Katalog

ÇEVRE Türkiye'de ilk atıksız konut gencekl Evin bütün atıksuları arıtılarak bahçe sulama ve klozet temizliğinde kullanılıyor. Ayrıca, kurulan serada sebze yetiştiriliyor, yiyecek atıklarıyla tavuk besleniyor. Prof. Dr. Ömer Saygin Boğaziçi Ü. Çevre Bilimlerl Enstitüsü aşamı boyunca tüketen ve buna bağlı olarak da atık üreten insan, zamanının büyük bir kısmını evlerde geçirdiğinden atıkların ilk oluştuğu ve toplandığı yer evlerdir. Burada doğacak problemleri önlemek için ilk akla gelen çözüm, atıkların önce evden eve toplanması ve yerleşım bolgesının dışına taşınmasıdır (kanalızasyonla veya çöp arabalarıyla). Burada ortaklaşa işlemlere tabi tutulan atıklar çevreye zararsız hatta tekrar kullanılır hale getirilirler Bu "merkezi çözüm" diyebileceğimiz yaklaşım yerine üzerinde durulmamış yeni bir alternatif ıse atıkları evlerde, yani "kaynağında" işlemlere tabi tutmaktır. Böyle bir yaklaşımı değerlendirebılmek için önce modeli deneysel olarak gerçekleştirmek ve sonra da "merkezi" çözümlerle karşılaştırmak gerekir. Bu deneyler yapılmadan da "kaynakta arıtmanın" bazı avantajları başlangıçtan düşünülebilir: • Evler arası mesafe arttıkça kanalizasyon masrafları ödenemiyecek boyutlara gelir. Evlerin %75'inin atıksularının bir arıtma tesisıne bağlı olduğu Almanya'da bile her eve kanalizasyon götürme ilkesinden vazgeçilmiştir. Konutların Y %10 gibi büyük bir kısmı için biyolojık paket arıtma tesisi öngörülmuştur. Ülkemizde ise tek tek evlere gelınceye kadar once çok daha onemlı problemlerin çozulmesı lazım denebilir. fakat gene de bazı durumlarda "kaynakta arıtmanın" acil bir zorunluluk olduğu kanaatindeyiz Çünkü içme ve rekreasyon amaçlı kullanılan denız kıyı şeridinde genellikle yerleşim yoğunluğu düşük olduğundan "kaynakta arıtma" tek çözüm olacaktır (tabıı buralardaki evlerin yıkımı söz konusu olmadıkça) • Atıksız konut modelınde atıkların üretimi, işlenmesı ve kısmen yeniden tüketimi aynı yerde olduğundan gereksiz yere getır götür işlemi ortadan kalkacaktır Merkezi çözümlerde bir yere kurulacak kanalizasyon artı arıtma tesısi masraflarının üçte ikisi kanalizasyonu için, yani atıksuyun tesise getirilmesı için gereklidir. Bir de buna arıtılmış suyun ayrı bir şebekeye gerı dağıtımı masrafları eklenecek olursa, kaynakta arıtmanın daha az masraflı olması beklenebilır. Model araştırması Böyle bir modelin gerçekleştırılmesı "Atıksız konut'un genel planı ve sistemin çalısma şeması yukanda görülüyor. Banyo ve /m lir. Sıvı kısmı arıtılmak üzere damdaki depodan atıksular arıtma ünitesi olarak görev yapaı mizlenen su, bahçe sulamada, baca gazı yıkamada ve klozette kullanılır. Mutfaktaki katı aM takal vb hayvanların yemediği organik maddeler gübre eldesi için kompost ünitesine gön olarak dısarı verilir. Evin genel kanalizasyon sistemiyle bağlantısı kullanılmıyor. ve geliştırılmesı amacıyla Boğaziçi Üniversıtesi'nde uç senedir deneysel araştırmalar yürütmekteyiz Amacımız bir evin sade atıksularının değil her türlu atığının da o evde zararsız hale getirilmesı için gerekli teknik ünıtelerin en basit şekillerini aramaktır. Ayrıca sistemin pratikte uygulanabilmesine çalışmaktayız. Bir evin atıklarını katı, sıvı ve gaz olarak üçe ayırabiliriz. Gelıştırdiğimiz sistemde her bir faz için en az bir ünite kurulmuştur. Atıksuları arıtma ünitesi: Evin atıksularındakı katı maddeler bir tankın içerisinde çöktürme yoluyla ayrıldıktan sonra sıvı kısım biyolojik arıtmaya tabi tutulmaktadır Organik maddelerden bu şekilde arıtılan sular otomatik olarak evin damındaki bir seraya basılır (Bahçesınde kişi başına 3 m2'lik yeri feda edebılen serayı bahçede de kurabilir Burada ultravıyole ışınlarıyla dezenfekte edilen kısmen arıtılmış atıksuyun daha ileri kademede arıtılmasını sağlamak amacıyla bitkılerden faydalanabılmektedir. Bıtkıler sudakı mıneralleri özümleyerek ek bir temızleme getirirler. Bunun yanısıra burada büyüyen bitkilerin değışık şekilde değerlendirilmeleri de SÖ7 konusudur (çiçek, hayvan yemi, insan gıdası). Dünya Sağlık örgütu'nun tavsiyeleri doğrultusunda burada yetışmiş ve pişirilerek yenecek urunlerın tuketiminde hıjyenık açıdan bir sakınca yoktur. Yapılan deneylerde kabak, biber, patlıcan gibi bazı ürünlerin ve bazı çiçeklerin gayet iyi yetiştırilebildiği görülmüştür. Daha bırçok bitki halen araştırmalarımızda denenmektedır Bitkiler sayesınde ilerı kademede temizlenen sular evin bazı ıhtıyaçları için tekrardan devreye sokulmaktadır Bunların başında rezervuar gelmektedir Kanaatımizce tuvaletlerde diski sürüklemek için yüksek kalitede su gerekmez. Deneylerimizde bu sayede yuzde 4050 dolayında temiz su tasarrulu sağlandığı Ön tarattaki tank, atıksular için çöktürme tankıdır. Burada katı kısımdan ayrılan atıksu damdaki seraya basılmaktadır. Çamur haline gelen katı kısımlar ise, altı ayda bir arka plandaki kompost tankına basılmaktadır. Kompost tankına, ayrıca evin diğer organik atıkları atılır. 2258