Katalog

OLO J l nemli buluntular lışkın sorulara yanıtlar bulundu Bununla bırlıkte yenı yenı sorular uretıldı örneğın, Çanakkale yarımadasındakı Troya'da yıllardır başarılı ve duzenlı kazıları ıle Alman arkeoloğu Prof Manfred Korfmann, soğan kabuğu gıbı katlardan oluşan bu antık kentı bır bılım ordusu ıle keşfetmek ıçın her yıl mılyarlar harcıyor Troya, Anadolu arkeolojısınde "mihenk taşı" rolunu oynuyor Troya'da bulunan her yenı nesne ve yenı ozellık, Anadolu'nun herhangı bır yerındekı başka buluntuları tarıhlemeye yardım edıyor Arkeologlar Troya'da çok onemlı yapıtlar buldular Hıç kuşkusuz en onemlı olay Troya'nın kentsel genışlığı ıle ılgılı bulguydu Troya yenı buluntularla 20 donum daha buyudu Boylece kentın genışlığı 200 donume çıktı Yakında dunya basını bu buluntudan soz edecek Gazetelerımız genelde olduğu gıbı Anadolu'dakı bu onemlı keşfı belkı de yabancı gazetelerden alıntılarla duyuracaklar Bız, burada 1993 kazılarında cıltler dolduracak devsel onemlı buluntuların dışında, boyca posca çok kuçuk, ancak ılgınç bazı örneklere değıneceğız Antık dunyanın "Yedı Harıkası"ndan ıkısı Anadolu'dadır Bunlardan bırı Bodrum'dakı "Halikarnassos Mozolesı", otekısı ıse Efes'tekı "Artemısyon"dur Avusturyalı arkeologlar uzun bır aradan sonra Artemısyon'u kazdılar. Pek de pışman olmadılar Mihenk taşı Troya büyüdü Avusturyalı bılım adamı Stefan Karvvetse ılgınç nesneler buldu İO 6 yy'da som altından yapılmış eşsız guzellıkte 3 Fıbula (çengelli ıgne) ve "doğusal" görunumlu tanrıça fıguru dıkkatı çekıyor Ege'nın Efes kadar unlu bır başka kentı olan Mılet'te Alman arkeolog Prof Dr Volkmar von Graeve ılgınç bır yapıt ortaya çıkardı Bu.bır Mısırlının boyalı bustu ıdı "Mılet nıre Mısır nıre1 " demeyın Işte arkeolojının onemı Soke yakınındakı bu toprakların "gece kostebeklerı" denılen kaçakçıların yerıne bılım adamlarınca kazılmasının onemı ışte burada Bu heykelı bır koylu bulup, kaçakçılara satsaydı ne olacaktı? Heykelın Turkıye'de bulunduğuna Avrupa ve Amerıka'da kım ınanacaktı? Mıllet ıle Mısır arasındakı tarıhsel ılışkı karanhkta kalmayacak mıydı'? 1948'de ılkokul uçuncu sınıfta ıken oğretmenım Cahıde Hanım 10 yaşındakı bızlerı bır otobus ve ardından bır tren yolculuğu ıle Bayraklı'aakı "Eskı Izmır" kazısına goturmuştu (Daha nerelere goturmemıştı kı 9 Keşke benım yerıme budakları ve kutuklerı goturseydı, daha lyı yapardı Bu durumda kımse de çıkıp "Yunan eserı Yunan'a, Roma eserı Roma'ya " demezdı) Bayraklı kazısına henuz bır yıl once başlamış olan Ord Prof Dr Ekrem Akurgal gıbı buyuk bır bılım adamı ıle boylece 46 yıl once tanışmış oldum Şımdı kazıyı eşı Doç Dr Meral Akurgal yurutuyor Izmır Korfezı nın dolması nedenıyle artık kıyıdan oldııkça ıçerıde kalan bu antık kentte çıkarılan kuçuk buluntulardan bırı dıkkatımı çektı Som altından çengelli iğne Ustte Menemen'dekı Panaztepe Ege'nın tanhını değıştırecek buluntular verıyor. Bunlardan bın de "Fayans kolye". Yanda Kaş Uluburun'dakı batıktan son olarak fıldışınden yapılmış ordek bıçımınde bır kutu çıktı. Bu, lö 5 4 yy'da yapılmış bır bronz balık oltasıydı Ördekbaşı bıçımındekı bır oltayla balık avlama zevkıne sahıp o kışı kımbılır Izmır Korfezı'nde ne çıpuralar avlamıştı? Ya da korfezın kırlılığınden bugun neslı tukenen çı puralar gıbı çok oncelerı yok olan kım bılır baş Manyas kuş cennetı ya da Paradıso'dakı antık kentte Frıg Tapınağı a nıce balıklar ka ranıyor. Arkeologlar şımdılık tapınağın maketını buldular. Çipuraya bronz olta yakalamıştı9 O zaman da Izmır'de defne vardı Zeytınyağı vardı Uzumden yapılmış şarap da vardı Kım bılır bu bronz oltanın sahıbı zevklı balıkçı kendısıne1 ve yakınlarına ne guzel zıyafet çekmıştır Bayraklı'nın kuzeybatısına Menemen'e doğru uzandığımızda antık adı henuz saptanamayan Panaztepe hoyuğunde Prof Dr Armağan Erkanal, 1985'ten berı çok onemlı buluntular ortaya çıkardı Beş bın yıl oncesmden gunumuze kadar uzanan bu yerleşmede, Troya oncesı ve sonrasının yanı sıra en gorkemlı zamanlannda Anadolu'dakı Hıtıtler ıle Yunanıstan'da Mıkenler arasındakı bağlantılar belırlendı En yoğun yerleşmenın İO 14001300 yılları arasında olduğu goruldu Panaztepe'de bulunan nesnelc arasında yuzlerce parçadan oluşan sus eşyasına dayanarak Mısır, Surıye, Fılıstın ve Baltık Oenızı gıbı uzak ulkelerle sıkı tıcaret ılışkılerı saptandı Prof Erkanal'ın buluntuları arasında yeralan "fayans kolye" ıse oldukça ılgınç bır parça (Reskn 4) Manyas Kuş Cennetı yakınında ve antık metınlere "paradısocennet" dıye geçen Dasklyeıon'dakı kazıyı Prof Dr To«nrıs Bakır yonetıyor Prof Bakır kazılarda neslı tukenmış kuş ıskelet ve fosıllennın yanı sıra İO 640 yıllarında yapılmış bır ta ban uzerınde bır "tapınak modelı" (Resim 5) ele geçırdı 25 cm yukseklığınde, kıreç taşından yapılmış bu modelın on cephe sınde bır kapı ve yanında ıkı sutun goruluyor Fnglerın ana tanrıçası Kybele'ye sunulmuş bu tapınak model, kutsal alanda bulundu Bılım adamları bır yandan eskı soruları yanıtlıyorlar, bır yandan da tarıhı aydınlatmak ıçın yenı sorular uretıyorlar Prof Ba kır da soruyor "Bu tapınak modelı, gerçek Kybele Tapınağı'nın bır maketı mı' Yoksa ağaçtan yapılmış ve Kımmer ıstılasında yakılmış gerçek tapınağın taştan yapılmış bır orneğı mı?" Şu gunlerde dunya çocukları "Noel Baba"dan soz edıyor O halde bız de Noel Baba'nın doğum yerı olan Antalya'dakı Patara antık kentıne gıdelım Bır yandan ruzgâr erozyonu, ote yandan turızmın yarattığı yanlış yapılanmayla da uğraşma zorunda kalan Prof Dr Fahrı Işık, Patara'da onemlı buluntuları gun ışığına çıkarıyor Bır kuçuk buluntu ıçın (Resım 6) Prof Işık soruyor "Tıpkı Noel Baba gıbı değıl mı/>" Neredeyse "Patara'nın burnunun dıbınde" dıyeceğımız Kaş yakınındakı Uluburun nun 50 m dıbınde I0 16 yy a aıt bır batık teknedekı buluntular 78 yıl once dunya arkeolojısını altust etmıştı Prof Dr Lutfen sayfayı çevırıniz Pataralı Noel Baba 4099