Katalog

K A S I M A Y I N D A G Ö K Y Ü Z Ü K I SA K IS A ODTÜ Amatör Astronomi Topluluğu ezegenlerin arasındaki uzaklıkların ölçülmesinde; dünya güneş uzaklığı, uzaklık bırımi olarak kullanılır. Bu birime astronomi birimi adı verilir ve 1 ab yaklaşık 150 mılyon km'dir. Bode yasasını kullanarak gezegenlerin Güneş'e uzaklıklarını kolaylıkla bulabiliriz Bır satıra daıma kendınden önce gelen sayının iki katını yazmak üzere; 0, 3, 6,12, 24. sayılarını yazalım. Bu sayılara 4 ekleyelim ve bulduğumuz sayıları 10 ile bölelim. Çıkan sayılar astronomi birimi türünden, Merkür'den başlayarak gezegenlerin Güneş'e olan uzaklıklarını verirler; Gezegenler Bode Sayıları Gezegenlerln gerçek uzaklıkları +4 H 10 Merkür 0 0.4 4 0.39 7 0.72 Venüs 3 0.7 Dünya 6 10 1.0 1.00 Mars 12 16 1.6 1.52 Astroıdler 24 28 2.8 2.80 Jüpıter 48 52 5.2 5.20 Satürn 96 100 10.0 9.54 Uranüs 192 196 19.6 19.19 Neptün 384 388 38.8 30.07 Plüton 768 772 77.2 39.52 Bode yasasının Neptün ve Plüton dışındakı gezegenlerle uyuşmasını üç şekılde açıklayabiliriz: Birincisi, bütün gezegenler Güneş'ın çevresinde saat yönünün tersıne bır hareket yaparlar ve biz bunlara direkt yörünge hareketi dıyoruz ikincisi, gezegenlerin yörungelerı ekliptık düzleme göre kapalıdır ve Plüton (17°) dışındaki bütün gezegenler zodyak kuşağının 16° uzağında bulunurlar Üçüncüsü, gezegenlerin yörüngelerinde ortaya çıkan sapmalar Merkür ve Plüton dışındaki gezegenlerde 1/10'dan küçüktür. Plüton'un yörüngesındekı sapma diğer gezegenlere göre daha büyuktur (e » 0.249) Plüton Güneş'e en yakın olduğunda 29.68 ab Gezegenlerin uzaklıkları en uzak olduğunda 49.36 ab'dir. Kimi zamar. Plüton, Neptün'e daha yakındır; bunun nedeni yörüngesinin diğer gezegenlerden farkl olmasıdır İZ G KASIM AYININ GÖK OLAYLARI Gün Saat G6k olayları 1 09 Merkür, Spica'nın 4° kuzeyinde 12:11 Son Dördün 2 07:00 S Taurıd meteor yagmuru 3 Regulus, Ay'ın 0.8° güneyınde, tutulma (ı) Venüs, Güneş'e en yakın konumda 4 13 00 Ay, Dunya'ya en uzak konumda (405071 km) Venüs, Ay'ın 5° kuzeyinde 9 16:20 Yeni Ay 11 Antares, Ay'ın 5° kuzeyinde, tutulma (?) 12 20:00 Ceres durağan Uranüs Ay'ın 5° kuzeyinde Satürn Ay'ın 6° kuzeyinde 13 Neptün, Ay'ın 5° kuzeyinde 16 23:35 ilk Dördün 17 Venüs, Spica'nın kuzeyinde 12:00 Leonid meteor yağmuru 19 Mars, Ay'ın 3° güneyınde 20 12 00 Ay, Dunya'ya en yakın konumunda (366482 km.) 23 05:00 Jüpıter, Güneş'in 180° uzağında. karşı durum 17 53 Dolunay Merkür, ınış duğumunde 30 13 Regulus, Ay'ın 0 5° güneyınde, tutulma (3) 1) Iskoçya, iskandınavya, Hındıstan harıç, Asya'nın diğer bölümleri, Japonya ve Filipinler'den, 2) Afrika'nın güneyi, Antarktika, Avustralya'nın güneydoğusu ve Yeni Zelanda 'dan, 3) Alaska, Kanada (kuzey doğusu hanç), Amerıka (güney batısı hariç) ve Antiller'den gözlenebılır Yatır, katla, giydir B üyük bir devrim yaratacak bu bebek giysisinin giydirilmesi gerekmiyor. Bebeği bu tek parça kumaşın üzerineyatırıyorveetrafındakatlıyorsunuz. Busıcacıkveyumuşacıkgiysiyi.bebeğinizin ilk günlerinden başlayarak rahatlıkla kullanabilirsiniz. Bebeği yerinden kaldırmak ve hatta kıpırdatmak bile gerekmiyor. Kumaşı bebeğin üzerinde katlarken onu döndürmüyorsunuz bile. Bebek böylece onu giydiren kişiyleyüzyüzekalıyor, istediği gibi okşanıyor ve hiçbir şekilde tedirgin olmuyor. Dorelot olarak adlandırılanbugiysizıbın, fanila, tişört ve külot gibi bütün iç çamaşırlarının da pabucunu dama attı. Ust üste üç kattan oluşuyor. Pamuklu olan ilk kat, bebeğin cildiyle temas halinde. ikinci kat mevsıminegöreinceyadakalınolabiliyor. Üçüncü kat ise hafif bir pamuklu. Kasımda gezegenler S atürn, kasım ayında yay takımyıldızında ve hızla Güneş'e doğru yaklaşıyor. Ay başında parlaklığı 0.6 olan bu gezegen kasım sonlarında alacakaranlığın ıçınde kaybolacak Mars, balıklartakımyıldızındaki yolculuğunadevamedıyor Kırmızı gezegenın ay başın daki parlaklığı 1.8 olacak ve21 kasımda 1.1e düşecek. Jupıter.boğa takımyıldızında ve Güneş batmadan önce doğuyor. 23 kasımda Güneş'ten 180° uzakta (opposıtıon) olacak Kasım ayı boyunca parlaklığı ortalama olarak 2.8'dir. Venüs, bu ay Güneş'ten yaklaşık olarak 3 saı at önce doğuyor ve Güneş, doğduğunda 30° kadar yükselıyor. venüs'ün ay boyunca parlaklığı 4 0 olacak 6 kasımda küçülerek hılâl evresinde yaklaşan Ay da Venus ve Merkur'ür sabah gösterilerine katılıyor. Bu gıysı bır tesadut eseri olarak ortaya çıkmamış. Bulucusu Françoise Douez, bir psikososyolog. Çalışmaları sırasında kreş ve yuvalarda uzun bir süre kalmış ve yeni doğmuş bebekler için Özel olan hiçbir giysi olmadığının farkına varmış. Ana karnından, dış dünyaya geçişin ve doğduğu andan itibaren kendisiyleyetişkinler arasındaki ilişkinin bebek için ne denli önemli olduğunu anlayınca, sadece sıcak, rahat ve yumuşak olmakla kalmayıp bebeği hırpalanmaktan da koruyan bir giysi tasarlamaya çalışmış. Bir Fransız tekstil kuruluşu olan Prouvost, giysinin tüm fabrikasyon ve pazarlamahakkınısatınalmış. 18.000 kışılik bir işçi kadrosu çalıştıran Prouvost, Fransa'nın en önde gelen tekstil firmalarından birı. Sanayileşmiş ülkelerde yılda 10 mılyon doğum olayı yaşandığrve sadece Fransada her yıl, 780.000 doğum için 50 milyon parça bebek giysisi satın alındığı düşünülürse, Dorelot'nun başarılı bir işyaptığı kolayca anlaşılır. f ] ;., j'*Tw T^^t/ I Fırtına ye sel habercisi uydu eni bır uydu, daha güvenilir tanıları mümkün kılıyor. Muhtemel hava durumunu saptamakta şimdiye kadar kullanılan uyduların algıları bulutların yalnızca üst yüzeylerini kapsarken, bu yeni model ilk kez olarak, bulutların iç bölümle olan ilişkileri hakkında bilgi edinebiliyor. Eski ve yeni uydular arasındaki fark, resım algılayıcılarının yapısında ortaya çıkıyor. Şimdiye dek bunlar ancak güneş ışığına ait dalgaları (dalgaboyu 0.0003 0.0007 milimetre arasında olanlar) ve gözle görülmeyen kızılötesi ışınları (dalgaboyu 0.0007 0.3 milımetre arasında) algılayabıliyordu. Televizyon ve basında kullanılan ve meteoroloji uzmanlarının hava tahminlerini dayandırdıkları uydu fotoğrafları, bunlardan elde ediliyordu. Yalnızca mikrodalgalara duyarlı olan ye Y 0#m MTIft Venu; M»fS lgpıt«f 0 Xf A O S»lur.ı •%• Urânu* U Ktaptun f) Gunes • ni algılayıcılar ise farklı bir biçimde çalışıyor. Dalgaboyu uzun olan kızılötesi ve ısı ışınları yeryüzünden atmosfere yansır. Bir bulutun içerdiği su zerrecikleri belirli bir mıktarı aştığında bunlar mikrodalgalar üzerinde adeta bir fren etkisi yapar. Bulutun buhar doygunluğu arttıkça, bulutun üstündeki uydunun algılayıcısına ulaşan ışınımın yoğunluğu düşer. Böylece meteorologlar, emilen mikrodalga miktarına ve bulutların ısısına bakarak, beklenen yağış miktarını ve hava akımlarını kestirebilir. Sürekli bir yağmur mu yoksa tufan gibi bir sağanak yağmur mu yağacağı gibi ayrımlar artık önceden bilinebilir. Ayrıca mikrodalga algılayıcıları bulutlara olduğu gibi, toprağın altına da yöneltilebilir. Hava açıkken yine de algılanan mikrodalga miktarı azsa bu, toprağın neminin oldukça fazla olduğuna işarettır. Böyle bir bılgıyse, sellerın önceden tahmin edilebilmesi için paha biçilmez değerdedir. Çünkü toprağın nemi, emilebilecek su miktarı açısından belirleylcl önemdedir. Ve eğer toprak zaten doymuş durumdaysa, yağacak ilk esaslı yağmurda sel meydana gelecek demektir. (P.K.)