakı bır yazılımevının programlarını Turkıye'de, bıldık benzer koruma şartları altında ya bancılık çekmeden pazarlayabılme ımkânını getırmış bulu FSEK değişikliğinde bilgisayar programlarının ele alınışı, uluslararası pratik ile uyuşuyor mu? Yasanın etkılerı hemen gorulmeye başladı bıle, buyuk fırmalardan başlaya rak fırmalar ellerınde bulundurdukları korsan kopyaları atıp, yerıne lısanslı kopyaları almaya başladılar Bu ışın buyuk fırmalardan başlamış olmasının bence ıkı nedenı var, bırıncısı buyuk fırmalar malı açıdan guçlu oldukları ıçın hemen lısanslı kopyaları satın alabılecek paraları var Ikıncı ıse buyuk fırmalar korsan kullanıcı olarak tespıt edılıp kamuoyunda ımaj kaybına uğramak ıstemıyorlar Yıllık reklam butçesı 100 mılyarlara varan bır bankanın korsan kopya kullandığının tespıt edılmesı ve bu yuzden kaybedeceğı ımaji yenıden gerıye kazanması ıçın harcayacağı reklam gıderının çok kuçuk bır oranın da bır malıyet ıle yazılımlarını lısanslı hale donuşturmesı daha akıllıca gelıyor bana Ancak Turkıye'de yazılımların korsan kullanım oranı %95 cıvarında bulunu yor, yanı 100 yazılımdan 95'ı korsan olarak kullanılıyor Bu oranın yasa gucu ıle kısa bır surede %50'lere ınmesı mumkun gorunmuyor Korsanlık oranının duşmesı epeyce zaman alacağa benzıyor Dığer yandan, yazılım korsanlığının sade yasa ve polısıye ımkânlar ıle çozumlenmesı mumkun değıl Kullanıcılara lısanslı yazılımları kullanmanın avantajları ve bu urunlerın korsan kullanımının adı hırsızlık olduğunun anlatıl ması ve buna yönelik kampanyaların yapılması gerekıyor Bıraz da o ulkenın ınsanlarının yaratıcılığa ve bunun sonucu ortaya çıkan urunlere saygısının olması gerekıyor Insanların korsan kullandıkları o yazılım urununun gelıştırilmesı ıçın harcanmış bulunan emek, za man ve parayı hayallerınde canlandır maları gerekıyor Yasanın hemen etkisini göstermesini bekliyor musunuz? Yazılım uretıcılerı, kendı fıkrı haklarını koruyacak orgutlerını kurma çalışmalarını yapıyorlar Kuruluş tamamlandıktan sonra yazılım korsanlığı uzerıne orgutlu olarak gıdılecek Şu anda daha çok mutfak çalışması sektore hâkım Kımılerı avukatlarını bulmaya kımılerı ıse lısans sozleşmele rını yenılemeye çalışıyorlar Bazı fırmalar korsan kul lanıcıları tespıt edıp, ılerde açacakları davalara hazırlanıyor Kul lanıcıyı korsan kullanım konusunda uyarmak ıçın bır kampanya hazırlıkları soz konusu Şu anda yazılım firmaları yasadan aldıkları guç ıle neler yapmayı planlıyorlar ya da neler yapıyorlar? 4448