Katalog

KISA KISA BİLİM KÜLTÜR sıtma muhendıslerı, yıllardır bacalardan zararlı madde çıkışını azaltmaya çalışıyorlar Şımdı alışılmadık bır fıkır, bu konuda onlara yardımcı oluyor Plastlk ısıtma kazanı. Yeni kazanı geliştıren HerwıSclar fırmasından Lothar Herold" Yenı olan sadece kazanın malzemesı değıl, daha zıyade tumuyle yenı bır teknolojı söz konusu" dıyor Kazan çıtt duvarlı plastik bır tanktan oluşuyor Tankın ıkl duvarı arasında ısıtılması gereken kalorıfer ya da kullanma suyu akıyor Kazanda ısı değıştıncı sıvı ışlevı gören kıreç sutu var Kazan konvansıyonel akaryakıth ısıtıcılarla ısıtılıyor Yanma sırasında oluşan sıcak gazlar, basınçla kuçuk kabarcıklar halınde kjreç sutu ıçıne puskurtulmekte Gaz kabarcıkları kıreç sutunde soğuyor atık gazdakı kukurt bu sırada kırece bağlanıyor ve alçı oluşuyor Işlem sonrasında kazandan çıkan gazların sıcaklığı yalnızca 2520 derece santıgrat Basıt bır plastik boruyla bu gazlar dışarı salınıyor Gazların kukurt ıçerığı normal bır kazandan çıkan kukurdun sadece bınde 2'sı kadar Azot oksıtlerı mıktarı ıse ölçulebılecek sınırların altında (l.m.) Plastikten ısıtma kazanı I Sözcüklerimizin yetersizliği Sözlük ve sözcüklerimizin yeni gereksinimlere göre yeniden hazırlanması gerekir. lzde sözlukler hep yazınsal (edebı) gereksınmelerı karşılamak ıçın yapılagelmış Bılımın "B"sının bıle sokulmadığı bu ulkede bundan doğal bır şey olamazcü Osmanlı dönemınde "Aruz vezınlı ve kafıyelı" soz soylemek, aydın olmanın baş şartı sanılıyordu Hatta kıtap adları bıle hep kafıyeli ıdı Bınlercesınden bır ıkı örnek verelım Kâtlp Çeiebi (16091657), denız seferlerımızın tarıhını anlatan kıtabına "Tuhfetül Kibar/ fl Esfarulbihar" adını vermıştı NAIma'nın unlu tarıhının adı Ravzatul Huseyn fı Hulasatu Ahbârul Hâfıkayn" ıdı Nesırde kafıyelı yazmaya "Secî" denıyordu Yazar, ılle de kafıye tutturacağım dıye cumlelerı uzatıyor, anlaşılmaz hale getırıyordu Tanzımat'tan sonra bu tür yazı yasaklanmaya çalışıldı, fakat başarılı olunamadı Işte, kıtap adlarının, duzyazıların bıle kafıyelı(uyaklı)yazıldığı bır zamanda sozlukle rın de edebıyatçılara göre, edebıyatçılar tarafından hazırlanmasından doğal bır şey olamazdı Çocuk adları bıle Osmanlıca sözcuk lerden seçılırdı Baba veya dede sozluğu karıştırıp kulağına hoş gelen bırını seçerdı Son dönemın unlu sozluğu "Lugat'ı Nâci" en çok başvurulan bır sozluktu Bunda sadece sözcukler değıl, şaırlerın kısa özgeçmışlen de vardı Buna karşılık, bu lugatta, bılımle ılgılı tek bır kelıme bulamazdınız Kullanılmayacak kellmeye ne gerek var? VehbiBelgil B Karbon bileşimleri elmas kadar sert mi? 'mas, mevcutları arasında en sert malzeme Berkeley'den Amerıkalı araştırmacılar yaptıkları çeşıtlı mekanık hesaplar sonucu, karbon ve azotun (CN) oluşturduğu bır bıleşımın, elmasın yaklaşık yarı sertlığıne ulaşabıleceğını ve belkı de elmas kadar sert olabıleceğını belırtıyorlar Bılım adamları bu sentez ıçın, çıkış malzemesl olarak amorf karbonnıtrat kullanmayı önerıyorlar Nasıl kı yuksek basınç ve yuksek ısıda grafıt elmasa dönuşebılıyorsa, karbonnıtritın de bu koşullarda aynı sertlıge sahlp ıstenılen krıstal bıçımı alabıleceğı soylenıyor Bunu gerçekleştırmek ıçın deneyler başlamış durumda Ancak bu sentez gerçekleştırılebılse bıle, söz konusu malzemeden pratıkte yararlanılıp yararlanamayacağı henuz belırsız Çunku bunun ıçın sertlıkten başka mekanık özellıkler de önem taşıyor (sn) t karşısında "arapça makhâzın"den yazılıdır Bızden bır örnek şoyle olabılır "Hemşıre Hem (aynı) + Şîr (sut) + e(dışılık ekı) " Reslmslzllk. Blzdeki sözcuklerde eksıkliğı en çok duyulan şey resımle açıklama "Sarık, kulah, takke, kerrake, kukulete, taylasan, hotoz, supurge, sorguç, kavuk, kalpak, papak, başlık, dalfes, destar, ışkırlak " gıbı sözcuklerın ne olduklarını kaç kışı bılır? Hatta, bunların turlerı de var Sarığın kavuğun Bunları ancak resım açıklayabılır Muşta nasıl şeydır? Bır gemının çeşıtlı yerlerıne ne denır? Yelkenlerın hangısı, nerede bulunur? Ne ışe yarar? Butun bunları yabancı sözluklerde ya hepsı bır arada, yahut ayrı ayrı bulabılıyoruz Bızde de aynı şey yapılamaz mı? Arpa, yulaf, çavdar, buğday, supurgeotu, kendır, kenevır, keten Arasında ne farklar var? Bunlar, Fransız sözluklerınde bol bol var Billmslzlik: Günumuz sözcuklerınde bılımsel tanımlar gıttıkçe daha genış yer tu E Harf ve dıl devrımlerıne rağmen sözlüklerımız sırf edebıyatçılara göre hazırlanma geleneğını surdurdu Bılımsel kelımelerın karşısında, çok kez, "bır tur balık, bıtkı, hayvan " açıklaması vardır Bu nedenle, sözcüklerimizin, yenı gereksınmelere göre yeniden hazırlanmaları gerekir Nedır çağdaş eksıklıkler sozluklerde? Kökensızlık, resımsızlık, bılımsızlık, örneksızlık başlıcaları Kökensizllk. Batı sözluklerının hepsınde, önce kelımenın nereden geldığı kısaca belırtılır Ama bızde olduğu gıbı. sadece, "Arapça, Farsça, Italyanca, Fransızca, Yunanca" bıçımınde değıl, hangı sözcukten, nasıl geldığı belırtılerek Fransızca bır sözlükte "magasın" (magazen)'in Cumhuriyet dönemi tuyor Bunlara her gun yenılerı eklenıyor "Laser, Eureka, stagflasyon, Mors veya Bray alfabesı nedır? Karadehk, meteor, meteont, usturlab, teodolıt Nedır? Ne ışe yarar? Bu bılımsel terımler o kadar çoğalıyor kı Amerıkan, Fransız sozcuklerı her beş yılda bır yenılenıyor örneksizlik: Fransızların Kuçuk Larus adlı sözluğunun başında, "örneksız sözluk ıskelettır" cumlesı yer alır Soylenışı aynı, anlamlarda başka bırçok sozcuk vardır Bunlar arasındakı ayrımlar ancak örneklerle verılebılır Kurt, hem köpek cınsınden yırtıcı hayvan, hem bazı yemeklerden çıkan kuçuk zararlıdır Ahmak, aptal, akılsız, enayı, hıyar, saloz, zıbıdı, zırtaboz, dutturu Leyla, kokana, rukuş, çapaçul, eteğı duşuk sözcuklerının aralarındakı fark net örneklerle anlaşılabılır Yukarda sözunu ettığım Kuçuk Larus'un bırıncı kısmında sadece sözcukler yer alır Bol resımlerle bırlıkte bu kısım 1200 sayfa kadardır Sozluğun 700 sayfa dolayındakı ıkıncı kısmında eskı ve yenı unluler, kentler, bılgınler yer alır Oyle kı oradakı bır ıkı satırlık bılgı, okuduğunuz parçadakı anlaşılmazlıkları hemen çozer Örneğın, Mehmet sozcuğunu açtığımız zaman bu adı taşıyan 6 padışah tahta çıkış, tahttan ınış tarıhlerı, neler yaptıkları Ikı uç kelıme ıle anlatılır Bunu bıze göre yapmak guç değıl Islam Ansıklopedısı'nde, öbur ansıklopedılerde hepsı yazılı Tabıı, bu kısımda her ulke hakkında, can alıcı noktalarla, bılgı de verılır Ayakkabıcılıkta, ınşaatçılıkta, elektrıkçılıkte, torna, tesvıye ve frezecılıkte, araba tamırcılığınde kullanılan bınlerce terım var Bunların da derlenıp eklenmesı gerekir Bugun sözluk deyınce fılanca şaırın, yazarın kıtabındakı sözcuklerın karşılığını veren açıklamalar akla gelmıyor artık Bunu yapmak bır haylı guç llk denemeler fazla başarılı olamaz Ama ılk adım atılmalıdır Bılımsel bır dıle o zaman sahıp oluruz Her sozcuk bır tanımlar topluluğudur Bu tanımların bır kısmı reslmle, bır kısrnı ornekle kesınleştırılebılır Bılım ıse kesınlık demektır Hıç olmazsa bır sure ıçın D IST : 151 41 55 ANK 231 26 99 KURS * * * * DERSANE * * • * EĞİTİM • • * • KURS • • • • DERSANE* * * * I TC ENGLISH t ANGUAGE CENTRfc İNGİLİZCE DİL KURSU MİLLI EĞİTİM GENÇLIK VE SPOR BAKANLIĞI GENÇLER IŞILDAR İNGİLİZCE •aMinjcırnııpıa»nııBiiM»»ıraıııra«[u» İTEK DİLLE YAŞANIR MI? I hklM'dt havlayan'oll IMIIHIMII t(,ni\IKA\IM\UW vt' 9 KKIM'dr b^laıan TÜLM H B l PKÜFICKNC) tınatlarııu huırlık kur.umu; doanı STlüsnlk mooeüsıüK KMSIMI TASARI LISAN ÖĞRENMEK GEREK EN ÇABUK EN KOLAY Ayda 30.000 TL'ye Nasıl ogrenebılırım dıyorsanız arayın 147 O7 34 14O 73 87 Turıstık Tesıslerde İŞ GARANTİSİ TURİZMveOTELClÜK Kurs kayıtları başladı USKUR SURUCÜ KURSU • Trafikte smava gırmeden • Ehlıyeünızı LISKUR'dan alın Aracınızı güvenle kullanın Kadıköy: 336 02 79 336 02 06 K.Maltepe: 352 24 21 Ama Ben.EN IYİ Kayıtlarımız Başlamıştır Tel: 336 81 33 336 62 97 ULUSLARARASI TURI2M EĞİTİM MERKEZI Bojaztosen Cad No123Tophvi»lsl * Yetışkınlere haftada 12 saat gunduz kursları * Çalışanlara oğrencılere akşam veya hafta sonu kursları * Ev hanımlarına ozel gruplar « i n i C M l l İNt.lLİZCt O<,KI IIK Tel 152 54 0 4 0 5 0 6