Katalog

SORUN YANITLAYALIM Kızamık aşısı ne kadar etkilidir?' Eskişehir'den yazan okurumuz Meliha Tümer'in sorusu şöyle: "Beş yaşında bir oğlum var. Çocukluk hastalıklanna karsı gereken bütün aşılannı olmuştu. Ylne de merak edlyoruz, örnegln kızamığı olan blr çocuğun yanına yaklaştırmamalı mıyız, hangl hastalıklara yakalanan çocuklardan uzak tutmahyız?" Cildin yağlanmasına sebep nedir? "Yağh clltlerin ve »Ivllcelerin gerçek sebebi nedlr? Erkeklik hormonu lazlalığı mı, yoksa östrojen yetersizliği mi, yoksa yağ bezlerinin androjene karşı atın duyarlı olması mıdır? Eğer cevap androjen (azlalığıysa, bunu azaltmak ya da dısandan östro|en vererek dengelemek mümkün müdür? östrojenli dogum kontrol hapları erkeklerde de kullanılabllir ml? Lokal östrojenle yağ bezelerinin çalısması yavaşlablablllr mi? östro|en Ihtiva eden kremlor var mı? Reaccutane adlı ilacın içeriğl nedlr? Yan etkileri var mıdır? Türkiye'de kimyasal peeling yapılıyor mu? Riskleri var mı? Sivilcelerin sebebi yağ bezleıiyse, yağ bezlerlnl tahrlp ederek bu soruna çözüm bulunabilir mi? Ya da kıl köklerlnln alındığı epilasyon gibl blr yöntemle yağ bezlerinin çalıtmasını önlemek mümkün milî" Antalya Manavgat'tan yazan okurumuz Mehmet öncü'nün sorusu şöyle: Okurumuzun sorusunu Şişli Etfal Mastanesi Çocuk Kliniği Şef Yardımcısı Dr. Saml Hatipoğlu yanıtlıyor: "Bu tip bir soruyu yanıtlamak için öncelikle çocuğun aşı takvimini görmek gerekir. Aşı takvini görmeden, bütün aşıların yapıldığını varsaymak ve ona göre bir takmı yanıtlar vermek oldukça yanlış olur Aşıların çocukluk çağı hastalıklarına karşı genel olarak bir koruyucu etkisinin olduğu söylenebilir. Bazı aşıların koruyucu etkisi neredeyse yüzde yüzdür. örneğin tetanozun koruyucu etkisi (tabii, aşı takvimine uygun olarak yapıldığını varsayarsak) yüzde yüzdür. Çocukluk çağı aşılannı başlıca iki grup altında toplayabiliriz. Yapılması gereken aşılar: Tüberküloz (BCG), karma (difteri, boğmaca, tetanoz), çocuk felci, kızamık, kızamıkçık, kabakulak. Yapılması bazı durumlarda önerilen aşılar: Hepatit B denen sarılık aşısı (anne sarılık geçirmişse yapılır), pünomokok, meningokok, Hib denen hemofilus (H.influenza) ve grip aşısı. Grip aşısı, gribe neden olan bazı virüslere karşı etkili olduğundan, bazı virüsler karşısında beklenilen etkiyi göstermemektedir. Çocuklar için hazırlanmış grip aşılarının, doktorun uygun gördüğü takdirde yapılması mümkündür. Son yıllarda bazı ülkelerde suçiçeği ve H.influenza aşıları rutine girmiştir. Zorunlu aşılardan bazılarının 1.5 ve 46 yaş arasında birinci ve ikinci tekrarlarının yapılması gerekir. Verem aşısı gibi, bir kısmının da beş yaşından sonra tekrarı vardır. Kızamıklı bir çocuğun yanına yaklaştırıp yaklaştırmamanız gerektiğiyle ilgili sorunuza gelince, aşı takvine göre yapıldığı takdirde, kızamık aşısının koruyucu etkisi çok yüksektir (yaklaşık yüzde 34914 95), ama zorunlu kalmadıkça kızamıklı çocukla temas ettirmemekte fayda vardır. Hangi hastalıkları geçiren çocukların yanına yaklaştırmamak gerekir dişe soruyorsunuz. Yukarıda saydığımız ve aşısı olan hastalıklar dışındaki çocukluk çağı hastalıklarına karşı dikkatli olmak gerekir Fakat çocukların büyük bir kısmı kreşte, anaokulunda, ilkokulda zorunlu temas halinde olduğundan, bu hastalıkları geçirerek bağışıklık kazanmaktadır." Okurumuzun sorusunu Istanbul Üniversitesi Istanbul Tıp Fakültesi Dermatoloji Bölümü'nden Prof. Dr. Orhan Baransü yanıtlıyor: "Yağ bezlerinin reaksiyonu daima erkeklik hormonuna karşıdır Bu yüzden buluğdan sonra çıkar. Bunun dışında, söylenenlerln hepsi söz konusudur. Genetik, yağ bezlerinin normal hormona karşı bile olsa aşırı duyarhlığı, kadınlık hormonunun baskılanması.. Bunda kadınlık hormonunun baskılanması söz konusu olduğundan kadınlar, tedavi için, çoğu kez kadınlık hormonu da kullanabilmektedir. Erkeklere tavsiye edilmez, dışardan sürme yoluyla bile, çünkü sürüldüğü takdirde deri içine emilebilir. Yaşlılık lekeleri kalıtsal mıdıp? Tedavisi var mıdır? Izmir'den yazan okurumuz Allye Şlnv şek'in sorusu şöyle: "48 yaşındayım. Elleıimde, yüzümde ve özelllkle alnımda, halk arasında yaşlılık lekesi adı verllen lekeler belirmeye başladı. Aynı lekeler, çok daha yaygın ve belirgin olarak, 80 yasındaki annemde de var. Buna karsılık birçok yaşlı kişkte hiç olusmamış. Bu lekeler kalıtsal mıdır? Lekelerln önlenmesl, oluşanlann gktorilmesi için alınabllecek (deri merheml) önlemler var mıdır?" Okurumuzun sorusunu Istanbul Üniversitesi Istanbul Tıp Fakültesi Dermatoloji Bölümü'nden Prof. Dr. Orhan Baran«üyanıtlıyor: "Belirli bir yaştan sonra ailesinde görülüyorsa, bunun kalıtsal olduğu söylenebilir .Söz konusu lekeler, bazı insanlarda görülen yaşlılık lekesidir Lekelerin çıkması, yaşla değil, deri yaşlanmasıyla ilgilidir. Bu da genetiktir, kalıtsaldır. Tedavide yapılacak fazla bir şey yoktur. Ancak, lekelerin niteligine, kabarık, kabuklu olup olmamasına göre kullanılacak değişik metotlar, leke giderici ilaçlar uzun vadede faydalı olabilir. Tabii öncelikle, hangi tür leke olduğunun anlaşılabilmesi için dermatoloğa gitmek gerekir. Çünkü söz konusu lekelerde tipe göre değişik ilaçlar kullanılıyor. Kendi başınıza kullanmaya kalkarsanız yanlış olur. Çünkü leke giderici ilaçların derinin başka yerlerindeki rengi açma olasılığı da var. Lekeyi gidereceğim derken, istenmeyen bir renk açılmasına yol açılabilir Kullanılacak yönteme dermatolog karar verecektir." Kadınlık hormonunun etkisini baskılayacak kadar erkeklik hormonu fazlalığı dışında hormonal pek çok etken vardır. Hormon tetkikleri yapılarak, altında yatan özel neden var mı diye araştırılır. Ancak bu da belirli bir yaştan sonra hâlâ devam ediyorsa yapılır, yani her hastaya gerekmez. Erkeklere kadınlık hormonu verilirse, erkek kadınlaşır. Kadınlara bile östrojen içeren ilaçların verilmesi çok doğru değildir. Reaccutane, özellikle sivilceler için geliştirilmiş bir A vitamini asitidir ve ağız yoluyla alınır. Yağ bezlerinin düzenli olarak çalışmasını sağlar, ancak yan etkileri çok fazla olduğundan çok özel şartlar altında kullanmak gerekir. Bun rağmen bazı yan etkiler kaçınılmaz olabilir. Etkili bir ilaç olmakla birlikte, bu nedenlerle kullanımı sınırlıdır. Bir de fiyat olarak son derece pahalıdır. Kimyasal peeling ülkemizde yapılıyor, ancak bunun yapılıp yapılmayacağına bir doktorun karar vermesi gerekir. özellikle bizim ülkemizdekı gibi koyu tenli insanlarda, leke artışına, leke oluşumuna ya da peeling yapılan yerin derısinin biraz daha açık renkli olmasına neden olup sorunlar çıkarabilir. Ayrıca peeling için kullanılan ilaçların büyük bir bölümü vücut için toksik etkıde olduğundan kullanımı kısıtlıdır. Aktif sivilce varken yapılması da çok dorğru değildir, ancak izlere, siyah ya da beyaz nokta şeklindeki sivilcesi olan kişilere yapılabilir. Yukarıda sayılan nedenlerden ötürü, kullanımı sınırlı olmalıdır. Bazı hastanelerde yapılıyor ancak doktora danışmadan yapılması kesinlikle uygun değildir. Cerrahiyle mi yoksa kimyasal yoldan mı yapılacağına da doktor karar vermelidir. Dktor, peeling izlerine bakarak hangi tür ilacın kullanılacağına da karar verir. Hastaya vereceği yarar ve zarar dengesinin hesaplanması gerekir. Yağ bezlerinin epilasyon benzeri bir yöntemle alınması mümkün değildir. Çünkü yağ bezleri tek tek odacıklardan oluşan son derece kompleks bir yapıdan oluşur, içine elektrikle girip tahrip etmek mümkün değil. Ayrıca bu, derinin normal yağını da azaltacağından, pratikte de doğru değildir. Yağ bezlerinin. aşırı işlenmesinden çok, işlenmesindeki sorunlar ve yağ bezinin dışarı atılımıyla deriye has özelliklerden dolayı sivilceler oluştuğundan sadece yağ bezinin atımına, sekresyona yönelik tedavıler yapılabilir."