Katalog

TARTIŞMA EDİTÖRE M E K T U P Üniyersitelerin spor böliimleri özel yetenek sınavları üzerine... Üniversitelerin beden eğitimi ve spor bölümüne öğrenci seçmek için yapılan sınavlar konusunun tartışmaya açılması yerinde bir davranıştır. Rükzan Eskı *, Omer Kutlıı * * Bilime ilgi duyuyor muyuz? T Yabancı dil tazminatı KPDS Yahut Kafasız Profesörün Dilini An Soksun (A Joker) C umhurıyet Bilım Teknık'te 4 Kasım 1995 gunu çıkan "Unıversı telerın Spor Bolumlerı özel Ye tenek Sınavları Uzerıne " başlıklı yazısında sayın Ismaıl Topkaya spor bolumlerıne oğrencı seçmede kullanılan sınavların "amaca uygun" olmasının onemını vurgulamış, amaca uygun" sınavların ıçerıgının ne olması gerektı ğını tartışmış ayrıca, ÖSS puanı ıle seçme ışlemınde kullanılan "genel kul tur ve bılgı saptama sınavı' sonuçlarını soz konusu bolumu kazanan oğrencı ler ıle kazanamayanları ayırma açısından karşılaştırmıştır "Amaca uygunluk" yalnızca unıversıtelere oğrencı seçme ışlemınde değıl tum ölçme ışlemlerınde kullanılan ölçme araçlarının taşıması ıstenen ve gereken başlıca nıtelıklerden bırıdır Bu bakımdan sayın Topkaya'ya katılmamak olanaksız (ölçme araçlarının bu ozellığının teknık karşılığı "geçerlık"tır) öte yandan, spor bolumlerıne oğrencı seçmede kullanılan "ozel yetenek sınavları"nda uygulanan testlerın ıçerıgının nasıl olması gerektığı, spor ve spor eğıtımı uzmanldrının tartışacağı bır konu olduğundan bu yazıda ele alınmayacaktır Ancak. olçme ve bılım sel araştırma teknıklerı açısından hatalı kabul edılebılecek ve okuyanları yanlış sonuçlara yonlendırebılecek bırkaç nokta uzerınde durulacaktır 1. Soz konusu yazıda sınav ve test sozcuklerı sık sık bırbırının yerıne kullanılmakta hatta "sınavların (=testlerın)" dıyerek açıkça bu sozcuklere eşanlamlılık yuklenmektedır Oysa bu ıkısı, bazı ortak noktaları olmakla blrlıkte, ıkı ayrı kavramdır Temelde, kantar ya da ısıol çer gıbı bır ölçme aracı olan test, sınavın oğelerınden yalnızca bırıdır Sınav ıse, test ya da testlerın hazırlanmasını, uygulanmasını puanlanmasını çoğu zaman da sonuçların değerlendırılmesını ıçeren bır sureçtır 2. Sayın Topkaya, Çukurova Ünıver sıtesı Beden Eğıtımı ve Spor Bolumu'nde 1992 yılında yapılan sınavların analızı ıle ılgılı bır çalışmanın bulgularını aktararak, sınavı kazanan oğrencılerle kazanamayanlar arasında ÖSS puanları açısından ıstatıstıksel olarak anlamlı bır fark olmadığını, ote yandan sınavın bır parçası olarak uygulanan "genel kultur ve bılgı saptama" testınden alınan puanlar açısından, sınavı kazanan ların kazanamayanlara gore daha "lyı" olduklarını belırtmektedır Bu bulgulara dayanak da ÖSS puanlarının bu konu da olçut olarak kullanılmasının bır "yanılgı" olduğunu savunmaktadır ÖSS ve genel kultur testının unıversıtelerın beden eğıtımı ve spor bolum lerıne oğrencı seçme amacına uygun bır başka deyışle bu amaç ıçın "geçer lı" olup olmadığını değerlendırmede ızlenen bu yol bılımsel araştırma yonte mı açısından pek uygun gorunmemektedır Kazananlar ıle kazanamayanlar arasında ÖSS puanlan açısından an lamlı bır farkın gozlenmemesı ÖSS sonuçlarının bu seçme ışlemınde kullanıl maması ıçın bır gerekçe olamayacağı gıbı, genel kultur puanlan açısından fark gozlenmesı de bu testın amaca uygunluğunun bır gostergesı olamaz Bunun başlıca nedenlerı şoyle sıralanabılır a. Üniversitelerin beden eğıtımı ve spor bolumlerıne başvuracak adaylar ıçın belırlı bır ÖSS puanı baraı olarak alınmaktadır Bu nedenle adaylar, daha başlangıçta ÖSS puanlan açısından seçılmış bır grup halıne gelmekte, bu yonden aralarındakı farklılık azalmaktadır b. Daha da onemlısı başka bır olçute (bu durumda, ozel yetenek testı ıle ge nel kultur ve bılgı testı puanlarına) gore belırlenen kazananlar ve kazanama yanlar arasında zaten belırlı bır yaşın uzerındekı ınsanlar boylarına gore, uzun olanlar VP olmayanlar dıye ayrıldı ğında bu ıkı grup arasında yaş açısın dan fark bulunmamasının beklenen bır sonuç olmasına benzetılebılır c. öte yandan oğrencı seçme ışlemınde ozel yetenek testı ıle bırlıkte ol çut olarak kullanılan genel kultur ve bıl gı saptama testınden alınan puanlar açısından kazananlar ve kazanamayan lar arasında fark gozlenmesı de aynı olçude, hatta daha da fazla beklenen bır durumdur Aslında, belırlı bır olçute gore seçım yaptıktan sonra, yanı testtekı puanlan daha yuksek olanları seçtıkten sonra seçılenler ıle seçılmeyenler arasında bu olçut bakımından fark olmaması şaşırtıcı bırdurum olurdu Sonuç olarak, üniversitelerin beden eğıtımı ve spor bolumune oğrencı seç mek ıçın yapılan sınavlar konusunun tartışmaya açılması yerinde bır dav ranıştır Ancak, bu sınavlarda kullanılan testlerın ve ÖSS puanlarının geçerlılığı hakkında, söz konusu araştırma bul gularına dayanarak karara varmak olanaksızdır Boyle bır karar ıçın, bu testlerden alınan puanlarla unıver sıtedekı başarı arasındakı ılışkıye bak mak gerekır * Dr., Emekli öğretim üyesi ** OSYM'de olçme ve değerlendirme uzmanı UBlTAK'ın bu yılkı bılım odullerını kazananların odullerı 3 11 1995 tarıhınde yapılan bır torenle sahıplerıne verıldı Bu, bence onemlı bır haber Memleketımızın seçkın bılım adam ve kadınlarımızı tanımak, bılıme katkılarını oğrenmek, dınleyen ve okuyanlara ovunç ve kıvanç verır özel televızyonların akşamkı haber bultenlerınde bu habere rastlayamadım TRT 1'de ıse, buna benzer haber nıtelığındekı olayların yansıtılmasında olduğu gıbı, haberın odak noktası kaydırıldı Cumhurbaşkanının konuşması goruntulu olarak ayrıntıları ıle verıldı Arkadan bır devlet bakanının demecıne değınıldı Asıl haber nıtelığınde olan TUBİTAK ve TUBA başkanlarının konuşmalarında memleketımızde bılımın durumu ve bılım polıtıkasına değınen sozlerı o kadar kısa kesıldı kı ne dedıklerı bıle anlaşılamadı Bu senekı bılım, hızmet ve teşvık odullerını alanların kımlıklerı ve odule layık gorulen çalışmalanna bır tek cumle ıle bıle değınılmedı Cumhurıyet gazetesının 4 11 1995 tarıhlı sayısındakı "TUBİTAK odullerı Açıklandı" başlıklı 3 sayfa haberının fotoğratında bıle Demırel Kalemlı ve devlet bakanı ortayı ışgal edıyordu TUBİTAK ve TUBA başkanlarının başlarının yarısı kesılmıştı fnsaf Gonul ısterdı kı butun bu başarılı bı lım adamlarımızın kımlıklerını ve çalışmalarını herkes tanısın ve ovunsun Prof Dr Çığdem Altay'ın Ankara Hacettepe dekı Prof Dr Fatıh Uçkun'un ABD'dekı başarılarını sadece tıp âemı yakından bılıyor ve ovunuyor Tanıyamadığım dığer değerlı bılım adamlarını da tanıyıp çalışmalarını oğrenmek, hızmet odulu alanların hızmetlerını anmak teşvık odulu alanların umutlarını paylaşmak ısterdım Ayaktopu oyuncularının becerılerı hatta ozel yaşamları ıle bu kadar çok ılgılenıyorlar dıye gençlerı kınıyoruz Bılımde başarı gosterenlere medyada onların onda bırı kadar bıle yer vermezken, gençlerı bılıme ılgı ve ozenını nasıl çekeceğız? E Asııman Ü. Müftüoğlu fendım, bılındığı uzere devlet memurunu her zaman kollamıştır Her fırsatta "ne yapsam da memurumun gelır duzeyını yukseltsem" dıye duşunup çeşıtlı olanaklar yaratmıştır Buna yakın zamandan verebıleceğımız orneklerden bırı lojman tazminatı (ayda 600 000 TL) dığerı de yabancı dıl taz mınatıdır llkını alabılmek ıçın bır becerı gerekmıyor (Son zamana kadar bekârsanız evlenme becerısı gostermek suretıyle bu parayı ıkıye katlamanız mumkun oluyordu ) lkıncısı ıse yılda ıkı kez yapılan bır sınavda alacağınız puana bağlı Ancaaak, alacağınız derece beş yıl sureyle geçerlı Beş yıl sonra bılgınızın bır alt duzeye ındığı varsayılarak tazmınat azaltılıyor Hatta bağlı olduğunuz kurumdan sıze uyarı yazısı gelıyor "Beş yılınızın dolduğu anlaşılmış olduğundan bundan boyle B duzeyınden tazminatı nız ışleyecektır" Duşundum de, sınavlara gırmek neredeyse hobım olmuş Sadece gırmış olduğum yabancı dıl sınavlarını sabrınızı zorlayarak sıralarsam 1) Brıtısh Councıl Dıl Sınavı, 2) Doçentlık Dıl Sınavı 3) Profesörluk ıçın oncelerı YÖK yasasında yer alan, sonradan yok olan Merkezı Sıstem Dıl Sınavı 4) KPDS 1990), 5) KPDS 1995 şeklınde bır lıste oluşur Bu lısteye şımdıden ekleyebılırsınız 6) KPDS 2000, 7) KPDS 2005 Kısmetse KPDS 2010'da 60 yaşında olacağım ve o zamanda da sadece An kara'da yapılmakta olan bu sınav ıçın bır gun arayla otobus yolculuğu yap mama belkı sağlığım elvermeyecek Acaba uçakla mı gıtsem? Ama uçağa vereceğım para beş yıllık tazmınat farkı nı sıler, supurur Neyse, bız gunumuze, yanı KPDS 1995'e donelım Bu sınavın, dıl bılgısınden çok zekâ ve dayanıkhlığı ölçmek uzere hazırlandığı fıkrındeyım Devletın, memurunun zekâ duzeyını ölçmesıne karşı değılım, hele bu memur pıtrak gıbı fışkıran ünıversıtelerımızde 1akademık goreve aday ıse Ancak bunu yabancı dıl sınavı adını altında yapmamalı Sınav sonrası, abandone olmuş halde kendımı otobuse attığımda benımle yolculuk eden ve sınav ıçın gelmış olan "mature woman" çokluğu dıkkatımı çektı Hepımız sozleşmış gıbı Bolu Dağı Tesıslerınde kestane şekerlemesı, dıl peynırı (bundan boyle KPDS peynırı denmesını önerıyorum) ve Saray helvası aldık Gıttı mı ıkı aylık tazmınat farkı ı Zaten sınav masrafları 10 aylık farkı sılıp supurmuştu Eve geldığımde benı kapıda badem gozlu mınık bır kedı yavrusu karşıladı Bu ne surprız"? 'Evlâdım, bız kendımıze bakamıyoruz bır de buna nasıl bakarız?' Sonunda anlaşmaya varıldı Eğer sınavda 90'ın ustunde puan alırsam tazmınatım tekrar A duzeyıne çıkacak Boylece ayda yaklaşık 300 000 TL fazla alacağım, bu parayı badem gozlu kedının masrafına ayıra cağım Ama yeryuzunde hıçbır kedı gunde 10 000 lırayla geçınemez Benım kedım bıle olsa \ « v.ı 1 Prof. Dr, Ftgen Gürdöl 4544