Katalog

GERİYE BAKIŞ DÜŞÜN BUL Alüminyumun 100 yılı yosundakı alumını elektrolızle ındırgeyerek yuzyılın metalı" dıye anılan alualumınyum elte etme yontemını keşfedıyorlar mınyumun, endustrıyel ölçektekı 1887 Fransa da HEROULT ve A B D de HALL uretımını, bundan 102 yıl önce elektroliz yontemı ıle alumınyum uretımı ıçın 1889 da Fransa'da başlanmıştı Bugun bu mepatent alıyorlar 1887 KJ BAYER sodyum talın ulaştığı kullanım duzeyı, şaşkınlık verıcıhıdroksıt kullanarak boksıtten alumın elde etdır Kendısınden once varlıkları bılınen tum me yontemını buluyor 1889 Yılda 2 960 kg metallen geçerek yılda 21 mılyon ton cıvarınalumınyum uretımı yapılabılen eskı kımyasal dakı uretımle, demırçelıkten sonra ıkıncı sırayontem terkedıhyor Fransa'da Froges da da yer almaktadır elektrolıze uretım yapan ılk fabrıka faalıyete Gerek elektrolızden çıktığı sal durumuyla, geçıyor 1890 Elektroliz yontemı kullanılarak gerekse ışleme ve dokum alaşımları bıçımiyyılda 175 tonluk ılk alumınyum uretımı gerçekle, yaşamın her alanına bırçok yonden gırmış leşıyor ve artık vazgeçılemez bır konuma erışmıştır 1890 yılından gunumuze kadar alumınyum Yer kabuğunun %8'ını oluşturo'ak doğada uretım teknığının esası değşımemıştır Daha bıleşıkler hahnde ve dığer metallerden daha sonra yapılan bazı buluşlar, daha buyuk mıkfazla bulunan alumınyum melahnın, cevherıntarlarda alumınyum kullanımını den elde edılmesı, uzun ve karmumkun kılmıştır maşık aşamalar ıçerır Bunlar sı1806 A WİLM tarafından alurasıyla cevherın (boksıt) mınyumbakır alaşımlarının yatopraktan çıkarılması. boksıtten pısal sertleştırme yontemı, kımyasal yontemle alumınanın 1920 A PACZ tarafından alu(AI2O3) elde edılmesı. alumınamınyumsılısyum alaşımlarının nın elektrolızle saf alumınyuma sodyumlarının sodyumla modıdonuşturulmesı, saf alumınyufıkasyonu 1922 HOOPES mun alaşımlandırılması ve son FRARY ve EDVARDS tarafınolarak da kullanılacağı yere godan ah'mınyumun rafınasyonu re şekıllendırılmesıdır ıçın 3 tabakalı elektroliz 1923 Alumınyum, başka metallerın Yuzey koruma amacıyla alübır arada ya da ayrı ayrı saglaminyumun anodık oksıdasyoyamadığı ozellıklere sahıptır nu 1935 Suyla soğutulan sılınYuksek dayanım/ağırlık oranı, mukemmel «orozyon dırencı lyı Paul Heroult'un elektroliz dır şeklındjkı kokıllerde yarısureklı dokum 1950 Tel ve şeelektrık ve ısı ıletkenlığı, şekıl hücresi rıt şekhndekı alumınyum elde lendırilebılme ve Işleme kolaylığı, kendıne etmek ıçın kahcı haddeden geçırme Elektroozgu ısıl ışlem, bu metalın sayısız özellıklermanyetık yontemle alumınyum dokumu Dıden bazıları rekt alumınyum plaka dokumu. AlumınyumKullanıma hazır duruma getırılmesı, olduklıtyum alaşımları Alumınyumsılısyum alaça pahalıya malolmasına karşın bu ozgun şımlarında antınon ve stronsıyum afına|i, vs ozellıklerı sayesınde temel endustrllerının yapı taşı olmuştur Bugun Avrupa ulkelerı ve A B 0 de tamamen ve kısmen alumınyumu konu edınen surelı yayınlar var (Turkıye de Alımunyum Dergısı) Element olarak ortaya çıkarıldıgı 19 yuzyılın ılk yıllarından gunumuze alüminyumun başdondurucu kronoloıısı şoyle 1807 Sır Humprey DAVY bazı bıleşıklerın ıçınde oksıt hahnde bulunan yenı bır element keşfedıyor ve buna "ALİMUNYUM' adını verıyor 1821 Pıerre BERTİER Fransa nın guneyındekı Provence bölgesının "des Baux' koyunde ılk alumınyum cevherını buluyor ve bu cevhere BOKSİT adını verıyor 1824 OERSTED alumınyum klorur uzerıne potasyum amalgamasını etkı ettırerek AIHg bıleşığını elde edıyor ve bunu dıstıle ederek eser mıktarda alumınyum ızole edıyor 1827 VVÖHLER yuksek sıcaklıkta AICI3 ve potasyumun reaksıyonunu gerçekleştınyor Bu suretle kırlı grı bır toz şeklınde alumınyum ızole edıyor 1845 VVÖHLER metodunu gelıştıriyor ve saf alumınyumu elde edıyor 1845 Wohler ın çalışmalarından esınlenen Saınte Claıre DEVİLLE ındırgeyıcı olarak potasyum yerıne sodyum kullanarak sınai çaplı ılk alumınyum tesısını gerçekleştırlyor 1855 Alumını erıtmek ıçın Gronland ın doğal krıyolıtl kullanılıyor Ergımış tuzların elektrolızı BUNSEN tarafından başarılıyor 1859 Devılleın leknığıne dayalı olarak kurulan ılk fabrıka Fransa'da Gard bolgesındekı Salındres'de uretlme başlıyor 1866 Dınamü gelıştırtlıyor ve kuvvetlı kesıksız akım |eneratoru olarak kullanılmaya başlanıyor 1875 Avrupa dakı kımya şırketlerı tarafından çok az mlktarda saf alumınyum oksıt satıldığı gozlenıyor 1678 Koktan yola çıkarak elektrot yapımı yontemlerı gelıştırılıyor Anot uretımı ıçın petrol koku ve katran kullanılıyor DEVİLLE alüminyumun uretımı ıçın kımyasal bır yöntemı başarıya ulaştırıyor Alımunıyumun ozellıklerı tanınmaya başlanıyor 1886 Paul HERAULT ve Martın HALL ergımış ban Armağanlı bulmaca Koşucular Buyuk daıresel bır yarış pıstınde, ıkı koşucudan ılkı pıstın tam kuzey noktasında. ıkıncısıyse tam guney noktasındadır Saat 11 00 de bırıncısı vt hızıyla ıkıncısı v , hızıyla saat yonunde koşmaya başlıyor Saat 11 02 de ılk koşucu pıstın tam guney noktasına ulaştığında Ikıncısı tam kuzeyde oluyor Tam bu anda bırıncısı hızını ıkı katına çıkartıyor Bu koşucu. saat 11 03 de yenıden eskı hızına donuyor Koşucular 11.08'de durduklan zaman, pitün neretlndsydllar? Bu sorııyu Izmır dsn gonderen okurumuz Sebatl Yılmaz'a teşekkur ederı? Bulmacayı doğru çozen 20 okurumuza "Kırmızı Güllor" adlı kıtabı armağan edıyoruz Çözümler ve kazananlar Harfli toplama Bulmacanın ıkı çozumu vardır 1. çoıum: A = 6, B = 5. C = 4. 0 = 3. E = 2 F = 7 X = 9. Y = 8.Z1 2. çözümde B. D E F ve Y aynıdır A 1 C = 9, X 4. Z 6 BehiçAk "Ilk Sınıflı Toplumlar" kitabını kazananlar: OnderYeniatakanlstanbul Erkan SankayaAntalya.CenglzAlada^Bandırma Levent Oemirbllak Kırklarelı Aslı Kopuz Istanbul örner GemklBalıkesır Çlgdem Gürsoy Istanbul. Sabati Yılmaz Izmır Erkut Savaş !stanbul, Kamlle Çetin Istanbul Mehmet TofcmakçıKırklarplı HusayinAlkılınçlslanbul VoStan Arıöz Kırşehır Selim Elmalı Kırklarelı. IsmaliÇıtroğluZonguldak Volkan Çlllnglroglu Izmır Necah Büyükdura Ankara, Dogan Merslrv Istanbu! Cemile Polat Denızlı Kim hangl ülkeden gellyordu? Doktor Italya dan gelıyordu Bıldığı ıkıncı dıl ıse Fransızca ydı Ercan Ocalan Istanbul Namık öztekln Balıkesır. Uygar Damir Muğla Aylln ÇlmenserIstanbul. Doğa Türkkahraman Antalya Erol Ball Kocaelı Haluk Şendogan Ankara Korhan Dboertaş Izmıı Banş Bozkurt Balıkesır öütem Yalazlar Izmır Fertıat Ünsal Amasya Murat Blriclk Dıyarbakır Orrtan Utkarv Istanbul, Atatagun Baykal Ankara. Tahsln Acartürk Adana. Nurtan Erus Adapazarı Alparv lan Surucu Eskışehır Hasan SubaygilAnkara, Desan Yaman Tekırdağ Mustafa UslanÇanakkale "Firari Düşler" kitabını kazananlar: Yavrunun gözlerl Çocugun cevabı "e soyledık ya % 10 mavı, % 50 yeşıl olabılır Ama hem annenın nem de babanın ısteğının gerçekleşmesı yavrunun bır gozunun yeşıl, bır gözunun mavı olmasına bagh Hesabı kolay da (% 50 artı % 10 eşıttır % 60) bır gozu mavı bır gozu yeşıl çocuk pek nadır1 Eh. o beyaz kedıyı oraya başına çızmedım herhalde Rakamların bır goz ıçın geçerlı olduğunu soylemeye gerek var mı bılemıyorum. ama ınsanda her ıkı gozun aynı renk oldugu varsayımını da eklersek açık nokta kalmamış olur herhalde 22615