Katalog

vi İnsanlığın sonunu viriisler mi gel İkibinli yıllar "virüs tehlikesi" ile dolu. Bildiğimiz çok sayıda virüse ek olarak yeni virüsler sahneye çıkacak. Bugün için bazı hayvan türlerinde hayatını sürdüren bu virüsler, ekosistemin ilk altüst oluşunda insanlara geçecek. I nsanlıgı tehdıt eden tek hastalık AIDS değıl. Son 2530 yılda dunyanın he men her yerınde bırbırınden daha oldurucu bırçok yenı vırus ortaya çıktı Zarıe'de son zamanlarda ıkıyuz kışıyı olduren Ebola vırusu bunlardan yalnızca bırıdir Pasteur Enstıtusu'nde retrovırolojı (retrovıruslerle ılgılı bılım dalı) bırımı şefı Dr WaınHobson bu salgınla ılgılı olarak "salgınlar Rıchter blçeğınde çok hafıf bır sallantı" dıyerek Ebola salgınının aslında salgınların en korkuncu olmadığını vurgulamak ıstemektedlr Fakat ekvator ormanlarıntn derınliklerınde çok daha dehşet verıcı vırusler yaşamaktadır. Bu "canavarlar" şımdılık doğdukları kıtalarda yaşamalarına karşın gelecekte AIDS vırusu gıbı dunyanın başka bolgelerıne rahatlıkla yayılabılırler Göçler nufusun bu yuk kentlprde yogunloşması havayolu ta şımacılığının sağlık önlemlerınden yoksun gerı kalmış bolgelere yonelmesı gıbı top lumsal etkenler bu vıruslerın daha da çabuk yayılmasına neden olacaklar Ote yan dan bu yaratıklara karşı henuz hıçbır teda vı yontemının gelıştırılememesı de felaketı daha cıddı boyutlara vardırıyor ' Yenı" vıruslerın buyuk çoğunlugu ıçın elde ne aşı, ne tedavı ne de etkılı korunma yontemlerı vardır Fransa'da Ebola gıbı tehlıkelı vırusler ıçın yuksek guvenhk onlemlerıne sahıp laboratuvarlar yoktur Bu gun yalnızca ABD de Atlanta dakı (Geor gıa) buyuk laboratuvarlar yeterlı guvenlık onlemlerı uygulayabılmektedır Bazı bılgınlere gore vırusler 3.2 mılyar yıl once ılk prokaryot (bakterl gıbı çekırdeksız) hucrelerın belırmesınden sonra ortaya çıkmıştır Vıruslerın tekhucrelılerden sonra belırmesının nedenı yaşamak ıçın bır hucreye gereksınımlerı olmasından dır Hayat başlar başlamaz asalaklık da başlamıştır, vırusler hucre ıçınde asalak yaşamak zorundadırlar Bu demektır kı vı rubler bdkterıler gıbı bagımsız yaşayamaz lar bunun nedenı yapılarının çok basıt olu şudur çogalmak ıçın gereklı bılgılerı tdşıyan bır DNA veya RNA molpkulu ve bunu saran bır protpın kılıfı Vırusler ancak bır hucrenın ıçınde asalak yaşarken çoğalabılırler, şoyle kı ıçınp gırdıklerı hucrelerın çalşma duzenını bozar mekanızma ya el koyarlar bu hurreler vırusun DNA sında (veyj RNA sında) yazılı bılgıyı okuyarak vırusun sayısız kop yasını sentpz etmeye başlarlat Vırusun tıpıne gore vıruse yataklık eden hucreler olur veya yaşamaya devam eder. Örnegın AIDS vırusu ıçıne gırdığı T lenfosıtlerını oldurur buna karşı grıp vırusu hucrelerı ol durmez Bakterılorde asalak yaşayan vıruslerden en lyı bılınenı lambadır gen muhendıslıgındp bu bakterı yıyıcı vırus (baktenofaj) yabancı genlerı bakterı ıçıne sokmakta kullanılır Dıgeı bazı bılım addmları ılk vıruslerın 1.7 mılyar yıl once ılk ökaryot (çekırdeklı) hucrelerın belırmesıyle beraber ortaya çıktığını ılerı surerler. Vıruslerın oluşmasıyla ılgılı uç hıpotez vardır Vırusler ya dejene re olmuş bakterılerden dogmuştur, ya hucre RNA'sı parçalarının bagım sızlaşması sonucudur veya hucreye gırmış nukleık asıtlerın (DNA veya RNA) pvrımlpşmesıyle oluşmuştur zomlarında onkogenler bulunur Bunlar dıgınden şoyle bır sonuca varılmıştır çok pskı zamanlarda hucre ıçıne gırmıs ve Çın de yuzyıllardır beslenen Çın ordeklerı hucre DNA sıyla butunleşerek orada kalgrıp vırusunun yuvası olmuştur yıne mış vıruslerdır Dogada hpr onkogene kar Çın de çok beslenen domuzlar da grıp vı şılık bır onkojenık (kanser yapıcı) vırüs var rusunun ordekten ınsana geçışınde aracı dır (Normalde hucre DNA sında bulunan rolunu oynamaktadır kanser yapıcı genler maskelenmıştır, bun Bır vırus yenı enfekte ettığı bır canlılar hucrenın buyume ve gelışmesıyle ılgılı da, yuvasında bulduğu koşulları bulagorevler ustlemazsa derhal nırler melek kendı yapısını yuzlu gangstergenetık olarak ler gıbıdırler degıştırır ve Kanser yapıcı hastalık yapcı dıöer faktorlerın (patojen) hal etkısıyle mas olur. Vırusle kelerını atar ve yenı konağı kanser oluştuarasında bır se rurlar) rı etkıleşım olur, buna "bırDunya'da ılk lıkte evrım" belıren vırusle(co evolutıon) rın RNA vırusdenmektedır lerı olduğu anSonunda vırus I a ş ı I m ı şt ır. ıle konakçısı DNA vıruslerı arasında bır daha sonra dpnge oluşur oluşmuştur Zaire'de son zamanlarda gorulen Ebola vırusu salZamanla vırus gını, salgın bolgesını ızole etmekle ve basıt temızlık Bu olayı bıraz onlemlenyle durdurulabılırdı Eger bu vırus temas daha yakından ler çeşıtlenmış yoluyla değıl de solunum sıstemınden aksırık ve tır bugun çeşıtlı gorelım Vırus oksurukle etrafa dagılan damlacıklarla bulaşsaydı uyum sağlamafamılyalara aıt salgını bu kadar çabuk durdurmak mumkun 30.000 kadar dığı bır canlının olamazdı farklı vırus bı vucuduna gırerI1 n m e k t e d ır se çoğalamaz olur Boylece mutasyon yapmaya ve yenı Bunlardan bazıları bıtkılerde bazıları hay blr bıçımde ortaya çıkmaya mecbur kalır vanlarda yaşar Bır vırusun yaşamak ıçın Yenı ortama en lyı uyan vırusler yaşar, uya tercıh ettıgı canlıya o vırusun "yuvası"ı mayanlar olur Buna vırusun yeni bır suş (deposu) denır Ornegın Ebola, Marburg ve (soy) oluşturması denır Konakçısı bu yenı AIDS vıruslerı ıçın yuvası maymun danq soya yabancıdır konakçı yenı soyla nasıl (kemık kıran ateşı) ıçın yuva sıvrısınpktır vb bırarada yaşayacagını bılmemektedır, bu Bır vırus kendı yuvasını terkedıp bır nedenle bu vırusler zorunlu olarak hastalıbaşka canlıya bulaşabılır Ebola vırusunun ga neden olurlar (patoıendırler) Konakçı insanlara bulaşması yıbı Bu bulaşma dı da bır dogal ayıklanmadan geçer en zayıf rekt temas (cınsel ılışkı, kan naklı) ıle olabı lar vıruse dayanamayarak olur en dırençlılecegı gıbı bır aracı (hava bocpk) vasıta ler sag kalır ve sonunda konakçı ıle vırus sıyla da oUbılır bu aracıya vektor denır arasında bır hayat dengesı oluşur Son on Vektorler çok karmaşık olabılır Örnegın yıllarda gorulen yenı salgınlar boyle açıkdunya grıp salgınlarının çoğu Çın'den gel lanmaktadır, bır yuvada (örnegın maymunda) ya şamakta olan bır vırus bır gun rastlantı sonucu ınsana (yenı bır canlı turune) bulaşmış, mutas yon yapmış ve salgına neden olmuştur Bu salgınlar vırus ıle konakçı arasın da bır dengenın oluşabılmesı ıçın henuz çok yenı dır Işte muhtemelen AIDS vırusu maymunlardan insanlara fastlantı sonu cu boyle bulaşmıştır Bu hıpotez lehınde uç kanıt vardır 1) Insan AIDS vırusu deneysel olarak may munlara verıldığınde bı hayvanlarda AIDS oluş madığı gorulmuştur (de mek kı vırus yuvadan (maymun) konakçıya (ınsan) geçerken mutasyon yapmıştır) 2) Afrıka maymunları nın kanında maymuna zararı olmayan ve AIDS vırusune (HlV'e) çok benzeyen bır başka vırus bu lunmuştur buna may mun ımmun yetersızlık virüsu" (SİV Sımıan Im munodefıcıency Vırus) denmektedır [SİV, muhtemelen HlV'ın mutas yondan oncekı halıdır Maymun (yuva) ıçın za rarsız olan SİV rastlantı sonucu ınsana geçmış bu yenı canlıya uyum saglamak ıçın mutasyon yapmış bu yenı soy HİV (Human Irnmunodefıcıençy Vırus vpyn AIDS vırusu) olarak ınsanda AIDS histalı ğını başlatmıştır] Fakat bır soru yanıtsız kalmaktadır Vıruslerın rolu nedır ve vırusler neden daıma hucre ıçındedırler? Bazı hıpotezlere gore vırusler canlıların evrımleşmesını saglayan faktorlerden bırı dır Kendılerı de bır nukleık asıt parçası olan vırusler, hucre DNA'sı ıle butunleşerek hucrede yent genler oluşturmaktadır; bunun sonucu olarak hucreler daha once sahıp olmadıkları ozellıkler kazanırlar. Buna tıpık bır ornpk "kanser yapıcı genler" veya "onkogenler"dır Her memelı veya kuş hucresının kromo Virüsler niçin hücre içinde yaşar? Enerjikalite EKA Kesintisiz Güç Kaynakları'nın size sunduğu bir gerçek. Yaptığınız üretim ve sunduğunuz hizmetlerde, hîçbir kesintiye uğramadan verimli bir şekilde kullanılan enerjinin, kalite ile bir araya gelerek ulaştığı en yüksek nokta. IS09001 REGISTERED COMPANV Ceıtıticale No 6050 453 6