Katalog

GÖKBİ LİM Uzayda gezegenler çarpışması Temmuz ayında bir kuyruklu yıldız, dünyamız gibi bir gezegen olan Jüpiter'le çarpışıyor. D ünya önümüzdeki temmuz ayında, geçen yıllar yaşadığımız Halley kuyruklu yıldızı gibi çok 6nemli ve bir gök olayını, kuyruklu yıldızın bir gezegenle çarpışmasını yaşamaya hazırlanıyor. Bu olay gerçi Dünya'nın burnu dibinde gerçekleşmeyecek ancak güneş sistemimiz içinde olduğu ve bizim gibi bir gezegen olan Jüpiter'e bir kuyruklu yıldız çarpacağı için çok önemli. ladılar ve yıldızın adının astronomi kitaplarına Shoemaker Levy 9 (SL9) adıyla geçmesini sağladılar. Araştırmacı çevrelerde bu buluş yılın sansasyonu ve modern astronominin şansı olarak Şimdi size bu önemli olayın keşif öynitelendiriliyor. küsünü anlatalım: Tüm rasathaGeçen yılın 25 mart gecesinde 'Big nelerde gözetleSchmidt' teleskopuyla Mount Palornen SL9 diğer ama'da çektiğı fotoğraflara bakan 63 raştırmacılar tayaşındaki gökyüzü araştırmacısı Carafından da incerolyn Shoemaker 'O da nesi?" dıye leniyor. Şu ana şaşırdı. 64 yaşındaki kocası, kendisi gikadar rastlanan bi ünlü olan Eugene, karısinın birden agaz ve toz zerreyağa fırladığını ve yüzünde buluş yapciklerınden olumış birinin ifadesıyle 'Ezilmiş bir kuyşan kuyruklu yılruklu yıldız buldum' dedığini hatırlıdızlardan farklı oyor. larak SL9, çekiO gece olayı doğrulamak için bu 'illen fotoğraflarda ginç ve daha önce görülmemiş cismin' çok merkezli göbaşka yollarla görülmeye ve keşfedilrülüyor. meye çalışılması sonuç vermedi, çünAmerikalı astronom Jim Scotti SL9 kü bulutlar gökyüzünü kaplamıştı. buluşundan 2 gün sonra 5, daha sonra Bunun üzerine karıkoca, Arizo11 tane; diğer gözlemciler ise 1720 na'dan astronot arkadaşlarını yardıma merkez yakalamışlar. çağırdılarlar. Carolyn Shoemaker gibi Son fotoğrafta SL9 kuyruklu yıldızı amatör olan David Levy, buluşu onay100.000 kilometrelik bir ipe inci gıbı dizilmiş 22 tek çekirdekten oluşuyor. Bu kuyruklu yıldızın böylesıne değişik sıralanışını bilim adamları çözmüş görünüyorlar. SL9'un rotası 1992 yazında kuyruklu yıldızın Jüpiter'in yakınından geçtiğini gösteriyor. Parçacıklar gezegenin çekim kuvvetinden etkilenerek böyle inci gibi sıralanmışlar. Birbirlerinden 1000 km uzaklıkta bulunan bu püsküllerden en küçüğünün çapı için astronomlar birkaç 100 m, büyükleri için ise birkaç 1000 m. diyorlar. Kuyruklu yıldızın hızı da hesaplanabiliyor. Saniyede 60 km. Şu anda bünyesinde topladığı enerji miktarı SL 9 adıyla bilinen yıldızı bulan Eugene va Carolyn Shoe 100 megaton TNT'ye eşit. Bu da Dünya üzerindeki maker çifti. tüm nükleer silahların 10 bın katına eşit. Bütün bu veriler astronomları kabaca bir tahmin yapmaya itiyor. Gök bilimciler, 65 milyon yıl kadar önce Dünya'da gerçekleşen büyük bir olayın günümüzde başka bir gezegende gerçekleşeceğıni savunuyorlaK Bilimsel araştırma sonuçlarına göre o zamanlar bir kuyruklu yıldız, bugünkü Meksıka'nın üstüne düşmüş ve müthiş patlama sonucu Dünya'nın evrim düzeni de değişmişti.. öyle ki yeryüzünde dınozorların kökünü kazıyan, bitkisel ve ikfimsel değişiklikler olmuştu. 65 milyon yıl sonra bugün Amerikalı gezegenbilimci Clark Chapman 'Nature' dergisinde soruyor: O kadar büyük bir çarpışmayı bu yıl tekrar görebilecegimızi kım düşünebılırdi? Jüpiter'le çarpışma Yenı hesaplara göre SL9 kuyruklu yıldızı güneş sisteminin en büyük gezegenıyle çarpışma rotasında ilerliyor. 21 Temmuz 1994 ve civarındaki 6 gün içinde çarpışma iddiası gerçekleşirse Jüpiter güçlü bir alev yığınına dönüşecek. Kuyruklu yıldız parçaları sırasıyla hidrojen ve helium bulutlarına girip çok büyük gaz kütlesi oluşturacaklar. Bilim adamlarının varsayımları doğru çıkarsa patlamadan sonra parçacıklar Jüpiter'in kalın atmosferinde Teksas büyüklüğünde bir delik açacaklar. Şok dalgaları, toz bulutları ve radyo aktif şımşeklerın de ortaya çıkması ve uzaya yayılması söz konusu. Ekimde Colarado'da yapılan Amerıkan Astronomi Topluluğu yıllık buluşmasında araştırmacılar kuyruklu yıldız çarpışmasının suresı ve şiddeti konusunda ayrıldılar. Bir grup, SL9'un Jupiter atmosferı tarafından yutulacağını savunuyor. Başka araştırmacılar atmosfere girdiğinde parçacıklardan yayılan şok dalgalarının gezegende çan gibi ses çıkaracağını öne sürüyorlar. Uçüncü grup, Jüpiter'in derın atmosfer tabakalarında şiddetlı patlamalar olacağını ve birkaç dakika sonra gaz kütlesinden sıcak alev topları çıkacağını savunuyorlar. Patlama gezegenin Dünya'ya dönük olmayan tarafında gerçekleşse de Jüpiter'in 9,8 saatte kendi etrafında dönmesi sonucu patlama noktası birkaç saat sonra Dünya'dakı izleyıcilerin görüş alanına girecek. Patlama teorisi yandaşları Jüpiter'in patlamadan sonra değişik bir görünüşe sahip olacağına inanıyor. Ortaya çıkan enerji (Dünya'dakı tüm 3646