Katalog

Bİ LlM YAYIN DÜŞÜN BUL Bilimsel Gaflar Doğruya Giden Eğri Yolda Serüvenler Duğruya Lğri Y^Lda öerü/enler Bılım çocuklar ıçın de yazılamaz mı? Yazılabıhr tabıı Bılımle ılgılı, bılım tarıhıyle ılgılı çok hoş oykuler vardır ve bu oykuler kuçuklerın anlayabıleceklerı, ızleyebıleceklerı bır dılle yazılabıhr ve çocukların okumaları sağlanabilır • Ulkemızde çocuklar ıçın bılım ve çocuklara bılım oykulerı konusunda yayın hemen hemen hıç yok denebılır TUBİTAK'ın populer bılım kıtapları dızını ıçınde çocuklar ıçın ılk kıtabını yayımladığını buradan duyurmak ısterız Bilimsel Gaflar, Doğruya Giden Eğri Yolda Serüvenler. Umarız, bunu başka çocuk kıtapları da ızleyecektır Kıtabın yazarı Bılly Aronson Yazar'ın kıtaptakı oykulerı kaleme alırken çok eğlendığı anlaşılıyor Aronson, bılım tarıhınde onemlı keşıflere nasıl varıldığınij bu yolda hangı yanılgılara kapınıldığı ve sonra doğrulara nasıl ulaşıldığını komık ve eğlencelı bır dılle anlatıyor Önemlı bilimsel keşıfler bır dızı yanılgının sonucunda ortaya çıktılar Bazen bır konuyu çözebılmek ıçın yuzyılın geçtığı bır zaman ıçınde, ınsanlar merak ettıklerı konuda gerçeğı bulmak ıçın olur olmaz ışlere kalkıştı, bazen bugun bıze çok saçma gelecek şeylere ınandı* Yazar buyuk buluşlara giden yolda buyuk yanılgıları gaf olarak nıtelendırıyor Bılımde gerçeğı aramak uzun ve zahmetlı bır çalışma gerektırıyor. Bugun gelıştırılen bilimsel yontemler, araştırma sırasında gaf yapılmasını onemlı olçude engellıyor ancak tam da önune geçemıyor Geçmış yıllarda bılıme bugunku bakış henuz yeterınce gelışemedığı ınsanların ellerınde bugunku yontem bılgısı olmadığı, teknık henuz gelışmedığı ıçın gerçeğı aramaya çıkanlar bile sık sık buyuk yanılgılara duşuyorlardı örneğın yuzyıllar boyunca dunyanın evrenın merkezı olduğuna ınanıldı Batlamyus, evrenı açıklamada en bilimsel yaklaşan kımse olduğu halde, orneğın Dunyayı guneş sıstemının merkezı olarak algılamıştı Bu gafı Kopernık duzeltecek ve sıstemı guneş merkezıne oturtacaktı Kıtapta, bilimsel gaflar arasında şunlar anlatılıyor Marıa'nın bronzu altına donuşturmek ıçın yaptığı deneyler sonucunda, altın elde edılemedı ancak metaller hak kında ve bugun bıle kullanılan başka konularda bır dızı bılgı elde edıldı ve metallerın bırbırıne kaynaştırılabılecegı oğrenıldı Krıstof Kolomb en buyuk gafçılardan bırıydı Hındıstanı keşfe çıktı ama Amerıka Kıtası'nı keşfettığınden habersızdı En buyuk gaflardan bırı de bakterılerın ve canlıların uremesı konusundaydı Insanlar uzun zaman orneğın, şekerın uzerıne toplanan karıncaların şekerden uredığıne, çöp kutusundakı kurtların çoplerden, ölmuş bır sıncaptakı sınekler de bır anda sıncaptan hayata geçtıklerıne ınanıyorlardı Kıtapta, bu konuda gerçeğe nasıl ulaşıldığı tatlı bır dılle anlatılımakta Ateş hakkında ınanışlar da yıne bır dızı gaf ıçerıyordu ve ateşı yakan şeyın, ıçınden çıkan flojıston adı verılen bır madde olduğuna ınanılıyordu Ancak uzun deneyler sonucu ateşın yanmasına oksıjenın neden olduğu gosterıldı Pekı ınsanların kuşlar gıbı havada uçabılmek ıçın hangı seruvenlerden geçtığını okumak ıstemez mısınız? Mars uzerınde yaşam olduğuna daır ınanısların nasıl gelıştığını? En eğlencelı gaflardan bırı de, kurbağanın bacağında elektrık olduğu savından hareketle, dunyanın ılk pılının keşfı Yazar bıze bılımın gerçeğe nasıl yaklaşması gerektığının oykulerını anlatıyor ve şuna ışaret edıyor Bır konuda yapılan açıklamanın doğru olduğuna hemen ınanmayın Çok saygın kımselerden gelse ve çok mantıklı gorunse de ortaya atılan bılgı doğru olmayabılır ve yapılması gereken bu bılgılerdekı gafları bır dedektıf gıbı araştırarak ortaya çıkarmaktır Bılım tarıhı, elde edılen bılgılerın tarıhı, uygarlıkların tarıhı, ırılıf ufaklı bır suru gafın gorulmesı ve sonra gerçeğe varıl masının tarıhı değıl mıdır? TUBİTAK Yayını, 93 sayfa cılt kapaklı, çızgılı Çevıren: Nermin Arık RMAGANLI BULMACA Yalnız bip at Bu haftanın bulmacası satranç tahtası uzerınde çozulmesı gereken ama klasık bır satranç sorusu olmayan bır bulmaca. Olayın tek bır kahramanı var, o da yalnız bır at(lı) Uçsuz bucaksız bır satranç tahtasının uzerınde durup ufka, gıdeceğı yere bakıyor Az once buyuk bır savaştan çıkmış Onlarca pıyadeyı tek başına yerle bır etmış Tıpkı eskı Cuneyt Arkın fılmlerı gıbı Şımdı ıse yola çıkması gerekıyor At(lı) satranç tahtasının bır koşesınden (a1) obur koşesıne (h8) gıdecek Ancak, obur uca varmadan once her satranç karesını sıyah olsun beyaz olsun bır kere daha yalnız bır kere zıyaret ectecek Bu mumkun mu? Mumkunse nasıl? Mumkun değılse nıçın? Kuçuk bır hatırlatma Atlı satranç tahtasında L çızecek şekılde hareket edıyor Tıpkı normal satranç atı gıbı önce ıkı kare geçıp sonra bu yola dık yondekı bır kareye atlıyor Hazırlayan: Zeze Bulmacayı dogru olarak çozen 20 okurumuza Recep Bılgıner'ın "Politika'da Bir Sarı Çizmeli" kıtabını armağan edıyoruz Hesap makinesi bozulunca... Yanıt. 937857941841 445'üncü sayıda kazananlar Erol Tosuner Samsun, Bahadır BozEdırne, Volkan Çilingiroğlu Izmır, Naim Ergönül Edırne, Hazal Çağla Akçan Istanbul, M. Ufuk Filik Istanbul, Sevgı Kara Izmır, Ertuğrul Çelikcan Ankara, Damla AtayAnkara, Sami TürkkahramanKahramanmaraş, Incı SomunkıranIstanbul, Mehmet Akçay Sıvas, Mehmet Ungan, Izmır, Tarkan ArasIstanbul, Ahmet Tülü Amasya, Pelin Doğan Antalya, Deniz Bahadır Fırat Istanbul, Meltem TiregölIstanbul, Ruya Kalkavan Izmır, Durmuşali Babür Ankara Tam gereken yere o beyaz lekeyi yaptığın için sağol! 447 15