Katalog

B İ L İ M KÜLTÜR Topal doktorun öyküsü Vehbi Belgil ılımsel buluşların bır de sosyal ve e' konomık yonu olduğunu bılıyoruz E' lektrık lambası gazla, havagazı ıle, mumla Aydınlanmaya son verdı, yenı bır sanayı turu ortaya çıkardı Gazyağı ıle, havagazı ve mumla aydınlanma hızmetı veren bırçok ışyerlerı kapandı, bunlardan ekmek yıyenler başka ış bulmak zorunda kaldı Işıklı reklam levhaları, tabela hattatlığını oldurdu, bununla geçınenlerı ışsız bıraktı Sınema 200300 dolayında, yenı ışkolu yarattı Çiçek aşısı, kuduz aşısı ve genellıkle butun aşılar aıle dramlannı buyuk olçude ortadan kaldırdı veya azalttı Tup bebeğı uygulaması akrabalık ılışkılerıni etkıledı Gen muhendıslığı de Bu yolla bırçok yenı ılaç pıyasaya çıktı, mevye, sebze turlerı lyıleştırıldı Şımdı sıra, canlı tıpkıları yaratma aşamasına geldı Televızyon kaç tur ışkolu, kaç tur ınsan ılışkısı yarattı? Sayamazsınız Konuyu burada kesıyorum Fıkrımın yetennce değerlendırıldığını sanıyorum Bunları burada anımsatmamın amacı, kımı yazılarımda, bundan boyle, buluşların sosyal ve ekonomık yonlerını vurgulayan "gerçek olay lar' ı da oykuler bıçımınde sunmak ısteyışımdendır Bunu evvelce de arasıra yapmıştım Bundan sonra duzenlı olarak ışleyece ğım llk oyku gerçek yaşamdan bır TIP oykusu olacak ve yazımın başlığındakı adı taşıyacak Doktor Marlın doğum ve kadın hastalıkları uzmanı olan fakulteden çıkmıştı ve ulkenın fakır bır yoresınde fakır ınsanlara hızmet verıyordu Bu yuzden bırçok aıle dramlarına tanık oluyordu Ulkenın bu yoresınde en buyuk sorun ' ıstenmeyen çocuk' sorunu ıdı Çok çocuk, fakırlık gostergesıydı Bılemedınız uç çocuk daha mutlu bır aıle ıçın yeterlı ıdı Ama, yoredekı aılelerın her bırının çocuk sayısı beşten, altıdan aşağıya duşmuyordu Bunların hepsının gereğı gıbı sağlıklı, bakımlı, eğıtımlı yetıştırılmesı buyuk sorun yaratıyordu Bırçok aıle bu kadar çocuğu geçındırecek gelır duzeyinde değıldı Kaldı kı, çocukların hepsı sağlıklı olarak doğmuyordu Asıl sorun burada ıdi Böylelerı aılelerıne ve topluma yuk oluyorlardı başka bır duşunceye ıtmıştı Evet, doktor, yemıne uyuyordu Ama aılelerının ve toplumun sırtına yuk olacak çocukların yaşatılmaması goruşunde ıdı Fakulte sıralarından berı hep bu goruşu savunuyordu arkadaşları ıle tartışmalarında Antıkçağ Yunanıstan'ında sakat doğan çocuklar doğar doğmaz olduruluyordu Bu yuzden Ispartalılar sağlıklı ınsanlardan bır toplum olmuştu Sakat doğuşluğu yuzunden kendı ışını goremeyen, başkasının yardımına bağlı bulunan ınsanlardan ne hayır gelırdı topluma? Ama, ışın bır de başka yanı vardı Sağlamken kaza geçırıp başkasının bakımına muhtaç duruma gelenlere ne yapılmalı ıdı? Onlar da bır ığne ıle ölume gonderılmeli mı ıdi? Tartışmalarda, meslektaşları, doktor Marlın'e şoyle dıyorlardı "Fakat dostum bız ınsanları yaşatmak yaya gelecektı Kendısıne, çocuğun yaşatılmamasını soylememışlerdı Ama, bır kaza ıle olu doğmasına memnun olacaklardı Ne yapacaktı doktor? Her şey bır an meselesı ıdı Doğum sonu hızmetler yapılmazsa çocuk olurdu Kımsedebır şey sormazdı Bu hızmetlerden bırı, yavrunun ağzına hızla uflemektı Bebek, boylece ılk nefesını alacaktı Doktorun kafası bırden karıştı Evet, ne yapacaktı? Sanıyeler, ışık hızı ıle bırbırını kovalıyordu Bu karmaşık duşunceler doktorun kafasında buyuk bır aydınlık yarattı Çocukluğundan berı dınledığı sozler aklına geldı Tanrı yarattığı her kulun rızkını verırdı Çocuğa belkı bır sahıp çıkan da olabılırdı Bu kadar duzensızlıkle dolu bır dunyada bır bebeğln daha olması hıçbır şey değıştırmezdı Doktor, bırden ağzını, bebeğın henuz a den çıkmış, kent dışında şahane bır vılla yaptırmıştı Son gunlerını burada geçırıyordu Pek çok hastası vardı Ama, atasozumuzun deyışı ıle "iyı duzen bu duzen, gırmese araya bozan" yollu bır dramla karşılaştı doktor Oğlu ıle gelını bır trafık kazasına kurban gıtmışler, 6 yaşındakı evlatlarını oksuz bırakmışlardı Tabıı, kuçuğun bakımı dedeye duşmuştu Boylece de epey bır sure geçtı Torun 16 yaşına basmıştı, fakat ayağında ve kolunda muthış bır sancı başlamıştı Dayanılmaz bır sancı llk akla gelen hastalık çocuk felcı oldu Doktorlar hastalığa bır turlu tam koyamıyorlardı Sonunda, hastalığın, çok az gorulen bır hastalık olduğu sonucuna varıldı Hastalık o kadar az gorulen bır turden ıdı kı okul kıtaplarında bıle adı yoktu Hastalık gıttıkçe artacak, felçle son bulacaktı Çaresı de o gun ıçın yoktu Yalnız, doktorumuzun hastane arkadaşları ndan bırı bu ışten anlayan bır doktorun adından söz ettı Çareyı, bılse bılse o bılebılırdı Telefon konuşmalarından sonra randevu gunu ve saatı kararlaştırıldı Dr Marlın, sevgılı torunu ıle, o tanınmamış doktora gittı Doktor, söz vermemekle bırlıkte delıkanlının lyıletımını uzerıne alacağını soyledı Dunya Marlin'ın olmuştu Kendısıne gore çok genç sayılabılecek bır doktordu bu Adı Mıller ıdı Genç doktor yaşlı meslekdaşına baba sevgısı ve saygısı gosterdı Onun torununa da, Hipokrat yemını nedenıyle kendı oğlu gıbı davrandı Ne dıyordu ıkı bın kusur yıllık yemın? ' Butun tanrıların onunde yemın ederım kı bana bu mesleğı oğretenı oz anababam sayacağım darda kalırsa kendısıne yardım edeceğım onun çocuklarınıı kendı oz kardeşlerımle bır tutacağım bu mesleğı oğrenmek ısterlerse hıç para almadan yardımlarına koşacağım, bılgılerımı kendılerıne oğreteceğım Tanı sonrası konuşmalarında doktorumuz genç meslektaşının adını sorduğu zaman şu yanıtı aldı Adım Mıller, ama benı herkes Topal Doktor dıye tanır Ayağımın bırının kısa olması yuzunden Kolumun bıraz çarpık olması nedenıyle 'Çolak doktor dıyenler de var Bu adları bana ılkokul arkadaşlarım takmışlardı Ama gerçek gobek adım 'Haddeus tur Bu adı bana benı dunyaya getıren doktor vermış Ayağım yuzunden çok acılar çektım, sokağa çıkamıyor, oyun oynamıyordum Ben de oyun yerıne gece gunduz çalışmayı yeğledım Aılemın 9 çocuğu ıdım Yetışmem kolay olmadı tabıı Aılem çok fakırdı Hem okumak, hem çalışmak zorunda kaldım Sakat olmasa ıdım belkı bu kadar çalışmazdım Arkadaşlarımın bende yarattığı tepkı ıle butun oyunları boykot etmıştım Esasen bu ayak ve kolla oyun oynamam da ımkânsızdı" Nereden nereye dertlerıne çare bulmak ıçın eğıtılıyoruz Bunu yapmazsak ne ışe yararız?" Ama, o bu sozlere kulak asmıyor, Hipokrat yemınının gunumuze uymayan yanlarının duzeltılmesı gerektığını durmadan yınelıyordu Birden karşılaşılan sorun Hipokrat yemini Dr Marlın butun hekımler gıbı "Hipokrat yemını" ederek çıkmıştı fakulteden Doktorumuz da bu y'emıne bağlı ıdı Neydı bu yemın? Yemının konumuzla ılgılı kısmı ' ınsanları lyıleştırmek ve yaşatmak ama her şeye rağmen lyıleştırmek ve yaşatmaktı" Ancak, Dr Marlın tam anlamı ıle bu goruşte değıldı Okul dışındakı gerçekler onu Işler bu mınval uzere gıderken Dr Marlın bırden bır olayla karşılaştı Dunyaya gelmesıne yardımcı olduğu bır çocuğun bır ayağı çok ktsa ıdı Hatta bır kolunda da bır tuhaflık vardı Çarpıklık gıbı Belkı başka bozuklukları da vardı Tam kendısıne gore bır doğumdu Çocuk, zaten fakır aılesının başına bela olabılırdı yaşamı boyunca Bır ıkı gun once konuştuğu anne ve baba da bu durumdan memnun değıldı Çocuk, aılenın dokuzuncu bıreyı olarak dun ğız bıle denmeyecek ağzına dayadı, hızla ufledı Sonra bıraz bekledı Bebekten hıçkırık sesıne benzer ınce bır ses geldı Yavru fânı dunyaya ılk adımını atmıştı Bundan otesi anababasına ve kendısıne duşuyordu Bacaktan, koldan sakat olmanın butun ıstıraplarını yaşayacaktı Sakatlığı nedenıyle oyun ve okul arkadaşları kendıne turlu adlar takacaktı Taksınlardı Kendısı gorevını yapmıştı Bunun rahatlığı ıçınde evıne dondu gece rahat bır uyku uyudu öykününsonu Acılar dönemi Aradan yıllar geçtı Doktor Marlın evlenmış, bırerkekevlatsahıbı olmuştu Çocuk buyumuş, evlenmış, babasına torun sahıbı olma' nın sonsuz zevkını tattırmıştı Bu arada kendısı de o fakırlıkler yoresın 'Topal doktor'un anlattıkları doktorumuz Thaddeus Marlın ı 40 yıl gerılere goturdu, kullenmış anılarını canlandırdı Yaşaması ıçın 40 yıl once zıhınsel mucadele verdığı çocuk şımdı kendı torununa yaşamdan zevk almayı oğretecektı Dr Thaddeus da duygulanmştı Ikı meslektaş gozyaşları ıçınde kucaklaştılar Dr Marlın meslektaşının muayenehanesının merdıvenlerınden ınerken şoyle mırıldanıyordu Kor olmaktansa sakat olmak lyıdır Gundelık yaşam başlıbaşına bır okul '