Katalog

MLERİ ılglerle nereörnekleri Oksijen üretebilen fotosentetik organlzmalar Bundan 225*5 milyon yıl önce yerküreyı dınozorlar kaplamıştı. llk inaanlar 23 milyon yıl önce ortaya çıktı. zegenlerin (asteroid) bir bölümünün gunümüz anakaraları boyutunda otdugu ve kayaları buharlaştıracak, okyanuslan kaynatacak bir ısı saldıgı sanılıyor Boylesi bir felakat canlılan yok etmiş olabilir. Ancak bir milyar yıllık sürenin sonunda. oluşum bombardımanı sona erip, güneş sistemi temizlendiğinde yasam filizlenmeye baslamıştı bile. Bulunan 3,5 milyar yıl öncesi fosilleri günümüzde hemen her yerde görülen mavıyeşil yosun türünü yakından andırmaktadır. Bilim adamları, o dönemde yasamı ürküten küçük gezegenlerin 36 milyon yıllık aralarda dünyayı yokladığı kanısında. Bu süre yaşamın ortaya çıkması için çok kısa olduğundan, bilim adamları, gezegenın yeşillenmesi için gerekli kimyasalların yalın olduğunu ve etkisini gecikmeden gösterdiğini düşünüyor. Böyle olunca da, "Yaşam neden bhden daha çok kez oluşmadı?'' so rusu gundeme geliyor. Kaynak Sorunu Indiana Üniversitesi'nden Norman Pace'a göre yaşam, bir buhar banyosundan baslamif olabilir? adı? dü. Darvvin'i izleyen bilim adamlan bu kurageliştirerek "su birikintisinin" gerçekte ranus olduğu düşüncesinde birleşerek, famın temelini oluşturan etmenlerin ne uğunu bulmaya koyuldular. 1953 yılında Chicago Üniversitesi meılarından Stanley Miller, deneysel bir iıt olarak kavanozunda ürettiği ilkel top. örneğini sundu. Okyanus olarak su, atsfer yerine metan, amonyak ve hidroden, şimşek ve öteki elektriksel akımlar ine kıvılcımlardan yararlanan Miller, bir ta sonra kavanozda, amino asitler de ien organik kimyasallardan oluşan yakan bir madde ile karşılaştı. Bu madde, ;eleri oluşturan proteinlerdi. Millerın enceli deneyi bir süre sonra unutuldu. Şimdi yaşamın kaynağına leye çalışanlar, oluşum sıında atmosferde metan ve ıonyak bulutları olmadığını i sürerek bir yüzyıl önceki uşe şiddetle karşı çıkıyor. Miller'ın ünlü deneyi proi bileşenlerini üretmiş olsına karşın, birçok bilim aTII, proteinlerden önce örnek bir ilk moulün, belki RNA'nın ortaya çıktığına inaor. Bu arada fosiller evrenin, Darvvin'in düıdüğü gibi, bir anda oluşmadığını kanıt>r. Kanıtlar için en şaşırbcı olanı da sıı okyanus kaynaklarında yaşayan canlımikrobiyolog Karl Stetler, yaşamın sı; bir su birikintisinde değil de sıcak bir "düdüklü tencerede" başlamış olabileceğine parmak basıyor. Eski düşünceler bir yana atılmakla birlikte, bilim adamları henüz yaşamın oykiisü konusunda görüş birliğine varamadı. Dört buçuk milyar yıl kadar önce, güneş sistemi, gaz ve tozdan örülü bir koza içinde biçimlendi önce küçük cisimler oluştu; bunlar birbirlerine çarparak gezegenleri meydana getirdi. Bu şiddetli çarpışmalarda ortaya çıkan enerji, oluşumu henüz tamamlanmamış olan yerküreyi erimiş bir topa dönüştürdü. Bunu izleyen bir milyar yıl boyunca, güneş sistemin Bir Varmış Bir Yokmuş Yaşam nerede filiz vermiş ve günümüze dek en iri asteroidlerden bir oranda uzak ve güvencede kalabilmiş olabilir? Bu sorunun yanıtını bilim adamları okyanusların derinliklerindeki bacamsı garip yapılarda arıyor. Bunlar okyanus dibindeki, htdrolermal boşluk adı verilen ve yeraltındaki erimiş kaya hücrelerine açılan çatlaklar üzerinde yer alıyor Sonuçta, kimi çatlaklardan soğuk, kimilerinden sıcak suyun yeryüzüne fışkırdığı gayzerler oluşuyor. 15 yıl önce, bilim adamları okyanus dibini araştırmak üzere denizaltılardan yararlanmaya başlayıp, garip canhlarla dolu geniş bir ekosistemin varlığını görünce şaşkınlıklarını gizleyemediler. Daha da şaşırtıcı olan, bu çevredeki dev tüp biçimde kurtlar ve kör karideslerin RNA çözümlemelerinin, kükürtle beslenen ve okyanus boşluklan çevresindeki besin zincirine demir atmış bu mikroorganizmaların ilk canlılara en yakın örnekler olduğunu ortaya koyması Bu denli eski tek başka canlı türü ise. Amerika'da Yellowstone National Park'taki sıcak su kaynaklarının yüzeyindekı mikroplar. Acaba yeryüzünün bu aşırı sıcak kesimlerı yaşamın ilk toplumlarının atıldığı yerler mi? Ortaya atılan "ıtcak dünya" varsayımı birçok bilim adamının görüşlerinde farklılıklar yarattı Indiana Üniversitesi'nden Norman Pace, ilkel yeryüzünün, yumurta gibi çatlamaya yatkın ince kabuğunun hidrotermal boşlukların günümüzden daha sık oluşmasına yol açtığını ileri sürüyor. Öte yandan, VVashington Üniversitesi'nden Everett Shock, yüksek ısıda canlıların besinlerden daha fazla enerji aldıkları görüşünü savunuyor Everett a göre, "IM kolaylaşıyor." (Bunun da bir sınırı var. Şimdiye dek 112 °C'nin üzerindeki ısıda yaşayabilen mikroba rastlanamadı) Ancak sorunun yanıtı henüz tam oiarak bulunamadı Yaşam, okyanus boşluklarında mı başladı, yoksa oralara mı göç etti? Boşluklar ilk canlıların beşiği olmayabilir. Bunlar okyanus düzeyine yakın yerlerde yaşam bulan ve sonradan dibe çöken canlıların sığınağı olabilir. ne denli yüksek olursa, yaşam da o denll den buzlu kuyruklu yıldızlar, küçük gezegenler (asteroid) ve göktaşları genç gezegenimizin çekim alanı içine hızla girdi Bu küçük ge Malzemeler KUYfHJKLU YILDIZLAR: Güneş sistemlnln dıpndakl bu kuryter, yaşmm İçin gerekli olan bazı organik molekülleri göndermlf olabilir. Dev astıoidler, gezegeni 1 milyar yıl boyunca döven metoorlar ve bugün bile kozmlk kar taneleri gibi uçuşan toz ya da ötekl kaynaklan olufturuyor. ATMOSFEB: Chicago Ünlversiteslnden Stanley Miller islmll ögrenclnln 40 yıl önce yaptığı deney, yaşam için gerekli olan bllefenlerln eski yerkurede ne kadar kolaylıkla üreülebileceğini gösteriyor. Ancak deney de, ilk atmoaterln, bugün tanıldığı gibi karbondlyokslt değil, asıl olarak metan ve amonyaktan oluftuğu vanayılnuaU. Stanley Miller'ın 40 yıl önce gerçekleştirdıği kavanoz deneyi yaşam bileşenlerinin atmosfer gazlarından kolaylıkla üretilebileceğinı ortaya koydu Bu örneğe göre dünyanın ilk tohumları soğuk bir ortamda atıldı Bu nedenle demir türü ağır elemanlar hemen eriyerek çekirdeğe çökmeyip milyonlarca yıl yüzeye yakın bir yerde kaldı. Bu neden önemli? Çünkü demir oksijeni 3459