Katalog

Tl P T E K N O L O J İ Pencerelere Parkinson ve fetüsten beyine renk değiştiren camlar doku nakli İki Meksikalı doktorun başlattığı ve Parkinson'a iyi gelen fetüs nakli, birçok "çaresiz" hastalık için de derde deva görülmeye başlandı. Ismail Murat Eylul 1987 tarıhınde, Meksikalı doktorlar, ınsandan ınsana ılk defa beyın dokusıı nakhnı gerçekleştırdıler On uç haftalık gebe btr kadının duşurduğu fetusun beynınden alınan doku parçaları, Parkinson hastalığı olan ıkı kışının beynıne nakledıldı Kuşkusuz bu amelıyat tıp tarıhınde ender rastlanan cesur gırışımlerden bırıydı Amelıyattan sonra hastaların durumunun çarpıcı bır duzelme gösterdiğı bıldırıldı Kısa bır sure sonra, 3 mart ve 7 nısanda, Bırmıngham Unıversıtesı'nde yıne 2 Parkinson hastasına fetuslerden alınan beyın dokusu nakledıldı Amelıyatı gerçekleştıren Dr. Hltchcock hastaların durumunun lyıye gıttığını bıldırdı Düğmeye dokunduğumuzda pencerelerin koyu maviye dönmesi, istendiğinde yine renksiz hale gelmesi artık elektrokromik camlarla sağlanabilmekte Dr. Yusuf Saraç 12 bır durum olan Alzheimer hastalığında da beyın dokusu nakli bır umut verebıhr Ancak Parkinson hastalığından farklı olarak Huntıngton koresı ve Alzheimer hastalığı daha yaygın karakterde ve daha çok sayıda beyın dokusunu etkiliyor Daha sınırlı bır hucre grubunu etkıleyerek, Parkinson hastalığına göre bunların beyın dokusu naklınden yararlanmaları uzak bır olasılık I Çin'den yenl bir haber Konuya ılışkın bır başka haber de Çin'den gelıyor Yıne fetus beyın dokusu nakliyle epllepsill blr hastanın sağlığına kavuştuğu, Çınlı uzmanlar tarafından ılerı surulmekte Beynının şakak lobunun kabuğunun fetüsten alınan dokularla değıştırılmesınden sonra hastanın durumunda gelışme kaydedıldığı ıddıalarına Batılı doktorlar şımdılık fazla guvenle bakmıyorlar Fetuslerden yapılan beyın dokusu nakli yasal, tıbbı, ve etık (ahlakı) sorunları da beraberınde getırıyor Birçok kışı doğmamış bır ınsan yavrusunun beynının "yedek parça ' olarak kullanımını ahlakı nedenlerle baştan reddedıyor Isveç'te ha zırlanan bır yasa tasarısı, yasal olarak tanımlanmış koşullarda alınmış bır fetusun, çocuğun sahıbı olan kadının ıznıyle kullanılabılmesıni karara bağlıyor ingıltere ve ABD'de de gerekll yasal duzenlemelere gıdılerek gereklı fetus dokularının tedavı amacıyla kullanım olanaklarının sağlanması beklenıyor D Belirtileri Tıtreme ve dığer hareket guçluklerı ıle kendını bellı eden Parkinson hastalığının nedenı, beyınde Substantıa nıgra adındakı merkezde uretılen dopamın maddesının yetersızliğıdır Bır nörotransmıtter olan dopamın, yeterlı mıktarda yapılım Strıatum'dakı hareket, koordınasyon merkezıne gönderılmeyınce, Parkinson hastalığının belirtileri ortaya çıkar Substantıa nıgra'da dopamın ureten hucrelerın ölmesı ya da ışlevını yıtırmesı sonucunda eksık kalan dopamın mıktarı dışarıdan takvıye edılerek Parkinson hastaları tedavı edılır Beyın dokusu naklının amacı da embrıyo beyınlerınden alınan dopamın ureten hucrelerın Parkınsonlu hastaların beyınlerıne yerleştırılerek yenıden dopamın yapımının sağlanmasıdır Embnyoların beyın hucrelerı kendılığınden gereklı sınir bağlantıla rını kurar, çoğalmalarını surdurur ve dopamın uretır şığa duyarlı camlar şımdıye kadar gözluk camı olarak ılgı görmuştur Ama bu camları, bınalarda ve otolarda kullanmak mumkun olamamıştır Çunku camın ren* değlştırme özellığı guneş ışınlarından bağımsız olarak kontrol edllmelıdır Elektronık olarak gorunumlerı kontrol edılebılen, ıstenıldığı anda rengı donuşturulebılen elektrokromik camlar, mımarı ve otomotıv uygulamalarda yenı bır çığır açabılır Bu alandakı araştırma çalışmaları elektrokromik camları laboratuvar aşamasından tıcarı boyutlara ulaştırmak uzere yoğun blr şekilde devam etmektedır Elektrokromik cam, yansıtıcı ve LowE camlara benzer bır tarzda, cam uzerınde ınce metalık fılmler oluşturularak hazırlanır Bu tur uygulamalar ıçın duşunulmuş ılk urun ıkı cam arasına lamıne edılmış genış bır sıvı krıstal fılmıdır Sayısal saatler ve elektronık göstergelerde olduğu gıbı sıvı krıstal molekullerı, elektrıksel alanda yonlenerek renk değışımını sağlarlar Cam yuzeyınde metalık Kaplama ıle el de edılen elektrokromik camların lamıne cam şeklınde kullanımları ıçın araştırmalar surdurulmektedır Polımer ara tabakası ıle ayrılmış ıkı metalık kaplamalı bır lamıne cam konfıgurasyonuna voltaj uygulandığında hıdrojen lyonu bır kaplamadan dığenne taşınır Bu ıse bır durumda camın renksiz olmasını sağlarken dığer durumda koyu maviye donmesını sağlar Bu tasarımda cam renk değışımlerınden bır sure sonra artık elektrıksel guç ıstenmez Çok katlı kaplama ıle elde edllmiş elektrokromik cam Urun kapalı devre bır pıl gıbı çalışır ve elektrığı depolar ve boşaltır Bu teknolojının cama uygulanması ıçın kaplama maddelerı ve polımer kımyası uzerındekı çalışmaların tamamlanması gerekecektır Elektrokromik camların dığer bır kulla nım şeklı ara tabaka kullanmaksızın cam uzerındekı çok katlı metalık kaplama ıle yapılan uygulamalardır (Şekıl 1) Urun, elektrık akımı uygulandığında ya renksiz ya da koyu mavı olacak şekilde tasarımlanır Çalışmalarda 700 cm 2 boyutlannda elektrokromik camlar, laboratuvar koşullarında elde edılmıştır Daha ılerıdekı çalışmalar bu camların kullanım alanlarındakı dayanıklılıklarının arttırılması yönunde olacaktır Her ne kadar elektrokromik camlar uzerınde yapılan çalışmalar mımarı uygula maları hedeflıyorsa da ılk uygulamaların otomotıv alanında olması beklenebılır 1989 model bazı otomobıllerde bu urunun yan aynalarda kullanımları planlanmaktadır Amerıka'da Ford Motor Co , Japonya'da Nıssan Motor Co ve Asahı Glass Co elektrokromik camlar konusunda uygula maları başlatmışlardır Iskoçya'da Aber deen Unıversıtesı'nde Solıd State New Materıals Group tarafından yapılan çalışmada, oto on camlarına uygulanan çok katlı metalık kaplamaya, elektrık akımı verıldığınde 10 sanıye ıçerısınde cam rengının koyu maviye donuştuğu açıklanmıştır Almanya'da Shott, 1990 yılında bu ko nuda tıcarı amaçlı bır unıtenın pıyasaya surulebıleceğını duyurmuştur Henuz hıçbır fırma elektrokromik camları pıyasaya arz etmemıştır Bununla beraber uretım malıyetının 15000 TL/m2 30000 TLJ m 2 olacağı tahmın edılmektedır I l Her derde deva Alınan sonuçlar şımdılık olumlu gözukmekte, ancak amelıyat geçıren hastalar uzerınde uzundönemlı ızleme çalışmalarının ve ayrıntılı ıncelemelerın surdurulmesı gerekıyor Parkinson hastalığından başka fetuslerden beyın dokusu nakli, birçok çaresiz hastalıkta "her derde deva" bır tedavı yontemı olarak gorulmeye başlandı Bu konuya oldukça lyımser gözle bakan kımı uzmanlar, fetus beyın dokularının şlzofrenlde ve omurlllk hasarlannın onarımında işe yarayacağı göruşundeler Amerıkalı uzmanlar bu yöntemın Huntlngton koresı adı verılen ve sınır sıstemının dejenerasyonuna yol açan kalıtsal bır hastalıkta da yararlı olabıleceğını duşunuyorlar Nıtekım bu amaçla ılk amelıyat 1 Mart 1988'de gerçekleşmış bulunuyor Deneysel olarak Huntıngton hastalığı oluşturulan farelerde söz konusu yöntemle % 85 başarı elde edılmıştır Benzerı Sennlemek ıçın fışe takmamı bekleyebılırdın